Freyr - 01.04.2004, Síða 30

er undan Bassasyni 94929 sem
var heimanaut í Nesi sem skilaði
mörgum feikilega öflugum dætr-
um þar á búinu en hann var, eins
og jafnaldrar hans margir á Nauta-
stöðinni á þeim tíma, undan Bassa
86021 og Tvistsdóttur. Það vekur
athygli í þessari upptalningu af-
urðahæstu kúnna að þrjár af þess-
um sjö kúm hafa komið á fram-
leiðslubúið sem fúllorðnar kýr.
Þegar kúnum er raðað á grunni
magns af mjólkurpróteini, sem
þær framleiða árið 2003, verður
röðin þessi: Ama 20 í Miðhjáleigu
með 442 kg, sem er íslandsmet
eins og áður hefúr komið fram,
Gláma 913 í Stóru-Hildisey II með
360 kg, Frekja 284 á Akri með 354
kg, Búbót 287 i Birtingaholti I í
Hrunamannahreppi með 353, en
þess má geta að þetta er fjórða ár-
ið í röð sem þessi fúllorðna afrek-
skýr er að skila yfír 300 kg af
mjólkurpróteini á ári, fimmta í röð
er svo Auðlind 330 á Tóftum við
Stokkseyri með 348 kg.
Ef grunnurinn er magn mjólkur-
fítu þá verður röðin í efstu sætun-
um þessi: Ama 20 í Miðhjáleigu
með 514 kg, Lóló 24 á Skúfsstöð-
um í Hjaltadal með 510 kg, en
þessi Holtadóttir hefúr fyrir löngu
vakið athygli fyrir efnaauðuga
mjólk, Búbót 287 í Birtingaholti I
með 478 kg og Búbót 263 á Berg-
hyl í sömu sveit með 460 kg.
Samanlagt magn verðefna í
mjólk er um margt eðlilegasti
grunnur til að raða afúrðahæstu
kúnum eftir. Hins vegar er of mik-
il brotalöm í því að mjólkursýni
séu tekin reglulega til efúamælinga
hjá alltof mörgum skýrsluhöldur-
um til þess að sá grunnur geti orð-
ið eins traustur og fyrir mjólkur-
magnið. Áma 20 í Miðhjáleigu er
eins og ráða má af framansögðu
langefst kúnna á þessum grunni,
með 956 kg, sem einnig er íslands-
met eins og áður segir, Búbót 287 í
Birtingaholti I er með 832 kg, Ló-
ló 24 á Skúfsstöðum er með 799
kg, Tinna 237 á Bimustöðum á
Skeiðum með 781 kg, Turbó 212 í
Kotlaugum í Hrunamannahreppi
með 766 kg og Gláma 913 í Stóru-
Hildisey II með 765 kg.
Nautsmæðraskrá
Víkjum þá aðeins að nauts-
mæðraskránni. Eins og flestir les-
endur þekkja þá er fyrsti gmnnur að
nautsmæðraskrá kynbótamat
kúnna um afúrðir. Vemleg ástæða
er að leggja áherslu á það að þó að
kýr birtist í þessum gmnni að
nautsmæðraskrá er alls ekki búið
að velja hana sem nautsmóður.
Þegar aðrir eiginleikar em skoðaðir
em margar ástæður til að fjöldi af
þessum kúm er ekki áhugaverðar
sem nautsmæður. Hins vegar er
leitin að nautsmæðmm orðin bund-
in við þennan hóp af kúm, auk efni-
legra ungra kúa, sem ekki hafa enn
fengið reiknað kynbótamat, og ein-
mitt þær kýr þyrftu að fá enn meiri
áherslu í nautsmæðravali en verið
hefúr. I raun er það hópurinn sem
nær 120 eða meira í afúrðamati
sem athyglin beinist öðm fremur að
en um leið er sjálfsagt að leita
kostakúa á meðal kúnna sem em
með 110-119 i afúrðamati.
Samtals em það 2760 kýr sem
koma í gmnninn að nautsmæðra-
skrá, þ.e. em með 110 eða meira í
kynbótamat fyrir afúrðir. í töflu 3
er gefið yfirlit um þær kýr sem
hafa hæst kynbótamat allra kúa í
landinu. Nú hafa orðið vemlegar
breytingar i efstu sætunum vegna
þess að þar em komnar ungar kýr
sem fengu núna fyrsta sinni sitt
kynbótamat. Efsta sæti skipar Líf
188 í Leimlækjarseli í Borgar-
byggð með 146 í einkunn. Þetta er
ung kýr undan Negra 91002, feiki-
lega mjólkurlagin, en hún er dóttir
hinnar landsþekktu Nínu 149 sem
hefúr verið með langhæst kynbóta-
mat allra íslenskra kúa. Þá kemur
Rauðanótt 222 í Vorsabæ í Austur-
Landeyjum, ákaflega efnileg dóttir
Skuts 91026, en hún er sammæðra
Draumanótt 195, sem er í fjóra sæti
á listanum. Þriðja unga afrekskýr-
in, sem þama kemur fram, er Blesa
177 i Geirshlíð í Flókadal með 137
í einkunn en hún er dóttir Sekks
97004. Næstar koma síðan all-
margar eldri kýr, sem verið hafa
áður á þessum lista, og margar
þeirra eiga þegar orðið syni sem
verið hafa í notkun á Nautastöðinni
eða em á Uppeldisstöðinni.
Eins og ætíð þá em nokkrir stór-
ir dætrahópar áberandi á nauts-
mæðraskránni þó að dreifing að
því leyti sé orðin miklu meiri en
hún var fyrir aðeins fáum ámm.
Oli 88002 á enn margar dætur í
þessum hópi, sem full ástæða er
til að huga vel að sem nautsmæð-
ur, þó að margar séu þegar komn-
ar í þann hóp, en þetta em margt
ákaflega jafnar og miklar kosta-
kýr. Sporður 88022 á einnig stór-
an hóp dætra, en þær muni lítt nýt-
ast sem nautsmæður vegna slaks
mats þeirra fyrir próteinhlutfall í
mjólk. Búi 89017 ogAlmar 90019
eiga langflestar dætur á skránni af
öllum nautum eða tæp tvö hundr-
uð hvor. Mjög margar af þessum
úrvalskúm eiga þegar orðið syni á
Nautastöðinni eða Uppeldisstöð-
inni en vafalítið munu margir
fleira bætast í þann flokk á næstu
misseram því að í þessum systra-
hópum er að finna mjög margar af
bestu kúm hér á landi í dag.
Talsverðan fjölda dætra eiga
þama Negri 91002, Skutur 91026
og Krossi 91032 en eins og fram
hefúr komið áður í greininni hafa
verið að koma ffam feikilega marg-
ar afrekskýr undan þessum nautum.
Dætur þessara nauta em feikilega
breytilegar kýr með tilliti til margra
eiginleika þannig að val úr þessum
dætrahópum þarf að vera strangt þó
að vafalítið sé að finna feikilega
Framhald á bls. 33
| 30 - Freyr 3/2004