Andvari - 01.01.2010, Blaðsíða 38

36
HANNES HÓLMSTEINN GISSURARSON
ANDVARI
Að gefnu tilefni tilkynnist, að hinn heimsfrægi drykkur Coca Cola er nú búinn
til hér á staðnum og verður bráðlega til sölu. Pöntunum verður aðeins veitt
móttaka frá verslunum og veitingastöðum, og verður engin sala eða afgreiðsla
til einstakra manna, heimila eða stofnana. Engin afgreiðsla fer fram nema gegn
staðgreiðslu á vörunni og umbúðunum, en umbúðirnar verða endurgreiddar
fullu verði, um leið og þeim er skilað. Verksmiðjan mun leitast við að sinna
pöntunum frá ofangreindum aðilum, eftir því sem hægt er, en vegna ýmsra
örðugleika verður afgreiðslan mjög takmörkuð fyrst um sinn.
Verksmiðjan Vífilfell h.f. Sími 4401.
Skrifstofa fyrirtækisins var áfram í Hafnarstræti 10-12. Hún fluttist
ekki í Haga fyrr en í október 1958.87
Kók varð þrátt fyrir harða samkeppni frá Pepsi Cola, sem sala
hófst hér á um svipað leyti, langvinsælasti svaladrykkur á íslenskum
markaði. Fyrirtækinu tókst ekki að fullnægja eftirspurn fyrr en 1949,
þegar nýjum vélum var bætt við, sem tvöfölduðu afkastagetuna, upp
í 24 þúsund flöskur á dag. Arið 1959 voru framleiddar um 20-25
þúsund flöskur á dag í verksmiðju Vífilfells í Haga við Hofsvallagötu.88
Jafnframt rak Björn áfram heildsölufyrirtæki sitt, Þórð Sveinsson &
Co. Tvö dómsmál, sem hann þurfti að reka á sjötta áratug, sýna best,
hversu langt ríkisafskipti náðu á þeirri tíð. Annað málið var um stór-
eignaskatt, sem Vífilfelli var gert að greiða fyrir 1950. Leyfilegt var að
afhenda fasteignir upp í stóreignaskattinn, og gerði Vífilfell það, er það
afsalaði ríkissjóði útbyggingu einni við Hofsvallagötu. Þá gerðu skatt-
yfirvöld fyrirtækinu hins vegar reikning fyrir söluhagnaði af þessari
útbyggingu, þar eð hún hefði ekki verið í eigu þess lengur en fimm ár.
Staðfesti Hæstiréttur sjónarmið skattyfirvalda.89 Hitt málið reis vegna
þess, að í desember 1956 tóku gildi sérstök verðlagsákvæði um kaffi.
Vorið 1958 kærði verðlagsstjóri stjórnarmenn í Þórði Sveinssyni & Co.,
þau Björn Olafsson, Guðmund Elísson og Astu Pétursdóttur. Hafði
fyrirtækið flutt inn kaffi frá Brasilíu, sem var í 60 kg sekkjum. Vegna
rýrnunar og skemmda hafði myndast sú venja, að greiddur var tollur af
59 kg á hvern sekk. Taldi verðlagsstjóri, þar sem fyrirtækið veitti ekki
að sama skapi afslátt af útseldum sekkjum, að það hefði brotið lög.
Krafðist hann þess, að ágóði sá, sem svaraði til 1 kg á sekk, yrði gerður
upptækur. Hæstiréttur sýknaði alla stjórnarmennina þrjá, en með ólíkum
rökum. Þar eð Björn Olafsson sat á þingi, er málið var höfðað, en ekki
var leitað eftir leyfi þingdeildar hans til málshöfðunarinnar, eins og lög
kváðu á um, var málinu gegn honum vísað frá. Hinir stjórnarmennirnir