Vísir - 24.12.1939, Blaðsíða 15

VÍSIR
o4 V&stuhi/LQ.stöhv.uH.uiri Sjjpxix <zídjCLk(Ljá.hbwi%.L.
VOPNAHLÉ HERMANN-
ANNA Á JÖLUNUM 1914

ÞANN 23. fórum við á
vörð í skotgröfunum
og næsta dag var hald-
ið uppi allheiftarlegri skothríð
af heggja hálfu. Eins og venju-
lega var liðskönnun klukkan
'6.30 að morgni þ. 25. des. og
þá tók eg eftir því, að slcothríð-
in var mjög lítil. Hún minkaði
smám saman og kl. 8 iárd.
heyrðist livergi skothvellir,
nema fáir á vinstri hönd olckar.
Kl. 8.30 leit eg yfir til skotgrafa
fjandmannanna og sá þá fjóra
Þjóðverja koma upp úr þeim og
ganga áleiðis til okkar. Eg sagði
tveim minna manna að ganga
til móts við þá, óvopnaðir (þvi
að Þjpðverjarnir voru vopn-
iausir) og gæta þess að þeir færi
ekki nema hálfa leið til skot-
grafa okkar.
Á þessu svæði voru 350—100
yards milli skotgrafanna. Mönn-
um mínum leist alls ekki á
þetta tiltæki, því að þeir vissu
ekki livað um var að vera, svo
að eg fór einn af stað og varð
þá samferða Barrv, einum af
undirforingjunum, sem var í
sömu erindagerðum og eg. Þeg-
ar við hittum Þjóðverjana voru
þeir komnir þrjá fjórðu af leið-
inni til skotgrafa okkar, svo að
við gerðum þeim skiljanlegt, að
þeir yrði að snúa við.
Þetta voru þrír óbreyttir lier-
menn og einn sjúkraberi. Sá, er
orð hafði fyrir þeim, sagði, að
þeim hefði dottið í hug að heim-
sækja okkur og hjóða „gleðileg
jól“. Hann kvaðst vonast til þess
að við riftuðum ekki vopnahlé-
inu og hætli ]>ví við að hann
hefði búið í Suffolk á Englandi
og orðið að vfirgefa unnustuna
sína og 3ja h. a. bifhjól, sem
hann átti! Þá sagði liann, að
hann gæti ekki sent henni hi’éf,
en bað mig um að veita sér að-
stoð við það.
Eg lét hann rita á póstkort,
að mér ásjáandi á ensku og eg
sendi póstkortið strax þá um
kvöldið. Eg sagði við liann, að
eg byggisí varla við að hún
myndi lita við lionum fraxnar.
Að bréfaskriftunum loknimi
töluðum við lengi um alt milli
himins og jarðar. Eg var klædd-
ur í gamlan, óásjálegan frakka
og með liúfu, sem hæfði honum
og hél(}U ÞjóðYerjarnir sýnilegg
að eg væri aðeins liðþjáll'i. Mér
■datt ekki í liug að leiðrétta þann
misskilning, því að eg hafði i
hyggju að komast eins nærri
skotgröfum þeirra og nokkur
leið væri...... Svo spui’ði eg
hvort þeir hefði fengið skipan-
ir hjá foi’ingjum sínum um að
lieimsækja okkur, en þeir kváðu
nei við því. Þeir gerðu þetta að-
teins vegna vináttu.
Þeir neituðu því hai’ðlega, að
þeir bæri kala til oklcar og töldu
alt stjórninni að kenna og þeir
:gæti ekki annað en iilýlt, af því
að þeir væri hermenn. Eg trúi
þvi að þeir hafi þarna sagt
sannleikann og að þá langaði
alls ekki til þess að hefja bar-
dagann við okkur aftur. Þeir
sögðust alls ekki ætla að skjóta
á okkur, nema þeirn yrði skipað
það eða við hæfum skothríð
fyrst...... Þá barst talið af.
hroðalegum sárum eftir riffil-
skot og við urðum ásáttir um
það, að hvorugir notuðu dum-
dum-kúlur og að þessi sár kæmi
aðeins, þegar skotið væri á
stuttu færi úr byssum, þar sem
kúlan væri örmjó í annan end-
ann og púðurhleðslan meiri, en
í venjulegum skotum. Við vor-
um alveg á sama máli um að
best væri að nota gömlu S,-
Afríku-kúlurnar, sem eru
snubhóttar að framan og rífa
ekki lioldið umhverfis sárið,
sem þær gera.......
Þeir ásökuðu blöðin okkar
fyrir að æsa fólkið upp gegn
þeim, með því að birta lognar
Iiroðalýsingar. Eg sagði þeim þá
fi’á ýmsum smóatvikum, sem eg
liefði vei-ið vitni að og þeir
sögðu mér þá frá enskum föng-
um, sem liefði haft í fórum sín-
uin kúlur með mjúkum oddi og
blýkúlur, sem rauf Iiafði verið
gerð i oddinn á (dum-dum-
kúlur). Við rifumst um þetta i
mesta bróðerni og lauk samtal-
inu með ]xví, að við brígsluðum
livorum öðrum um lygar!
„Tipperary" og
..Deutschland iihei' alles'1.
Við töluðum saman i hálfa
klukkustund og eg fylgdi þelm
alla leíð að gaddavírsgirðingum
þeiri'a og félck betra tækifæri til
Eítir
Sir Edward Hulse,
höfuðsmann.
Höfundurinn.
Enda þótt barist hefði verið af mestu grimd í fjóra mánuði, um jól-
in 1914, gerðu hermennirnir skyndilcga með sér vopnahlé á jóladag-
inn. Þeir hættu að skjóta, limlesta og drepa hverir aðra, en mættust
í „Aleyðu" (No man’s land) og töluðust við sem bræður, en ekki her-
menn óvinaþjóða. — Höfundurinn var höfuðsmaður í skoska lífverð-
inum, þegar ófriðurinn hófst. Hann féll 12. mars 1915 í blóma lífs-
ins, aðeins 25 ára að aldri.
Breskir og þýskir foringjar i „Aleyðu“. Hinn mikli munur á yfirhöfn-
um þeirra sést greinilega.
frökkunum.
Það cru Þjóðverjarnir, sem eru í ljósari
sinni fyr og auk þess komst eg
að ýmsu, sem komið gat að
góðum notum síðar. Þegar eg
fór, sagði eg þeim, að þeir mætti
ekki fara Iengra en hálfa leið
yfir til skotgrafa okkar og á-
kvað skurð einn fvrir „stefnu-
mótið“. Síðan skildum við, eft-
ir að liafa skiftstá Alhanv-vindl-
ingum og þýskum vindlingum
og eg fór beina leið til aðal-
hækistöðvanna til þess að gefa
skýrslur. Þegar eg sneri aftur
kl. 10 árdegis heyrði eg mildnn
liávaða, en sá ekki einn einasta
mann i skotgröfum okkar. Þeir
voru allir á hak og burt, þvert
ofan i skipanir mínar.
Ómur af „Tipperary“ harst
tíl mín með golunni og slraA á
eftir „Deutschland úber alles“
sungið af miklum krafti. Þegar
eg kom til hækistöðvar deildar
minnar sá eg, mér til undrunar,
ekki einungis um 150 Skota og
Þjóðver.ía víð stað þann, em es
hafði tiltekið sem mótsstað,
heldur 6 7 álíka hópa með-
fyam öllum skotgröfunum.
Eg fór til manna minna og
þess fiíj skoða þær, en no.kkuni spurði JiQ'r hvQrf, nokkur þýsk-
ur foringi væri meðal þeiira.
Þá hvarf hávaðinn og söngur-
inn, því að nú var eg í einkenn-
isbúningi, sem sýndi stöðu
niina.
Eg fann tvo foi’ingja og gaf
mig á tal við þá, en varð að not-
ast við túlk, því að þeir gátu
livorld talað ensku né frönsku.
Eg tók það fram, að það
mætti ekki hregðast, að menn
færi ekki lengra en hálfa leið
og hittust þar, og að allir yrði
að vera vopnlausir. Siðan sam-
þyktum við að hvorugur skyldi
hefja skothríð, nema hinn gei’ði
það og gerðum þar með al-
gert vopnahlé (ef menn vildu þá
fara eftir þvi)....
Meðan þessu fór fram voru
Skotar og Þjóðverjar sem hestu
bræður. Menn skiftust á alls-
konar minjagripum, heimilis-
föngum, fjölskyldumyndum o.
þ. h. Einn okkar pilta bauð
Þioðverja vindling. Þjóðverjinn
spurði-. „Virgmia?“ Skotinn
svaraði: „Já, sterkar". Þá liafn-
aði Þjóðverjinn hoðinu og
kvað'st eingöngu reykja tyrkn-
eskar, (Þær kostuðu okkur 10
8