Vísir - 24.12.1939, Blaðsíða 13

VlSIR
7
Getscmane og lilíð Olíufjallsins. Neðst er hin mikla kirlcja Fransiskanna,
en ofar rússnesk kirkja.
maðurinn að rökstyðja skoðanir sínar, en Valerius ásakaði hann
harðlega fyrir að láta af trú sinni á liina róniversku guði, lil þess
eins að leita til undrasagna Gyðinganna og dultrúar þeirra.
„Getur þú ekki skilið, hve trú Gyðinganna er hrein og liáleit,
með ]tvi að þeir Irúa á einn almáttugan guð, en Rómverjar trúa
aftur á móti á lieilan hóp af guðum, sem eiga sér Iiina andstyggi-
legustu sögu, og sem raunar enginn trúir á. Sér þú ekki hve alt
framferði Gyðinganna vitnar um mált guðs þeirra. Til þess hafa
þeir öll þessi boðorð og siðareglur scm aðrir skilja ekki, að menn
lifi í sem nánustu samfélagi við hann. Guð býr meðal fólksms,
þótt hann sé ósýnilegur, en andi hans dvelur i musterinu i Jerú-
salem, ef fólkið lifir lireinu lífi eins og hoðorðin bjóða. Því er
það Gyðingum lífsskilyrði að varðveita lireinleikann, og það
verður því að eins gert að hoðorðin og siðareglurnar séu haldnar
í heiðri. Af þeim sökum getur Rómaveldið og Gyðingdómurinn
aldrei átt samleið, með því að Rómaveldið hlýtur að óhreinka
lýðinn. Þetta er það, sem ber við á degi hverjum, og veldur Gyð-
ingum gremju, sem brýsl út í óeirðum og uppreistum, en Róm-
verjar geta elcki skilið þær orsakir, sem þessu valda.“
Þeir voru nú komnir að landamærum Galileu, og í fjalllend-
inu, sem þeir fóru um opnuðust ávalt nýir og frjósamir dalir,
og í þeim stóðu ljómandi fögur Htil þorp, Kana, Nazareth og
mörg fleiri. Ilöfuðsmaðurinn skýrði frá því helsta, sem fyrir aug-
un bar, og er þeir sáu Nazaretli gat hann þess að mjög merkilegt
fyrirbrigði hefði viljað til, en þar ælti spámaður einn hlut að máli,
sem fæddur var j Nazareth, en dvalið hafði um skeið i Ivaper-
naum. Ungur þræll, sem höfuðsmanninum þótti mjög vænt um,
liafði veikst skyndilega og lá fyrir dauðanum, en eitt orð frá
munni spámannsins hafði læknað hann algerlega. Spámaðurinn,
Jesús að nafni, átti fjölda áhangenda og ferðaðist um landið,
talaði og gerði kraftaverk, sem ollu miklum æsingum með og í
móti. — Meðal þéssarar þjóðar höfðu uppi verið fjöldi spámanna,
en enginn þeirra hafði haft til að bera jafnmikinn myndugleik
og mátt, sem þessi. Sumir töldu að liann myndi brjóta veldi Róm-
verja á bak aftur.
Yalerius skyldi ekkert í vini sinum. Var nokkurt vit i ]>vi að
hann, hraustur Rómverji, skyldi verða svo tryltur og tröllum
gei'inn. Það var heppilegt, að nú gafst þeim annað umhugsunar-
efni. Þeir voru komnir að landamærum rómversku nýlcndunn-
ar, og þar eð þeir voru rómverskir borgarar riðu þeir óhindr-
aðir yfir þau, en riámu svo staðar lil þess að liorfa á tollheimtu-
mennina að störfum, með því að þar var fjöldi ferðamanna, sem
ætluðu til Jerúsalem, eins og þeir. - ~ Rins og tíðkaðist alstaðar í
Rómaveldi var lolleftirlitið selt á leigu, en sá er réttindin liafði
þannig leigt, leigði þau síðan öðrum að einhverju leyti, og þar
eð allir þurftu að liafa sitt, var hitt heldur eklci að undra, eins
og höfuðsmaðurinn benti réttilega á, að oft risi upp deilur og
sjöunda boðorðið væri þverbrotið. Við öll landamæri þessa
landshluta voru tollverðir, og þegar skattarnir til Rómar og
musterisins í Jerúsalem bættust þar á ofan, varð skattabvrðin of
þung og margir Gyðingar urðu öreigar.
Valeriusi til mikillar undrunar lögðu flestir Gyðinganna leið
sina lil austurs, i stað þess að fara yfir Samariu og heint i suður.
Höfuðsmaðurlnn gaf lionum þá skýringu á þessu, að svo væri
inikili fjaúdskapur miilpm Gyðinga og Samvorja, að hinir fyr«
nefndu kysu lieldur að fara þennan langa krók yfir ána Jordan,
yfir Austur-Jordaniu og enn vfir ána og þvínæst yfir Jericlio til
Jerúsalem. Fjandskapur þessi ætti rót sína að rekja til þess, að
Samverjar, þótt Gyðingatrúar væru, viðurkendu ekki öll boðorð-
in, og tilbáðu ekki guð í musterinu Jerúsalem, heldur á fjallinu
Garzim suður af borginni Samariu.
Aður en þeir tóku á sig náðir í gistihúsinu, horfðu þeir stund-
arkorn á hið dásamlega útsýni yfir liásléttuna í vestri, - Jizreel-
siéttuna, en eins og nafnið bendir til (guð sáir sæðinu) var slétl-
an ákaflega frjósöm, og var nú að vorlagi í fegursta skrúði með
hárauðum hlómum granattrjánna, og hvitum blómum myrtunn-
ar, en auk þess úði og grúði af liljum, hyacintbum, tulipönum og
anemonum. Sléttan var gamall sögustaður, og hafði verið víg-
völlur frá fornöld. Hér var þáð, sem ísraelsmenn börðust gegn
þeim þjóðfloklcum, sem bjuggu þarna í upphafi, er þeir héldu inn
í fyrirheitna landið, og hér æddu brynvagnar Egyptalandskonungs
gegn Josias konungi. En yfir sléttuna miðja lá lestabrautin, og
friðsamir kaupmenn fliittu incð sér vörur og fréttir frá fjarlæg-
um löndum.
Árla næsla morguns var ferðinni haldið áfram áleiðis til borg-
arinnar Samaria, og á þeirri leið fræddi höfuðsmaðurinn Valer-
ius m. a. um það, að enginn Gyðingur vildi gefa Samvcrja að
drekka, hvað þá að liýsa liann, til þess að óhreinkast ckki, og að
nafnið Samverji væri smánaryrði meðal Gyðinga. Samverjarnir
væru oft og einatt engin guðslömb, og oft vildi það lil að þeir
réðust á verslunarlestir Gyðinga, sem slundum færu yfir land
þeirra til að stytta sér leið, og komið liefði það fyrir, að á páska-
hátíðinni hefðu þeir kastað beinum inn á musterissvæðið i Jerú-
salem, en það leiddi aftur af sér að gera varð hlé á hátíðahöld-
unum, með því að musterið var saurgað, og varð þá að lireinsa
það að nýju.
I borginni Samariu, sem Herodes mikli hafði skreytt með feg-
urstu mursterum og súlnagöngum, gistu þeir hjá höfuðsmanni
einum, en árla daginn eftir héldu þeir áfram ferð sinni, fram lijá
bænum Sichem og Garizimsfjallinu, sem musteri Samverjanna
stóð á. Héldu þeir svo enn áfram að brunni ættföðursins Jakobs,
þar sem vegurinn skiftist og liggur annar til Jericho, en hinn til
Jerúsalem. Þeir nálguðust nú Juda-fjöllin, sem cru brattari og
stórskornari, og því að sjálfsögðu ekki eins frjósöm, með því að
aðeins í daladrögum og einstaka vinjum var gróðurinn jafn riku-
legur og i norðurhéruðunum.
Torgmarkaður í
Jaffa. Eftir göml-
um sögnum á'ð
dæma, mun marlc-
aðurinn og fyrir-
komulag hans hafa
verið áþekt á
Krists dögum þvi,
sem það er nú.
Valeriusi gafst gott færi á að kynnast þjóðlifinu á þessari leið
sihni. í þorpunum, sem þeir fóru um sáu þeir margskvns þjóð-
hætti. Á einum staðnum stóð brúðkaup yfir. Með söng og gleð-
skap liéll blómumskreytt fylgdarlið brúðurinnar með hana á-
leiðis til lniss brúðgumans, þar sem veislan skyldi haldin. í
ljóðum þeim, sem sungin voru, var hún lofuð hástöfum fyrir feg-
urð og var brúðhjónunum lilct við konung og drotningu. Rrúð-
kaupið sjálft var i ráuninni gleðiveisla, með því að það voru
festarnar, — heiti föðurs brúðgumans og brúðarinnar, sem
var bindandi fyrir guði og mönnum. í öðru þorpi stóð yfir
jarðarför. Á eftir líkbörunum gekk fjölskvldan, en auk þess tveir
flautuleikarar og grátkonur, seni gerðu óskaþlegan hávaða. Þetta
var það allra iburðarminsta sem unt var að hafa, og jafnvel ör-
snauðasta fólkið varð að hlíla þvi. — Hörmulegast var að liorfa
á limafallssjúkumennina, sem stóðu í tötrum sínum nokkuð
frá alfaraleið og æptu og báðu beininga. Ef beir komu of ná-
lægt hinum heilbrigðu, grýttu þeir htna limafþUss.jó.hu núúiu tU.
þeas að halda heiisu ainni.