Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2001, Blaðsíða 233

Kynning og vísindagreinar fyrirtækja og stofnana 231
fyrir og dæma bæði verkleg og bókleg próf. Þessi próf koma annaðhvort frá Flugöryggis-
samtökum Evrópu eða eru samkvæmt þeirra reglum, enda má nota skírteini sem gefm eru
út á grundvelli þeirra í ríkjum Evrópu. Að auki sér flugöryggissvið um hæfnispróf og heil-
brigðisskoðanir sem oft fara fram á sex mánaða fresti. Einnig sér sviðið unt endurnýjun
skírteina og fer um leið yfir gögn sem liggja til grundvallar endumýjunar heimilda.
Samfellt eftirlit
Samfellt eftirlit (Continuing Surveillance) fer aðallega fram með úttektum sem eru skipu-
lagðar eitt ár fram í tímann. Að auki eru gerðar skoðanir eftir ábendingum og skyndi-
skoðanir að gefnu tilefni eða tilviljanakennt. Ennfremur er oft leitað ýmissa skýringa og
beðið um gögn sem farið er yfír hjá flugöryggissviði. Sá hluti cftirlitsins sem fer fram í formi
skipulagðra úttekta er einkum með handhöfum einstakra heimilda. Þeir verða að sýna frant
á að þeir hafi stjórn á flugöryggislegum þáttum í rekstri sínum.
Það sem af er árinu 2001 hafa verið gerðar 32 úttektir á viðhaldsstöðvum. Hjá flug-
rekstraraðilum hafa verið gerðar 47 úttektir, þar af 22 á aðalstöðvum þeirra. I skólamálum
hafa farið fram sex úttektir auk 11 úttekta í flughermi erlendis.
Flugöryggissviðið skoðar einnig erlend loftför sem koma til Islands. Það er liður í
alþjóðlegu samstarfi og nefnist SAFA-skoðanir (Safety Assessment of Foreign Aircraft). A
þessu ári hafa níu slíkar úttektir verið gerðar, einkum á erlendum flugrekendum sem stunda
leiguflug til íslands, en íslensk loftför hlíta slíkum úttektum í öðrum löndum.
Á árinu 2001 hefur sérstök áhersla verið lögð á eftirlit með smærri flugrekendum og
einkaflugi. Yfír 20 úllektir liafa farið fram á þessum aðilum. Þær hafa stundum verið gerðar
eftir ábendingum, en yfirleitt eru þær gerðar samkvæmt skipulagi flugöryggissviðs. Einka-
flugmenn mega búast við eftirlitsmönnum hvenær sem er og hefur slíku skyndieftirliti verið
beitt á árinu.
Samkvæmt verklagsreglu er reynt að gera heildarúttekt á flugrekendum á tveggja ára
fresti. Þá er farið yfír alla starfsemi viðkomandi fíugrekstraraðila, m.a. höfuðstöðvarnar sem
annars eru teknar út mun oftar. I heildarúttektum eru allar útstöðvar/Iínustöðvar skoðaðar og
farið er í leiðarflug. Sum atriði í flugrekstrinum eru athuguð í hverri úttekt, smáurn sem
stórum. Önnur atriði eru skoðuð sjaldnar. Þá berast fíugöryggissviði jafnóðum gögn um
hæfnispróf og þjálfun og beinn tölvuaðgangur er að viðhaldskerfum sumra fíugrekstraraðila.
Gerðar eru skýrslur um hverja úttekt þar sem frávik em tíunduð. Því er síðan fylgt eftir
að frávik séu lagfærð. Þá eru gæðakerfí og innri eftirlitskerfí flugrekstraraðila tekin út
reglulega.
Flokkun frávika
Með frávikum er átt við að misræmi er á rnilli þess sem er gert og þess sem fram kemur í
handbókum, krafíst er í reglugerðum eða er viðtekið verklag í greininni. Nánast allar úttektir
og skoðanir leiða til þess að fundin era einhver frávik. Það liggur í eðli úttekta. Alltaf má
gera betur. Frávik eru hins vegar misjafnlega þung á metunum. I flokki eitt eru frávik sem
varða grundvallaratriði. Þegar slík frávik koma upp er starfsemin ýmist stöðvuð strax eða
veittur 72 klukkustunda frestur til að lciðrétta þau. Viðkotnandi aðili þarf þá að sýna frant á