Bændablaðið - 31.10.2013, Side 22

22 Bændablaðið | Fimmtudagur 31. október 2013
Hjá Límtré Vírneti hefur verið unnið að þróun á athyglisverðri byggingatækni:
Byggja hús með útveggjum og þaki
úr íslenskum steinullareiningum
– spara mikla vinnu í byggingu miðað við hefðbundin hús og eru mjög eldþolin, þétt og hlý
Hjá Límtré Vírneti hefur verið
í þróun athyglisverð tækni við
húsbyggingar. Það eru einnar
hæðar hús þar sem steinull frá
Sauðarárkróki er meginuppistaða
byggingarefnis, bæði í veggjum og
þaki. Þessi hús hafa að mestu verið
reist án hefðbundinnar þéttrar
burðar grindar og unnið er að
hönnun lausnar þar sem burðar-
grind er með öllu óþörf. Útveggir
og þak er gert úr sjálfberandi
samlokueiningum þar sem aluzink-
húðað stál er límt beggja vegna á
þétta steinull. Þessi hús hafa reynst
einstaklega þétt og hlý og eru talin
um 20% ódýrari í byggingu en
hefðbundin hús.
Þegar er búið að reisa nokkur hús
með þessari byggingatækni, bæði
raðhús, bílskúrar og einbýlishús
á Suðurlandi, Suðvesturlandi,
Vesturlandi og í Varmahlíð í
Skagafirði, í næsta nágrenni
steinullar framleiðslunnar. Er að
sögn mikil ánægja með árangurinn.
Hugmyndasmiðurinn á bak við
þetta er Guðmundur Magnússon
smiður á Flúðum. Hann var einmitt
einn af frumkvöðlunum að stofnun
Límtrés á sínum tíma og er hluthafi
í LímtréVírneti í dag. Hann kynnti
þessa tækni fyrir tíðindamanni
Bændablaðsins í sumar og var hann
á ný heimsóttur í síðustu viku. Þá var
hann ásamt verktökum að reisa 80
fermetra sumarhús með þessari tækni
við Merkurlaut, sem er hliðarvegur á
Skeiða- og Hrunamannaveg, nokkru
fyrir ofan vegamót Suðurlandsvegar.
Það hús teiknaði Friðrik Ólafsson.
Nokkrir fleiri húsahönnuðir hafa
komið að teikningu húsa úr þessum
einingum og hafa styrkleikaútfærslur
þeirra verið nokkuð mismunandi,
meðal annars hvað varðar umfang
burðarbita í mæni.
Öflugar einingar með sérlega
mikið einangrunargildi
Límtré Vírnet er íslenskt iðnfyrirtæki
með starfsstöðvar á fjórum stöðum á
landinu. Ein þeirra er á Flúðum og þar
er starfrækt eina límtrésverksmiðjan á
landinu. Í Reykholti í Bláskógabyggð
eru svo framleiðar Yleiningar sem
eru samlokueiningar með pólýúretan
eða steinull sem einangrun. Það eru
einmitt endurhönnuð gerð slíkra
yleininga með steinull sem um
er að ræða. Í þeim er steinullin
með fullri útveggjaeinangrun,
eða 15 sentimetrum og með enn
þykkri í þaki eða 20 sentímetra
einangrun. Samkvæmt nýjustu
byggingarreglugerðum er þó gert
ráð fyrir allt að 23 sentímetra
þakeinangrun. Guðmundur segir að
þéttleiki eininganna hafi þarna mikið
að segja, allur loftleki dragi t.d. mjög
úr einangrunargildi.
Utan á steinullina er límdar
aluzink-húðaðar stálplötur beggja
vegna og hefur samlokan því mikinn
styrk. Til að auka styrkinn enn frekar
eru steinullarplöturnar þverskornar
og lagðar uppréttar í samlokurnar.
Það útilokar að steinullin og þar með
einingarnar klofni. Burðarþolslega
standast þessar einingar allar kröfur
verkfræðinga. Veggeiningarnar
koma tilsniðnar í réttum lengdum
frá verksmiðjunni í Reykholti, ýmist
fyrir fulla vegghæð eða undir og yfir
glugga og yfir hurðir. Lítið mál er þó
að saga einingarnar á staðnum ef á
þarf að halda.
Snjöll hugdetta sem varð að
veruleika
„Við höfðum mikið notað svona
einingar í eldvarnarveggi og sem
brunaveggi í bílskúra sem eru inn-
byggðir í íbúðarhús. Mér datt svo í
hug að prófa að nota þetta í útveggi
í einnar hæðar húsi. Við fórum svo
að reyna þetta og þá datt mér í hug
hvort ekki mætti líka nota slíkar ein-
ingar í þakið. Ég var þá með í huga
þessa útfærslu í þakinu sem við erum
með hér. Ég ræddi þetta við Sigurð
Guðjónsson, sem nú er forstöðu-
maður byggingadeildar Límtrés, og
honum leist vel á hugmyndina. Við
höfum skoðað fleiri útfærslur, en
þessi er best með tilliti til frágangs
á þakkanti,“ segir Guðmundur.
Einfaldleikinn í fyrirrúmi
Ekki tók nema um hálfan dag að setja
þak á þetta hús við Merkurlaut, sem
er þá fulleingrað í leiðinni. Í þaki
eru hafðar sperrur á milli eininganna
til að læsa þeim saman og er hæð
sperranna jöfn þykkt eininganna.
Neðan á sperrurnar er síðan fest eins
til tveggja tommu borð sem styðja
um leið undir einingarnar sem bera
óstuddar og um þriggja metar haf.
Sama er gert ofan á sperrurnar þannig
að sperran er orðin að I-bita. Á þessi
borð koma svo lektur fyrir þakjárn
að ofna og loftaklæðningu að neðan.
Sama er með útveggi.
Í sjálfu sér þarf ekki að klæða
útveggjaeiningarnar á húsin, hvorki
utan né innan og hægt er að fá þær
í mismunandi litum frá verksmiðju.
Hafa menn einmitt verið að reisa
bílskúrar úr slíkum einingum eingöngu
án nokkurrar frekari klæðningar.
Hinsvegar geta menn valið hvaða
efni sem er utan á einingarnar, allt
eftir smekk og kemur sú klæðning
þá sem auka styrkur og vörn fyrir
húsið. Í glugga- og hurðarop eru settir
trérammar sem eru þá um leið festing
fyrir gluggana sjálfa og hurðarkarma.
Rammarnir eru um leið festing fyrir
klæðningar ef menn óska svo að utan
og innan. Gluggar og hurðakarmar
geta síðan verið úr áli, plasti eða tré,
allt eftir óskum kaupenda.
Engin þörf á sérstakri rakasperru
Í hefðbundnum timburhúsum með
grind og timburklæðningum beggja
vegna og einangrun úr steinull, þarf
alltaf að setja svokallaða rakasperru
undir klæðingu að innanverðu. Það er
plastdúkur sem kemur í veg fyrir að
raki úr húsinu þéttist inni í einangrun-
inni. Þetta losna menn alveg við í
húsum með steinullarsamlokunum.
Þær eru algerlega loftþéttar, sem eykur
enn einangrunargildi þeirra. Þá er
brunaþol slíkra eininga líka sérlega
mikið.
Unnið að frekari þróun læsinga
Stefán Logi Haraldsson, framkvæmda-
stjóri Límtrés Vírnets, segir að unnið
hafi verið að frekari þróun þessara
eininga með það í huga að ekki þurfi
annað burðarverk en einingarnar
sjálfar. Felst það í frekari hönnun
læsinga til að festa einingarnar saman.
„Það er verið að skoða þetta núna,
en Guðmundur hefur leyst þetta fram
að þessu með því að setja timbur á
milli samskeyta. Það er ágæt lausn í
sjálfu sér en kallar helst á klæðningu
bæði utan og innan.“
Stefán segir að með nýrri hönnun
á læsingum verði timbrið óþarft
á samskeytum og einingarnar því
algjörlega sjálfberandi sem veggir.
„Það eru um 180 bílskúrar frá
okkur sem voru reistir á Móhellu
í Hafnarfirði þar sem burðurinn
er allur í einingunum sjálfum. Í
framhaldi af því seldum við nokkra
tugi slíkra bílskúra á Suðurnesin.
Einn starfsmaður hjá okkur var með
slíkar læsingar sem lokaverkefni í
tæknifræði. Þá vorum við að horfa á
að slík lausn gæti þýtt að hægt væri
að bjóða upp á einbýlishús sem væru
20-30% ódýrari en hefðbundin hús.
Þetta var þó á uppgangstímanum
þegar menn horfðu ekkert í slíkt
og vildu helst bara byggja úr öllum
dýrustu byggingarefnunum sem hægt
var að fá.
Það er í burðarliðnum að skoða
Guðmundur Magnússon við sumarbústaðinn sem verið er að byggja úr steinullareiningum við Merkurlaut á Skeiðum.
Myndir / HKr.
Einingarnar komnar upp með einangrun og öllu saman án hefðbundinnar burðargrindar.
Guðmundur með sýnishorn af steinullareiningum og sýnir hvernig styrkleikinn
var aukinn með því að leggja steinullina á ákveðinn hátt í samlokuna.
„Mér datt svo í hug að prófa að nota
þetta í útveggi.“