Læknablaðið - 01.06.1967, Qupperneq 31

LÆKNABLAÐIÐ
73
tegunda lungnakrabljans, en nokkuð oft hefur reynzt ókleift að
afla upplýsinga um revkingar sjúklinganna. Athyglisvert er þó,
að hjá sjúklingum með oat cell er ekki vitað um neinn, sem hefur
ekki reykt.
Á árunum 1955—1964 voru gerðar 55 aðgerðir á þeim, sem
taldir voru liafa krabhamein í lungum. Sjúkdómsgreiningin reynd-
ist rétt hjá öllum. ASgerðunum má skipta í tvennt. Annars vegar
voru 24 sjúklingar, þar sem unnt reyndist að nema brott meinið,
og var allt lungað tekið úr 18 þeirra (pneumonectomia), en brott-
nám lungnablaðs (lobectomia) bjá sex. Hins vegar var 31 sjúkl-
ingur, sem reyndist hafa óskurðtæk æxli (thoracotomia explora-
tiva). Flestar þessar aðgerðir eru gerðar á síðustu árum þessa tíu
ára tímabils.
V. tafla sýnir fjölda karla og kvenna, vefjafræðilega skipt-
ingu æxlanna og árangur, svo og tíðni meinvarpa í miðmætis-
eitlum við aðgerð, annars vegar hjá þeim, sem nú eru á lífi, en
einnig iijá þeim, sem dánir eru. Tölurnar í svigum sýna fjölda
sjúklinga, sem nú eru á lífi tveimur og hálfu til sjö árum eftir
aðgerð, og eru eftir þennan tíma 37,5% á lífi af þeim, sem brott-
nám æxlis reyndist kleift bjá. Þó var vitað, að aðeins væri um
fróunaraðgerð að ræða hjá fjórum þessara sjúklinga.
Nokkuð mildð er af könnunaraðgerðum (tboracotomia ex-
plorativa) — eða mun meira en víða annars staðar, en þar er þá
um mjög vahn tilfelli að ræða. Við höfúm söniu aðstæður til
greiningar sjúkdómsins hér á landi og annars staðar, en afstaða
okkar til aðgerða er nokkuð önnur. Við dæmum t. d. ekki von-
lausa alla þá sjúklinga, sem hafa stór æxli inn við lungnarótina
(hilus), enda er okkar reynsla sú, að stundum er kleift að fjar-
lægja æxlið úr þeim með því að taka liluta af gollurshúsinu og
jafnvel v. atrii, eins og við höfum gert hjá þremur sjúkhngum,
þegar æxlið var vaxið alveg utan um neðri lungnabláæðina. tlr
einum rejmdist nauðsvnlegt að taka hluta af barkanum til að
komast fyrir æxlið. Það, að þessir sjúklingar eru enn á lífi eftir
mörg ár, sýnir, að einskis á að láta ófreistað með aðgerðir. Jafnvel
þó að ekki reynist unnt að komast alveg fyrir meinið, eru fróunar-
aðgerðir fyllilega réttlætanlegar.
Skurðdauði er hér 3,2% við könnunaraðgerðir, en er ein-
kennilega hár víða annars staðar eða 10—15%, og má vera, að
það eigi sinn þátt í því, að menn haldi að sér höndum.
Auðvitað væri æskilegt að geta með vissu fyrir aðgerð bent á