Læknablaðið - 01.12.1974, Blaðsíða 65

LÆKNABLAÐIÐ
195
hneiging til mismunar á dánarorsök eftir
stigi háþrýstingsins. IV. stigs sjúklingar
dóu aðallega úr nýrnabilun, en enginn úr
hjartaáfalli. Hins vegar var hjartaáfall
megindánarorsök III. stigs sjúklinga. Kem-
ur hvort tveggja heim við erlendar athug-
anir, sem hér hefur verið vitnað til.2 4 Til
skýringar þessu mætti benda á, að hrað-
vaxandi nýrnabilun fylgir oft afar svæsn-
um háþrýstingi og vanmeðhöndluðum, en
sjúklingar með vægari sjúkdómsmynd (III.
stig) hafa mun betri lifshorfur og gætu
því lengur búið við áhrif ýmissa orsaka-
þátta hjartaáfalls.
Vitað er, að áður en virk meðferð gegn
svæsnum háþrýstingi kom til sögunnar,
voru lífshorfur afar slæmar. Við athugun
Keith o. fl.8 á ómeðhöndluðum IV. stigs
sjúklingum kom í ljós, að aðeins 1% náðu
5 ára lífslengd (survival), en 20% af III.
stigs sjúklingum náðu 5 ára lífslengd.
Aðrar rannsóknir sýndu svipaðar niður-
stöður. Eftir að unnt varð að meðhöndla
svæsinn háþrýsting að gagni varð gífurleg
breyting á lífshorfum sjúklinganna. Þann-
ig kom fram við rannsókn Breckenridge
o. fl.,4 að 34% af IV. stigs sjúklingum
höfðu náð 5 ára lífslengd, en 70% af III.
stigs sjúklingum. Samsvarandi niðurstöð-
ur í rannsókn Hcod o. fl.e voru 50% fyrir
IV. stig og 61% fyrir III. stig. Við rann-
sókn okkar (III. stig og IV. stig) kom í
ljós, að um 50% karla náðu 5 ára lífslengd
og 60% kvenna. Betri horfur kvenna með
svæsinn háþrýsting eru ekki nýnæmi.4
Ekki er Ijóst hvað veldur því. Vitað er,
að tiðni háþrýstings er minni meðal kvenna
en karla á yngri aldursskeiðum (<50 ára),
en eykst síðan ört, og er sjúkdómurinn
algengari hjá þeim á efri árum en hjá
körlum. Þetta hefur komið fram við rann-
sóknir erlendis (Framingham rannsóknin
í Bandaríkjunum7), og einnig hafa líkar
niðurstöður fengizt í hóprannsókn Hjarta-
verndar.11 Hugsanlegt er, að betri horfur
kvenna byggist a. e. 1. á því, að í raun hafi
háþrýstingur staðið skemur hjá þeim, er
hann greindist, en meðal karla.
Breckenridge o. fl. fundu, að hækkað
blóðureagildi við greiningu var for-
boði um skertar lifshorfur. Hið sama
kom fram vð þessa athugun okkar
og einnig, að horfur þeirra, sem höfðu
merki um vinstri slegilsstækkun á hjarta-
rafriti við greiningu, voru álíka slæmar.
Um 40% af þessum ofangreindu sjúkling-
um (LVH eða BU) náðu 5 ára lífslengd,
en hins vegar helmingi fleiri eða um 80%
hinna, sem hvorugt höfðu við greiningu.
ÚRDRÁTTUR
Tilgangur athugunar var að kanna nokk-
ur atriði varðandi sjúklinga með svæsinn
háþrýsting (SH), sem lágu á lyflækninga-
deild Landspítalans 1957-1971 og kanna,
hver hefðu orðið afdrif þeirra. 117 sjúkling-
ar höfðu SH samkvæmt flokkun Keith og
Wageners (20 með IV. stig og 97 með III.
stig). í Ijós kom, að sjúklingum með SH fór
hlutfallslega fækkandi á síðasta 5 ára tíma-
bilinu (1967-1971) miðað við næstu tvö 5
ára tímabil þar á undan. Athuguð var kyn-
og aldursdreifing, blóðurea við greiningu,
hjartarafrit einkum með tilliti til stækkun-
ar á vinstri slegli, hjartastærð samkv. rtg.-
mynd og upphafsgildi blóðþrýstings. Athug-
uð voru afdrif sjúklinganna m. t. t. fylgi-
kvilla, dauðaorsaka og lífslengdar. Helztu
dánarorsakir voru heilaáfall (26.6%),
hjartaáfall (22.8%) og nýrnabilun
(22.8%). Lífslengdar (survival) útreikn-
ingar voru gerðir eftir dekremental að-
ferðinni og miðað við sjúklinga yngri en
66 ára. Um 50% karla og 60% kvenna
náðu 5 ára lífslengd. Hækkað blóðurea og
merki um vinstri slegilsstækkun á hjarta-
rafriti við greiningu boðuðu skertar lífs-
hoirfur.
SUMMARY
SEVERE HYPERTENSION
(GRADE III AND GRADE IV)
A study on tlie clinical course in 117 patients
in Landspítalinn Medical Depariment 1957-
1971.
The aim of this study was to evaluate the
incidence, complications, survival time and
causes of death of patients with severe hyper-
tension (S.H.) (grade III and grade IV) who
were admitted to Landspitalinn (The University
Hospitai in Reykjavik med. depart.) during the
years 1957-1971.
During this period 117 patients were found
to have S.H. according to the grading of Keith
and Wagener (20 patients with grade IV, and
97 with grade III).
It was found that relatively fewer patients
with S.H. were admitted during the last 5 year-