Læknablaðið - 01.12.1974, Blaðsíða 93

LÆKNABLAÐIÐ
215
lyfjagjafar með endurteknum hryggstung-
um og rannsókn á mænuvökva. Mathies &
Wehrle (27) leggja til, að meðferð sé hald-
ið áfram, þar til sjúklingur hafi verið
hitalaus í 5 daga, frumufjöldi i mænu-
vökva sé orðinn 30 eða lægri og sykur og
eggjahvítuinnihald eðlilegt. Laake (24)
telur 4—5 daga sýklalyfjameðferð nægja
við mengisbólgu af völdum N.meningitidis,
en 14—18 daga, þegar pneumococci er
sýkingarorsökin. Mælt er með lengri lyfja-
meðferð hjá börnum á fyrsta mánuði eða
í 2—3 vikur.
Fyrst eftir að notkun stera hófst í klin-
iskri læknisfræði árið 1949 var vonazt til
að þeir gætu fleytt mengisbólgusjúkling-
um yfir bráðustu veikindin með því að
koma í veg fyrir lost og heilabjúg, hindra
samvexti heila'himna og þar af leiðandi
truflun á hringrás mænuvökva. Þegar frá
leið var farið að efast um gildi þeirra, sum-
ir bentu jafnvel á skaðleg áhrif. Wasz-
Höckert (40) komst að þeirri niðurstöðu
með samanburðarrannsóknum, að árangur
hvað dánartölu og sequelae snerti væri
sízt betri hjá sjúklingum með mengitis
purulenta, sem hefðu fengið stera. Að
svipaðri niðurstöðu komust deLemos &
Haggerty (7). Hvorugir taka beina afstöðu
til notkunar stera hjá sjúklingum með
syndrcma Waterhouse-Friderichsen og
líklega er víðast hvar enn gripið til þeirra
í slíkum sjúkdómstilfellum og sterameð-
ferð á sér enn marga formælendur. Jensen
et al (21) töldu sig sjá góðan árangur af
sterameðferð í meningitis pneumococcia.
Þó nauðsynlegt sé að ráða niðurlögum
sýkilsins, sem mengisbólgu veldur, er ekki
síður mikilvægt að koma í veg fyrir eða
leiðrétta þær margvíslegu lífeðlisfræðilegu
truflanir, sem sjúkdómurinn hefur í för
með sér og eru líklega orsök þess, að ekki
hefur miðað áfram sl. tvo áratugi eða rúm-
lega það hvað dánartölu og tíðni alvarlegra
fylgikvilla snertir. Fylgjast þarf með sjúkl-
ingnum af árvekni, halda uppi blóðþrýst-
ingi, bæta honum vökva- og blóðsaltamis-
ræmi, halda niðri krömpum o. s. frv. Til
að koma í veg fyrir blóðstorknun og út-
breiddar æðastíflur, sem sjást tíðast í men-
ingococcaemia og syndroma Waterhouse-
Friderichsen, hefur á síðari árum verið
reynt að gefa heparin, en árangur umdeild-
ur (13).
Áður hefur verið skýrt frá hvernig
sýklalyfjameðferð hefur verið hagað á
barnadeild Landspítalans undanfarin 15 ár
og hefur hún ekki tekið umtalsverðum
breytingum á því tímabili. Notuð hefur
verið þriggj a-fj ögr alyf j a meðferðin, en
ampicillin e-kki að neinu ráði. Chloramp-
henicol hefur verið mikið notað. Samtals
fengu 97 sjúklingar það lyf í 5 daga og
lengur, meðaltímalengd meðferðar 11 dag-
ar. Fylgzt var með blóði flestra þessara
sjúklinga og komu ekki fram skaðleg áhrif
á beinmerg. Aukaverkana frá öðrum lyfj-
um gætti ekki heldur. Meningococci sýndu
gott næmi fyrir sulfa í öllum tilfellum.
Stera-lyf voru allmikið notuð, eða sam-
tals hjá 35 börnum, sem virtust hvað mest
veik við komu. Alloft er þess getið í sjúkra-
skrám, að slík meðferð hafi valdið snögg-
um umskiptum til hins betra á ástandi
sjúklingsins og látin í ljós sú skoðun, að
hún hafi bjargað lífi í sumum tilvikum.
LOKAORÐ
Þetta yfirlit er um sumt svipað erlend-
um uppgjörum um meningitis bacterialis,
en í slíkum samanburði skal haft í huga,
að hér er einungis um börn fjallað. Þannig
er dánartalan 9.1% áþekk og þó með þeim
lægri, aldursdreifing svipuð, drengir fleiri
en stúlkur, N.meningitidis og H.influenzae
algengustu sýklarnir og hlutfall hins síð-
ar nefnda vaxandi seinustu árin á um-
ræddu tímabili. Ýmis atriði hafa þó nokkra
sérstöðu miðað við önnur uppgjör og gefa
ástæðu til umhugsunar, þó ekki leiði þau
ef til vill til afgerandi ályktana, þar eð
ýmsar tölur, sem byggt er á, eru lágar.
1. Tíðni sjúkdómsins virðist heldur meiri
hér 1 landi en annars staðar.
2. Hlutfallslega fáir sjúklingar eru undir
1 mánaðar aldri.
3. Hlutfall drengja og stúlkna er óvenju
hátt.
4. Tiltölulega fleiri stúlkur sýkjast af H.
influenzae en drengir.
5. Fáir sjúklingar voru með D.pneumoniae
og allt drengir.
6. Hátt hlutfall sjúklinga hafði fengið
sýklalyf fyrir innlagningu.