Læknablaðið - 01.12.1974, Síða 82

208
LÆKNABLAÐIÐ
TAFLA XII
Aetiology and fatality rate in present and other series
Authors Own material Mathies & Wehrle Jonsson & Alvin
Landsspítalinn, Reykjavik Los Angeles Stockholm
Years 1963—1972 1963—1967 1963—1967
Ages represented Children Chiidren All (% are less than 15 years old)
w w w
No. of cases % of total -4-» CT3 O TJ <+H o o* £ Fatality, % No. of cases % of total 4-» CT3 O T5 «+H o o* £ Fatality, % No. of cases % of total '4-» 03 *+H O 6 £ Fatality, %
Neisseria meningitidis 35 35 1 3 177 24 12 7 42 20 4 9
Diplococcus pneumoniae 5 5 1 20 82 11 10 12 35 17 4 11
Haemophilus influenzae 18 18 0 0 302 41 24 8 69 33 7 10
Other aetiology 5 5 4 80 67 9 34 51 32 15 10 31
Unknown aetiology 38 38 4 10 114 15 5 4 31 15 3 10
Total 101 100 10 10 742 100 85 16.4 209 100 28 13
N.meningitidis algengasta sýkingarorsök-
in, en hundraðstalan lækkaði úr 41% í
29%. Hlutur D.pneumoniae hafðii staðið í
stað — 20 og 21% á hvoru. tímabili. í
tveimur uppgjörum frá Stokkhplmi, 1956—
1962 og 1963—1967 (22) var H.influen-
zae tíðasta sýkingarorsökin, en hlutfallið
hafði aukizt úr 24% í 33%. TíðnihlutfaH
hinna tveggja aðalsýklategunda var nær
óbreytt: N.meningitidis 17 og 20% og D.-
pneumoniae 18 og 17%. í 5 ára uppgjöri
frá Ullevál sjúkrahúsinu í Osló, sem nær
yfir árin 1966—1970 (10) er svipaður
fjöldi sjúklinga með hverja sýklategund
um sig, N.meningitidis 32%, D.pneumoniae
31% og H.influenzae 28%. f yfirlitum þess-
um er fjailað um sjúklinga á öllum aldri.
Þó mikið hafi verið skrifað um meningi-
tis bacterialis hjá börnum á seinni árum,
hefur það oftast verið um afmörkuð svið,
s. s. meðferð, áhrif lyfja á sýklagreiningu,
mengisbólgu hjá ungbörnum o. s. frv., en
fátt um heildaruppgjör. í uppgjöri Mathies
& Wehrle (27) voru einungis börn og sést
hlutfall sýklategunda á töflu XII. í upp-
gjöri Jensen et al. (21) eru töflur settar
þannig upp, að hægt er að skilja börn inn-
an 15 ára frá þeim eldri og finna út fjölda
þeirra. 36% barnanna voru með N.men-
ingitidis, 14% með D.pneumoniae og 33%
H. influenzae. Af hinum, eldri en 15 ára,
voru 23% með N.meningitidis, 33% með
D.pneumoniae og 2% H.influenzae. Þetta
er nokkuð ljóst dæmi um það, hvernig
þessar þrjár aðalsýklategundir dreifast
eftir aldri. Meningisbólga af völdum H.in-
fluenzae kemur fyrst og fremst fyrir hjá
börnum yngri en 5 ára, hefur mesta tíðni á
2. ári, en sést sjaldan innan 3 mánaða ald-
urs. N. meningitidis veldur mengisbólgu á
öllum aldri. Einnig D.pneumoniae, en þó
að tiltölu hvað helzt hjá eldra fólki. Fýrir
um 40 árum var sýnt fram á, að flest öll
börn fæðast með mótefni gegn H.influen-
zae, sem hefur eyðzt úr líkamanumi um 3
mánaða aldur, byrjar ekki aftur að mynd-
ast fyrr en barnið er um 3 ára og eykst
svo smám saman úr því. Þetta hefur verið
talið skýra hina einkennandi aldursdreif-
ingu (15).
Sumir telja, að mengisbólgutilfellum af
völdum H.influenzae fari fjölgandi, ekki
einungis hlutfallslega heldur einnig raun-
verulega (34).
Hér á landi virðist gætta sömu tilhneig-
ingar og annars staðar, að mengisbólgutil-
fellum af völdum H.influenzae fari hlut-
fallslega fjölgandi, ef borin eru saman tvö
síðuslu 5 ára tímabilin (tafla V).
Athygli vekur, hversu fáir sjúklingar i