Læknablaðið - 01.03.1979, Qupperneq 33

LÆKNABLAÐIÐ
17
Töf sjúkrabíls
Vitneskja fékkst um sjúkrabílsflutning
148 sjúklinga. Miðgildi er hér 20 mínútur,
en enginn munur var milli einstakra ára.
Engu virtist skipta, hvort ekið var á tíma,
sem umferð var mest í Reykjavík eða ekki
(þ.e. kl. 7.45 til 9.15, 16.45 til 18.30).
Búast má við nokkurri óvissu í tölum
þessum, þar sem þær eru byggðar á minni
sjúklings sjálfs eða ættingja, og er tíma-
skráning sjúkraflutningsmanna væntan-
lega nákvæmari. Voru því allir flutningar
svonefnds neyðarbíls athugaðir á tveimur
mánuðum ársins 1975, í júlí og desember
(slysum þó sleppt). Miðgildi beggja mán-
aða var 15 mínútur, og gilti einu á hvaða
tíma sólarhrings flutningur fór fram, og
hvort sjúklingur grunaður um bráðan
kransæðasj úkdóm var fluttur eöa ekki. Hér
skakkar því litlu á vitnisburði sjúklings,
aðstandenda og sjúkraliðsmanna og er það
nokkur stuðningur við aðrar tímasetningar
í rannsókninni.
Endurlífgun
Alls voru 30 manns endurlífgaðir á þess-
um árum, eða 9.1% alls hópsins (21 karl
og 9 konur), og voru 14 útskrifaðir
(46.4%, tafla III). Sex þeirra, sem endur-
lífgaðir voru, létust innan sólarhrings frá
komu. Tiu af ofannefndum 30 sjúklingum
komu á sjúkrahúsið í hjartadái, en hinir
fóru í hjartadái eftir nokkra legu.
Svo litið sé nánar á þessa 10, létust 2
innan 24 tíma frá komu, 4 síðar, en 4 lifðu
og voru útskrifaðir. Heildartöf var þekkt
hjá 9 og reyndist miðgildi um 10 mínútur.
Einn karl fór í hjartadá rúmlega klukku-
stund eftir upphaf einkenna, og var töf
hans að sjálfsögðu lengst. Einn komst á
sjúkrahúsið innan 5 mínútna eftir byrjun
sjúkdómseinkenna og lifði hann, 4 komu á
næstu 5—6 mínútum og létust 3 þeirra.
Á þessum árum voru 47 manns taldir
deyja úr bráðum hjartasjúkdómi á slysa-
deild eða rétt eftir komu á deildina. Skýrsl-
ur deildarinnar gefa hins vegar ekki nægi-
lega glöggt til kynna heildartöf þessara
sjúklinga. Sé litið til upphafsárangurs end-
urlífgana á sjúkrahúsinu, er því ljóst, að
10 af 57 eru endurlífgaðir við komu eða
17.5%.
Sé litið til þeirra 27, er komu á sjúkra-
Table IV. 27 patients, totaX delccy ~<Z30 minutes
Median total delay
Patients delay
Doctors delay
Ambulance delay
Mortality
20 minutes
5 minutes
Never summonded
15 minutes
11/27 (40.7%)
húsið innan við hálftíma eftir byrjun ein-
kenna, reyndist marktækur munur á dán-
artölu þeirra (40.7%, tafla IV) og hinna,
er síðar komu (19.8%, x2 = 5.46, p<0.02).
Líta má á samband dánartíma og heild-
artafar. Af þeim 27, er komu innan hálf-
tíma, frá því þeir kenndu sjúkdómsein-
kenna, létust 11. Sjö þeirra (64%) dóu á
fyrsta sólarhring eftir komu á sjúkrahúsið.
Af Þeim, er komu næstu 3Vz klst. dóu 12
af 23 (52%) á fyrsta sólarhringnum. Af
öllum hópnum dóu 29 af 72 (40%) á þess-
um tíma (x2 = 6.46, p<0.05). Sé litið á
þetta á annan hátt, reyndist miðgildi heild-
artafar þeirra 29, er dóu á fyrsta sólar-
hring eftir komu á sjúkrahúsið, 2.30 klst.
en miðgildi heildartafar hinna 43, er dóu
síðar, 13. klst.

Dánartala alls hópsins reyndist vera
21.9%, og dánartala þeirra, er voru undir
sjötugsaldri, var 16.4%. Er hún svipuð og
annars staðar þar sem sama skipulag ríkir
í bráðri meðferð hjartasjúklinga. Miðgildi
heildartafar var 4 klukkustundir og 20
mínútur. Heildartöf reyndist því hér svip-
uð og þar sem aðstæður við flutninga og
móttöku eru sambærilegar (mynd 1). At-
huganir Kubiks13 og Pantridge18 eru
byggðar á notkun hjartabíls (mobile
coronary care unit, MCCU) og er Ijóst, að
tíminn er þá mun styttri. Sjúklingahópur
Simons22 var fólk undir sjötugu, og voru
allir sjúklingarnir vel starfhæfir fyrir
veikindin, en töf sjúklinga lengist með
aldri. Af þessum tölum kemur skýrt fram,
að heildartöfin er langstyst, þar sem
hjartabíl (MCCU) er beitt.
Miðgildi tafar bíls var um 15 mínútur,
en læknistöf var all löng, miðgildi 35 mín-
útur.
Eins og alls staðar, þar sem hliðstæðar
rannsóknir hafa verið gerðar, var töf sjúk-
lingsins lengst, 1 klukkutími og 15 mínút-
ur. Var því reynt að kanna nokkra þætti,