Læknablaðið - 15.12.1983, Blaðsíða 28

340
LÆKNABLADID
Tafla III. Barnakoma kvenna við ófrjósemisadgerd.
(Upplýsingar vantar um barneign 4 kvenna).
Barnakoma (parity) Fjöldi Hlutfall
19 1,8
22 2,2
109 10,5
263 25,2
288 27,5
343 32,8
1044 100
Tafla IV. Skipting heildarfjölda adgerða eftir að-
gerðarháttum og árum.
Aðgerðar-
heiti 75 76 77 78 79 Alls
1. Kviðspeglun og brennsla .... 16 62 60 101 63 302
2. Kviðspeglun, brennsla og klipping .... 42 69 56 47 62 276
3. Holskurður og miðhlutun .. 16 113 89 80 69 367
4. Miðhlutun við keisaraskurð 10 19 23 8 18 78
5. Miðhlutun við aðra aðgerð 2 6 10 1 6 25
86 269 238 237 218 1048
Tafla IV. Ófrjósemisaðgerðir framkvæmdar við lok
pungunar.
Aðgerð Fjöldi Hlutfall
Eftir fósturlát 17 1,6
Eftir fóstureyðingu 206 19,6
Eftir keisaraskurð 78 7,4
Eftir eðlilega fæðingu ... 140 13,4
Alls 441 42
Tafla VI. Áföll við og eftir aðgerð.
Minniháttar Meiriháttar
Kviðspeglun tókst ekki (gerður holskurður . 16 Innri blæðing . 2
Stungusár á görn . . 1
Blæðing í kviðvegg ... 12 Lungnarek . 1
Sýking í skurðsár 11
Loft í kviðvegg 1
Bólga í legi og eggja- leiðurum 1
Annað 6
Alls 47 4
læknisfræðilegum ástæðum innan 25 ára ald-
urs. Langflestar eða 85,6 % áttu þrjú eða
fleiri börn. Hjá 451 konu var aldur yngsta
barns, þegar aðgerðin var framkvæmd, 5 ára
eða meira. í aðgerð fóru 273 konur, áður en
yngsta barnið hafði náð eins árs aldri.
Á töflu IV má lesa fjölda einstakra aðgerð-
arhátta. Aðgerðir um kviðarholssjá eru 578
alls, þar af er gerð brennsla eingöngu hjá 302,
en brennsla og kliþþing hjá 276. Miðhlutun um
holskurð var gerð hjá 367 konum.
Talsvert stór hluti þessara aðgerða var
framkvæmdur í lok þungunar (sjá töflu V) eða
441, en það eru um 42 % aðgerðanna. Ýmist
var miðhlutun gerð á túbum í iok keisaraskurð-
ar eða nokkrum dögum eftir fæðingu með
litlum holskurði. ICviðarholssjánni hefur einnig
verið beitt í sængurlegu, þó í minna mæli sé.
Þá voru allmargar aðgerðir framkvæmdar við
fóstureyðingu.
Reynt var að meta fjölda og umfang áfalla
við og eftir aðgerð. Ljóst er, að væg áföll eru
oft vantalin í sjúkraskrám, enda ekki vel
skilgreind. Það eru og hin stærri áföll, sem
máli skiþta. Alls voru 44 konur taldar verða
fyrir einhverjum áföllum eða 4,2 %.
Fáeinar urðu fyrir fleirum en einu vægu
áfalli. Fjögur voru alvarleg, 2 innvortis blæð-
ingar eftir kviðarholssþeglun þörfnuðust uþþ-
skurðar. Önnur uþþgötvaðist strax, en hin
nokkrum klukkustundum eftir aðgerð. Ein
kona fékk lungnarek eftir holskurð og önnur
rifu á görn við speglun. í töflu VI er gerð grein
fyrir þessum áföllum.
Upplýsingar liggja fyrir um 12 þunganir,
sem orðið hafa eftir ófrjósemisaðgerð á um-
ræddu tímabili, en það eru 1,14 % tilfella. Sé
reiknað með 5 ára meðal athugunartíma er
öryggi aðferðarinnar 99,7 % (Pearls index:
0,23). Tíu þunganir voru eðlilegar, þ.e.a.s. innan
legs og tvær utan legs. Ein eðlileg þungun mun
hafa orðið skömmu fyrir aðgerðina, sem fór
fram seint í tíðahring.
Þunganir þessar urðu flestar, eða alls 10,
innan 18 mánaða frá aðgerð. Tvær komu síðar
og var um utanlegsþykkt að ræða í þeim
tilvikum.
Fimm þunganir urðu eftir kviðspeglun og
brennslu, 3 eftir kviðspeglun, brennslu og
klippingu og 4 eftir kviðarholsskurð. M.t.t.
heildarfjölda þessara aðferðarflokka er hér
ekki um neinn teljandi mun á öryggi að ræða á
milli þeirra.
Á það skal bent, að utanlegsþykktirnar 2