Læknablaðið - 15.12.1983, Blaðsíða 52

360
LÆKNABLADID
samanborið við mæður 25-29 ára. Áhættan er
nær eingöngu bundin við andvana fæðingar.
B. Lengd medgöngu. Á mynd 3 sést hversu
mjög burðarmálsdauðinn er háður meðgöngu-
lengdinni. Varðandi reglur um mat á lengd
meðgöngu vísast til síðustu greinar (4). Hafi
móðirin gengið með barn sitt í 29 vikur eru
líkur á að barnið fæðist andvana eða látist á
fyrstu viku eftir fæðingu um 500 af þúsundi.
Við 36 vikna meðgöngu eru líkurnar komnar
niður fyrir 100 af þúsundi og sé konan gengin
með í 41 viku eru líkurnar aðeins um 3 af
þúsundi. Hafa ber í huga að þrjár af hverjum
fjórum fæðingum eiga sér stað þegar konan
hefur gengið með í 40-42 vikur.
C. Forskodanir. Eins og sást á mynd 3 er
burðarmálsdauði mjög hár eftir stutta
meðgöngu. Þær konur sem fæða börn sín of
snemma fara af eðlilegum ástæðum í færri
forskoðanir en f>ær sem fæða eftir fullan
meðgöngutíma. Því verður að reyna að draga
sem mest úr áhrifum meðgöngulengdarinnar á
tölur um burðarmálsdauða þegar tíðnin er
athuguð eftir fjölda forskoðana.
Ef eingöngu eru kannaðar forskoðanir hjá
þeirn konum sem fæða börn sín eftir 40-42ja
vikna meðgöngu þá er dregið úr samspili
Af 1000 fæðingum
-19
ára
B 13,2
A 6,3
D 6,9
-24 -29
ára
14,1
6,9
7,2
9,2
5,7
3,5
-34
ára
12,0
6,0
6,0
-39
ára
18,8
10,5
8,3
— Aldur
ára móður
24,4
21,7
2,7
Mynd 2. Burdarmálsdaudi eftir aldri mædra, 1972-
81.
þessara þátta eins og unnt er. Hinar mörgu
fæðingar í þessum hópi gefa samt nógu háar
tölur til að byggja á. Mynd 4 sýnir því sem
næst raunveruleg áhrif forskoðana á burðar-
málsdauða við eðlilega meðgöngu. Hafi konan
farið í þrjár forskoðanir eða færri er henni
nær þrefalt hættara við að missa barn sitt í
burðarmáli en þeim konum sem hafa farið í tíu
forskoðanir eða fleiri. Ljóst er að fjöldi
forskoðana hefur áhrif á andvana fæðingar en
meiri þó á dánartíðni á fyrstu viku. Þetta
bendir til þess að börn sem eru í áhættu fæðist
nú frekar á stofnunum með bestu aðstöðu til
nýburameðferðar, en það er bein afleiðing af
bættu mæðraeftirliti, m.a. auknum fjölda
forskoðana.
Fróðlegt er að sjá hvernig burðarmálsdauði
lækkar með vaxandi fjölda forskoðana, einnig
eftir styttri meðgöngu en 40 vikur (tafla I).
30 32 34 36 38 40 42 44
Vikur
Mynd 3. Burdarmálsdaudi eftir medgöngulengd,
1972-81.
0Q <