Læknablaðið - 15.12.1983, Blaðsíða 45

LÆKNABLAÐID
355
kynfærum. Allar klínískar skoðanir voru fram-
kvæmdar af sérfræðingum.
Greiningin var í öllum tilfellum staðfest með
kviðarholsspeglun eða holskurði af sérfræðing-
um. Ástæðurnar fyrir pví, að aðgerðirnar
voru gerðar, er að finna í töflu VIII. Grunur
um bráða eggjaleiðarabólgu var hjá 190 sjúk-
lingum (77.2 %) en um aðra sjúkdóma hjá 56
(22.8 %).
Á árunum 1978-1980 fengu 267 konur grein-
inguna bráð eggjaleiðarabólga við konu. Tafla
IX sýnir, að í aðeins 1970 (71.2 %) tilfella var
klínísk greining rétt samkvæmt kviðarhols-
speglun, 45 sjúklingar (16.8 %) voru með
aðra sjúkdóma, en hjá 32 fannst ekkert sjúk-
legt í kviðarholi.
Við kviðarholsspeglun má dæma bráða
eggjaleiðarabólgu væga eða svæsna. Við
væga bólgu sjást roði, proti og augljós bólgu-
einkenni á eggjaleiðurum. Við svæsna, fibrin-
skánir á eggjaleiðurum, sem eru oft mjög
bólgnir, graftarmydum, jafnvel byrjandi sam-
Tafla IX. Loka sjúkdómsgreining hjá 267 konum
kvidarholsspegluðum vegna gruns um bráda eggja-
leidarabólgu 1978-1980.
Fjöldi Hlutfall
Bráð eggjaleiðarablóga 190 71.2
Aðrir sjúkdómar
Blöðrur og æxli á eggja-
stokkum.................. 19
Samvextir ................. 13
Utanlegsþykkt............... 5
Legslímhúðarbólga
(endometritis)............ 3 45 16.8
Frávillingur (endometriosos) 1
Fósturlát .................. 1
Legskemmd eftir fóstureyð-
ingu...................... 1
Botnlangabólga.............. 1
Chrohn’s sjúkdómur.......... 1
Eðlilegt ástand 32 12.0
Alls 267 100
Tafla X. Niðurstödur kvidarholsspeglana og hol-
skurda, ad pví er varðar svæsni sjúkdómsins.
Fjöldi Hlutfall
Væg eggjaleiðarabólga............. 92 37.4
Svæsin eggjaleíðarabólga.......... 154 62.6
Alls 246 100
vextir (1). Tafla X sýnir að 92 konur (37.4 %)
voru með væga eggjaleiðarabólgu, en 154
(62.6 %) með svæsna.
Hjá þeim 58 konum, sem gáfu sögu um
eggjaleiðarabólgu áður, sáust ummerki þess
(samvaxta- og/eða sekkmyndanir) við kviðar-
holsspeglun hjá 32 (55.2 %). Hjá 8 konum til
viðbótar fundust sams konar breytingar án
sögu um eggjaleiðarabólgu.
Ekki er getið alvarlegra fylgikvilla í kjölfar
aðgerðanna.
Medferd: Allar konurnar voru meðhöndlaðar
með rúmlegu, þangað til einkenni voru horfin
eða þær orðnar hitalausar. Meðalfjöldi legu-
daga var 12.5. Flestir urðu legudagar 33, en
fæstir 3. Nokkuð var um að konurnar neituðu
sjúkrahúsvist og útskrifuðu sig gegn ráði
lækna deildarinnar.
Allar fengu sýklalyfjameðferð utan ein, sem
hafði verið á strangri lyfjameðferð fyrir komu.
Meðaltími sýklalyfjagjafa var 14 dagar, en
lengsta meðferð stóð í 41 dag. Hér er átt við
þann tíma, sem sýklalyf voru gefin, bæði fyrir
og eftir útskrift.
Eftirskodun: Öllum konum var ráðlagt að
koma til eftirskoðunar. Þeim tilmælum sinntu
187 (76 %). Af þeim sem ekki komu til eftir-
skoðunar bjuggu flestar úti á landi og ætluðu í
eftirskoðun hjá héraðslækni eða fóru í eftir-
skoðun á stofu hjá sérfræðingi.
Við eftirskoðun voru tekin sýni í lekanda-
ræktun hjá öllum þeim konum, sem lekanda-
sýklar höfðu ræktast hjá í legunni og hjá öðrum
ef ástæða þótti til. Alls voru þessi sýni 38, þar
af 32 (61.5 %) hjá þeim 52 konum, sem höfðu
haft lekanda. Af þessum 32 konum reyndust 3
(9.4 %) enn með lekanda (ólæknaðar eða
endursýktar). Hjá 8 konum (15.4 %) fórst fyrir
að taka lekandasýni við endurskoðun, en 12
(23.1 %) mættu ekki til skoðunar.
UMRÆÐA
Bráð eggjaleiðarabólga er fyrst og fremst
sjúkdómur ungra kvenna, og virðist aldurs-
dreifing svipuð hér og annars staðar í Evrópu
og Bandaríkjunum (1, 2, 3). Golden og Fish-
bein (4) telja, að um 12 % af 15 ára stúlkum,
sem hafa samfarir, fái sjúkdóminn. Nú á dögum
líta margir svo á, að oftast sé um kynsjúkdóm
að ræða, enda er hann mjög fátíður
meðal kvenna, sem lifa skírlífi, þótt hann komi
fyrir hjá þeim líka, t.d. sem útbreiðsla frá botn-
langa- eða ristilpokabólgu.