Læknablaðið - 15.02.1990, Blaðsíða 22

96
LÆKNABLAÐIÐ
með endurteknum ómskoðunum og virtist
starfsemi hjarta fara heldur batnandi.
Enn á ný var sjúklingur innlagður
haustið 1988 vegna slappleika og
öndunarfæraeinkenna. Hann lést í þeirri legu.
Krufning leiddi í ljós mjög stórt og útvíkkað
hjarta en eðlilegar kransæðar. Blóðsegi var
veggfastur í vinstri slegli og smásjárskoðun
var talin geta samrýmst yfirstaðinni neggbólgu
(bólgu í hjartavöðva), sjá myndir 3a og 3b.
UMRÆÐA
Ymsar orsakir eru fyrir bólgu í hjartavöðva en
í okkar heimshluta er talið að veirusjúkdómar
séu algengasta ástæðan. Einkum eru
Coxsackie (aðallega Coxsackie B), ECHO
og skyldar veirur taldar algengar (5, 6).
Þær veirur er erfitt að greina og þrátt
fyrir ítarlegar tilraunir tókst ekki að sanna
veirusjúkdóm nema hugsanlega hjá einum
sjúklingi en þá var um að ræða nýlega
cytomegalovirussýkingu. Af þeim sökum
var leitast við að útiloka aðrar mögulegar
orsakir svo sem aðrar sýkingar, sarklíki,
sjálfsofnæmis- og efnaskiptasjúkdóma (t.d.
lupus, uremia og fleira) (7). Þá er þekkt að
ýmis lyf og eiturefni geta valdið bólgu í
hjartavöðva (2, 3) en ekkert kom fram sem
benti til slíks hjá fyrrgreindum sjúklingum.
Bólga í hjartavöðva getur verið útbreidd
og skert starfsemi hjartans verulega með
tilheyrandi einkennum hjartabilunar. Oft er þó
um að ræða væga eða takmarkaða bólgu og
eru þá einkennin vægari. Dæmigerð einkenni
urn bráðabólgu í hjartavöðva eru:
1) Almenn einkenni; hiti, slappleiki og þreyta.
2) Verkir í brjósti, stundum takverkur.
3) Einkenni hjartabilunar svo sem mæði og
bjúgur.
4) Hjartsláttaróregla og yfirlið.
5) Einkenni um blóðrek.
Einkenni sjúklings eru oft ósértæk, gjaman
hiti, öndunarfæraeinkenni og óljósir verkir. Af
þeim 7 sjúklingum sem að framan hefur verið
lýst fékkst sjúkrasaga hjá 6 en í einu tilfelli
var um skyndidauða að ræða og sjúkrasaga
því óviss. Allir 6 voru með vöðvaverki,
hita, mæði, hósta og hraðan hjartslátt en
5 voru með brjóstverki. Komast má nær
greiningunni með blóðrannsóknum og ýmsum
rannsóknum á hjarta. I töflu II em teknar
saman helstu rannsóknaraðferðir sem notaðar
voru og niðurstöður varðandi sömu sjúklinga.
Blóðrannsóknir eru til nokkurs gagns við
greiningu á bráðabólgu í hjartavöðva. Hækkun
á hvítum blóðkomum og sökki geta bent til
bráðabólgu. Reyndust flestir sjúklinganna
hafa hækkun á þessum gildum við komu á
sjúkrahús.
Ef hjartahvatar eru hækkaðir bendir það
ótvírætt til skemmdar eða dreps í hjartavöðva.
Tafla II. Niöurstöður skoöunar og rannsókna.
Sjúklingur nr. 1 2 3 4 5 6 7
Klínisk merki um hjartabilun *) .... 1 1 1 0 0 1
Hækkun á hvítum blóökornum og/eöa sökki viö blóðrannsókn .... 1 0 1 1 1 1
Stækkaö hjarta á röntgenmynd eöa viö ómskoðun .... 1 1 1 1 1 1
Breytingar á hjartalínuriti **) Hjartsláttartruflanir á sólarhringshjartariti eöa hjartarafsjá .... 1 1 1 0 1 1
a) Frá gáttum .... 1 1 1 1 0 1
b) Frá sleglum .... 1 0 1 0 0 1
Hækkaöir hjartahvatar ***) .... 0 1 1 1 1 1
Jákv. veirurannsóknir # .... 0 0 0 0 0 1
Gallium skann (Ga'’7) Hjartaþræöing: . . . . — - — — — — 1
a) Eölil. kransæöar .... 1 - 1 - - - . -
b) Skert starfshæfni slegla .... 1 1 0 - - -
Krufningarniðurstöður A . . . . - - - 1 - 1
1 = Jákvætt 0 = Neikvætt - = Ekki gert
*) Átt er viö einkenni ss. brakhljóö viö lungnahlustun, aukna bláæöafyllingu á hálsi, þriöja hjartatón.
**) ST-breytingar, eöa leiöslu og hjartsláttartruflanir.
***) Einkum er átt viö hækkum á CK-MB en einnig ASAT og LDH (HBDH).
# Blóövatnspróf og/eöa saurræktanir.
A Kransæöar án marktækra þrenginga og víkkun á hjarta meö útbreiddri bandvefsaukningu.