Læknablaðið - 15.04.1990, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
181
%
Fig. 3. Pancreatic carcinoma at the Reykjavik City
Hospital 1974 to 1983. Survival after diagnosis.
Table lll. Clinical symptoms and signs at the time of
diagnosis.
n (%)
Pain ................................. 54 (79,4)
- epigastrium ...................... 33 (48,5)
- Right upper quadrant.............. 19 (27,9)
- back ............................. 18 (26,4)
- diffuse abdominal................. 16 (23,5)
- Left upper quadrant............... 8 (11,8)
Jaundice ............................ 40 (58,8)
Weight loss........................... 27 (39,7)
Steatorrhea.......................... 22 (32,4)
Nausea................................ 21 (30,9)
Vomiting.............................. 17 (25,0)
Diarrhea............................. 12 (17,6)
Palpable abdominal mass .............. 14 (20,6)
Table IV. Abnormal blood tests at the time of
diagnosis.
N (%)
Elevated erythrocyte
sedimentation rate................ 59 (86,8)
Elevated alkaline phosphatase...... 54 (79,4)
Hyperbilirubinemia................... 46 (67,6)
Hyperglycemia........................ 34 (50,0)
Anemia............................... 32 (47,1)
Elevated amylase..................... 11 (16,1)
Table V. Treatment of patients with pancreatic
carcinoma.
n (%)
Resection.............................. 5 (7,4)
Bypass................................ 40 (58,8)
- double bypass..................... 20 (29,4)
- biliary tract bypass.............. 12 (17,6)
- gastro-jejunal bypass.............. 8 (11,8)
Chemotherapy ......................... 13 (19,1)
Radiation therapy...................... 1 (1,5)
No treatment.......................... 17 (25,0)
(23,5%) var æxli staðsett í bol og hjá 6
(8,9%) var æxli staðsett í hala. Staðsetningu
æxlis var ekki lýst eða hún ekki greinanleg
hjá 17 (25,0%) sjúklingum (mynd 2).
Meinvörp fundust við greiningu sjúkdómsins
hjá 45 (66,2%). Hjá 13 sjúklingum (19,1%)
fundust ekki meinvörp. Ekki voru upplýsingar
um meinvörp hjá 10 (14,7%) sjúklingum (tafla
II).
Verkur í kviði var algengasta einkennið
við greiningu, en 54 (79,4%) sjúklinganna
höfðu fundið fyrir verk í kviði sem oftast var
staðsettur í uppmagálssvæði (epigastrium).
Önnur algeng einkenni voru gula hjá 40
(58,8%) og megrun hjá 27 (39,7%) (tafla III).
Af blóðrannsóknum við greiningu var
alkalískur fosfatasi hækkaður hjá 54 (79,4%)
sjúklingum og 46 (67,6%) höfðu hækkun á
bílírúbíni. Blóðsykur var hækkaður hjá 34
(50,0%) sjúklingum. Amýlasi reyndist vera
hækkaður hjá 11 (16,7%) (tafla IV).
Framhjáhlaup á gallvegum og/eða gömum
var sú meðferð sem oftast var beitt. Þessa
meðferð fengu 40 (58,8%) sjúklingar. Þar af
var gert tvöfalt framhjáhlaup, það er bæði
á gallvegum og gömum hjá 20 (29,4%).
Hjá 12 sjúklingum var eingöngu framkvæmt
framhjáhlaup í gallvegum en hjá átta eingöngu
á gömum. Æxlið var numið brott með
skurðaðgerð hjá fimm (7,4%) sjúklingum.
Fjórir gengust undir aðgerð Whipples, en allur
briskirtillinn var fjarlægður hjá einum (total
pancreatectomy). Krabbameinslyfjameðferð
fengu 13 (19,1%) sjúklingar, þar af fengu
10 meðferð með 5-fluorouracil eingöngu,
en þrír fengu fjöllyfjameðferð. Fjórðungur
sjúklinga eða 17 (25,0%) fékk enga meðferð
við sjúkdómnum (tafla V).
Meðallifun eftir greiningu var 6,4 mánuðir
(192 dagar). Einn sjúklingur lifði 37 mánuði
(1109 daga) og náði hann lengstri lifun allra
í hópnum. Tólf sjúklingar (17,6%) lifðu í eitt
ár eftir greiningu, þrír (4,4%) lifðu í tvö ár
og aðeins einn sjúklingur lifði í þrjú ár eftir
greiningu. Enginn sjúklingur náði fjögurra ára
lifun eftir greiningu (mynd 3).
UMRÆÐA
Krabbamein í briskirtli greinist aðallega
hjá eldra fólki eins og svo mörg önnur