Læknablaðið - 15.04.1990, Blaðsíða 25

LÆKNABLAÐIÐ
197
Table III. Diffuse cerebral injury. Admissions to the
ICU, City Hospital, Reykjavik, lceland 1973-1980.
Patients
Adults.......................... 20 (13/7)
Children........................ 12 (10/2) 32
Causes
Falls............................ 4
Traffic accidents............... 26
Accidental blows ................ 1
Horse riding .................... 1 32
Consciousness
Awake ........................... 0
Somnolent or stuporous....... 2
Semicomatous..................... 7
Comatous........................ 16
Deeply comatous.................. 7 32
Fractures
Linear.......................... 18
Depressed........................ 1 19
Other injuries ................. 21
Operations...................... 6
Recovery
Good ............................ 3
Moderate......................... 4
Severe disability................ 8
Dead ........................... 17 32
Table IV. Localized cerebral contusion and/or
lacerations. Admissions to the ICU, City Hospital,
Reykjavik, lceland 1973-1980.
Patients
Adults.......................... 58 (49/9)
Children........................ 10 (5/5) 68
Causes
Falls........................... 20
Traffic accidents............... 24
Accidental blows ................ 6
Assault.......................... 1
Gunshots........................ 12
Horse riding .................... 2
Other............................ 3 68
Consciousness
Awake ........................... 6
Somnolent or stuporous.......... 19
Semicomatous.................... 25
Comatous........................ 11
Deeply comatous.................. 7 68
Fractures
Linear.......................... 30
Depressed....................... 29 59
Other injuries ................. 29
Operations...................... 47
Recovery
Good ........................... 32
Moderate......................... 8
Severe disability................ 8
Vegetative state................. 2
Dead ........................... 18 68
umferðarslys og nokkuð jafnt af hvoru. Hér
var hæst hlutfall höfuðkúpubrota (87%) en
helmingur þeirra voru innkýld brot og skotsár.
Þótt flestir hefðu misst meðvitund við slysið
var ástandið við komu oft tiltölulega gott því
aðeins 26% þeirra voru í dái eða dauðadái.
Aðgerð var gerð á 47 sjúklingum (69%).
Helmingur þessara aðgerða var vegna innkýlds
brots eða skotsárs. Þurfti 21 ekki á aðgerð
að halda. Batahorfur eru sæmilegar þegar á
heildina er litið en annars mjög misjafnar eftir
því um hvað er að ræða. Agætan og góðan
bata hlutu 59% sjúklinganna en 41% slæman
eða þeir dóu. Af þeim 12 i þessum hópi sem
hlutu skotsár fengu fjórir ágætan eða góðan
bata, tveir lélegan og sex dóu.
Meðferð er fólgin í aðgerð þegar um er að
ræða innkýld brot eða skotsár en í öðrum
tilfellum, til dæmis contrecoup mar, er aðeins
þörf á aðgerð í um það bil helmingi tilfella.
BRÁÐ INNANBASTSBLÆÐING
Sjúklingar með bráða innanbastsblæðingu eru
þeir sem lagðir eru inn innan sólarhrings frá
slysinu. Hér var um að ræða 41 sjúkling. Um
meira hægfara blæðingar, þ.e. hægbráðar og
hægfara blæðingar (subacute and chronic
subdural haematoma) samtals 53 sjúklinga,
verður ekki fjallað hér.
Algengt er að svolítil slikja af blóði safnist
fyrir undir heilabastinu við meiriháttar
höfuðáverka og hefur ekki mikið að segja.
Stundum er hins vegar um að ræða svo mikla
blæðingu að stór blóðkökkur myndast er
veldur miklum og jafnvel lífshættulegum
þrýstingi á heilann (subdural haematoma).
Mikil blæðing getur orðið á tvennan hátt.
í fyrsta lagi getur blætt út frá mörðum og
rifnum heila, sérstaklega fremri hluta ennis-
og gagnaugablaðs. Oft er þessu samfara
útbreitt heilamar (17) og sjúklingurinn
meðvitundarlaus frá byrjun.
í öðru lagi getur blætt frá brostinni tengiæð
(bláæð) eða slagæð á yfirborði heilans án
þess að um teljandi heilaskemmd sé að ræða.
I sumum slíkra tilfella kann þess vegna
hinn slasaði að vera við góða eða sæmilega
meðvitund í fyrstu en vegna heiftarlegrar
blæðingar hrakar honum skjótt með minnkandi
meðvitund o.s.frv. Líkist það stundum
einkennum við utanbastsblæðingu.