Læknablaðið - 15.05.1990, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ
231
Tafla I. Samanburður á helstu sérkennum, ástandi og
sjúkdómum sjúklinganna.
Hópur A Hópur B Hópur C Hópur D
Fjöldi 39 30 21 52
Meðalaldur, ár 84,3 81,8 75,8 83,8
Karlar % 33 17 38 27
Ástand sj., %.
elliglöp 64 20 0 67
ósjálfbjarga 82 47 0 62
saurleki 41 0 0 19
þvagleki 51 10 0 27
þvagleggur 13 0 0 5
gervitennur 84 97 76 83
reykingar 13 23 38 8
Sýklalyf < 2 vikur
f. sýnatöku., % 3 3 5 27
Sjúkdómar %
innkirtlar 18 3 0 31
öndunarfæri 13 7 10 14
hjarta/æðar 62 67 52 67
taugakerfi 85 37 5 71
vöðvar/bein 44 73 38 40
sýkingar 15 30 14 48
illkynja sjd. 15 17 14 15
Tafla II. Algengi sýklunar í hópunum fjórum
Sýklun
Sjúklinga- hópur Gram-neikv. stafir S. aureus
Alls n % n %
A öldrunardeild 39 9* 23,1 1 2,6
B vistheimili 30 2* 6,7 1 3,3
C eigin íbúð 21 2* 9,5 0 0
D öldrunardeild, langtíma- rannsókn 52 36 69,2 10 19,2
* hópur A samanborið við hópa B og C: p=0,04
Karlar voru í umtalsverðum minnihluta
í öllum hópum (17-38%). Eins og við
mátti búast var fæmi og almennt ástand
einstaklinga sem bjuggu í eigin húsnæði
(hópur C) sýnu best. Sjúkdómar voru flokkaðir
eftir líffærakerfum, og var sykursýki helsti
sjúkdómur innkirtla, lungnaþemba algengust
meðal lungnasjúkdóma, afleiðingar slags
meðal taugakerfissjúkdóma, slitgigt meðal
stoðkerfissjúkdóma, þvagfærasýkingar meðal
sýkinga og svo framvegis. Tíðni greindra
sjúkdóma var nokkru lægri meðal fólks í hópi
C en í hinum hópunum.
Algengi sýklunar (sneiðrannsókn): Við
sneiðrannsókn var sýklun af völdum Gram-
neikvæðra stafbaktería algengari í hálsi
sjúklinga á öldrunardeild (23,1%, hópur A) en
hjá þeim er á vistheimili bjuggu (6,7%, hópur
B) eða bjuggu í eigin húsnæði (9,5%, hópur
C) , og var munurinn marktækur (p=0,04,
tafla II). S. aureus ræktaðist einungis úr hálsi
tveggja einstaklinga. Tveir þátttakendur höfðu
lungnabólgu og nutu sýklalyfjameðferðar
þegar sýni var tekið (einn úr hvorum hópi B
og C). Var ræktun frá hálsi beggja neikvæð.
Algengi sýklunar (langtímarannsókn): Frá
sjúklingum í hópi D sem langtímarannsóknin
var gerð á, voru tekin alls 401 sýni, 2-22
sýni frá hverjum (meðaltal átta sýni, tindtala
(mode) fjögur sýni). Leguvikur sjúklinganna
meðan á rannsókn stóð voru 415 og og höfðu
14 sýni því ekki verið tekin eða glatast hjá
átta sjúklingum (eitt-þrjú hjá hverjum). Frá
hálsi 36 sjúklinga (69,2%) ræktuðust Gram-
neikvæðar stafbaktenur einhvem tímann á
tímabilinu (tafla II), eða alls úr 72 sýnum af
401 (18,0%). S. aureus ræktaðist alls úr 20
sýnum frá tíu sjúklingum (19,2%) og voru sjö
þeirra jafnframt sýklaðir af Gram-neikvæðum
stafbakteríum.
Stöðugleiki sýklunar: Sýklun Gram-
neikvæðra stafbaktería var mjög óstöðug. Tólf
sjúklinganna (23%) voru sýklaðir við komu
á deildina, en 24 (46%) sýkluðust fyrst eftir
innlögn. Sýklun var eigi að síður líklegri við
komu en síðar í legu (sjá mynd) og minnkaði
hlutfall sýklaðra sjúklinga marktækt frá fyrstu
(23%) til tíundu (7%) viku sjúkrahúsvistar
(p = 0,004). Hlutfallið jókst aftur í 11.-13.
viku, en í 14.-17. viku var enginn sjúklingur
nteð Gram-neikvæðar stafbakteríur í hálsi.
Einungis fjórir sjúklingar í þessari rannsókn
lágu á deildinni lengur en 17 vikur og var
einn þeirra sýklaður þann tíma. Fra einungis
fimm af 36 (13,9%) sjúklingum ræktaðist
sama bakteríutegund í þrjár vikur eða meira
samfleytt, þar af í fimm vikur hjá tveimur
sjúklingum. Lengst greindust Gram-neikvæðar
stafbakteríur hjá sama sjúklingi samfleytt í
sjö vikur, en þar var um þrjár mismunandi
tegundir að ræða sem tóku hver við af annarri.