Læknablaðið - 15.09.1990, Blaðsíða 52

370
LÆKNABLAÐIÐ
Tryggingastofnuninni, því ég fékk ýmsar
rannsóknir utan af landi. Ég tala nú ekki
um frá nærliggjandi stöðum og allir voru
samlagsskyldir. Til dæmis var dálítið um
ketósteroidarannsóknir, sem ekki voru gerðar
á sjúkrahúsum utan Reykjavíkur. Var Bjami
Konráðsson lengi hjá þér ? Upphaflega hafði
ég aðstoðarmenn, lækna, þó ekki fyrr en ég
flutti í Háskólann. Þá fékk ég fasta fjárupphæð
til rannsóknastofunnar. Ég var nú alltaf að
berjast fyrir að fá fastan mann, en fékk hann
aldrei.
- Var féð frá Háskólanum ?
Háskólinn borgaði vissa upphæð til stofunnar,
en ég gat aldrei fengið fastan mann. Þetta
var ekki mjög ömggur grundvöllur. Enda
fór það svo á endanum að fjárveitingin var
felld niður, og öll verkleg kennsla sem ég
hafði var á stofunnar kostnað. Verklega
kennslan í anatómíu var með míkróskópísk
preparöt, normal histólógísk preparöt. Það
vom kúrsamir sem ég hafði í histólógíu og
eftir að Bjami kom tók hann þá að sér og svo
síðar alla anatómíukennslu tannlæknanemanna
og fékk þá föst laun hjá Háskólanum. Fram
að því var fjárveitingin bara til stofunnar og
af henni átti maður að borga þeim mönnum
sem þar unnu, og erfitt var að fá menn
einkum lækna upp á þau kjör. Aðallega voru
þetta ungir læknar sem voru að hugsa um
að sérmennta sig í medisín og það voru þó
nokkrir sem unnu þannig hjá mér.
- Hafði ekki verið gert ráð fyrir
neinum rannsóknastofum í nýju
háskólabyggingunni þegar þú tókst við ?
Nei. Það var alveg sams konar innrétting
í öllu húsinu hvað snerti vatns- og
rafmagnsleiðslur og það var náttúrulega of
lítið, því á rannsóknastofu þurfti miklu fleiri
tengingar.
- Og þá var farið í að breyta ?
Það var gert og eins í sambandi við
stinkskápana. Það þurfti að leggja sérstakar
leiðslur út úr húsinu og setja upp mótor, sem
átti að soga ioft úr þeim en þetta virkaði alltaf
illa og var nánast aldrei hægt að nota skápana.
- Hvernig stóð á því að ykkur var veittur
Rockefellerstyrkurinn ?
Við sóttum um hann. Þetta var í stríðsbyrjun,
þegar Ameríkanar voru komnir hingað og
munu hafa viljað stuðla að uppbyggingu
hér. Rockefellersjóðurinn hafði byggt
við University of London og einnig
byggt upphaflega institutið yfir Krogh í
Kaupmannahöfn. Sjóðurinn veitti fé bæði til
bygginga og tækjakaupa og styrkti menn til
rannsókna. Til dæmis hlaut Lárus Rockefeller-
styrk þegar hann fór í sémám. Og hann
sótti um styrk til tækjakaupa þegar hann
kom heim aftur og fékk hann. Tækin voru
aðallega í sambandi við nevrólógískar
rannsóknir, míkróskóp og myndavél, til að
taka míkróskópískar myndir. Einnig voru
keyptir litunarbakkar og míkrótómar og annað
tilheyrandi. Hér var eiginlega ekkert til í þá
daga til histólógískra rannsókna, enda hafði
Guðmundur Hannesson aldrei kennt histólógíu
sem slíka. Hún kemur fyrst inn með Stefáni
Jónssyni og svo tekur Dungal við. Þeir voru
báðir paþólógar en höfðu kúrsa í histólógíu.
Einu histólógísku preparötin sem stúdentar
sáu, voru hjá þeim. Það var fyrst með Lárusi
að histólógía var kennd með anatómíunni.
- Var þessi styrkur veittur öllum
Háskólanum eða var þetta eitthvað sérstakt
sem kom í hlut læknadeildar?
Styrkurinn var veittur þremur prófessorum
í læknadeild, sem kenndu anatómíu og
fysíólógíu, farmakólógíu og hygíenu. Við
þessir þrír fengum ákveðna upphæð og tókum
saman lista yfir þau tæki sem við vildum fá,
sameinuðumst um dýrustu tækin, en báðum
náttúrlega síðan um einfaldari tæki fyrir hvert
laboratoríum fyrir sig.
- Þessi starfsemi var nú öll í sama húsinu.
Já, við settum sameiginlega upp eimingartæki
til þess að þurfa ekki að kaupa eimað vatn
frá apótekum eins og maður gerði áður.
Rockefellerstyrkurinn sá þessum laboratoríum
fyrir tækjabúnaði, því það sem til var,
var bara skran. Ég vildi að þetta tilheyrði
innréttingunum, sem það faktískt gerði. Það
þýðir ekkert að byggja laboratorí án tækja.
Byggingamefnd hlustaði ekki á það, en málið
leystist á þennan veg.
- Þú minntist á að hjá þér hefðu unnið
nokkrir læknar sem aðstoðarlæknar. -
Manstu hverjir það voru ?
Það vom Þórður Þórðarson, Theódór
Skúlason, Sigurður Samúelsson í stuttan
tíma og loks Bjami Konráðsson. Þeir voru