Læknablaðið - 15.09.1990, Blaðsíða 54

372
LÆKNABLAÐIÐ
- Er eitthvað sem þér er sérstaklega
minnisstætt úr kennslunni sjálfri, sem þú
vildir segja okkur frá ?
Það lögðust alveg niður dissectionir í seinna
stríðinu. Það voru þó einstaka tilvik. Eg man
að minnsta kosti eftir einum manni, sem var
búinn að ánafna Háskólanum jarðneskum
leifum sínum, en svo dó hann bara að sumri
til og við höfðum ekki líkgeymslu og gátum
því ekki nýtt þetta. Seinna voru teknar upp
Skotlands- og Englandsferðir. Bretar hafa
getað fengið nóg af líkum. Þar eru margir sem
ánafna háskólum sitt cadaver eftir sinn dag
og þeir hafa aldrei verið upp á innflutning
á líkum komnir eins og mikið var um á
Norðurlöndum.
- Voru flutt inn lík á Norðurlöndum ?
Já, frá Indónesíu og Indlandi. Bein og
beinagrindur sem eru í verslunum eru aðallega
frá þessum löndum.
- Er þetta ekki allt orðið úr plasti núna ?
Jú, en þeir eru líka með bein og þau hafa
sjálfsagt ekki öll verið vel fengin.
- Þú hefur svo þurft sjálfur að velja þér
eftirmann þegar að því kom á sama hátt og
j»ert var með þig.
Eg baðst lausnar því ég var þá orðinn dálítið
illa haldinn af astma, en féllst á að kenna
áfram meðan Hannes Blöndal var að ljúka
sémámi og meðan kennt var eftir báðum
reglugerðunum.
- Voru ekki aðrir sem höfðu áhuga á að
leggja þetta fyrir sig en Hannes Blöndal ?
Það veit ég ekki, en alla vega, Hannes var
áhugasamur, það var eiginlega fyrir hans
tilstilli að krufningarkúrsamir byrjuðu í
Skotlandi. Hann sýndi faginu mikinn áhuga og
satt að segja held ég að þessi prófessorsstaða
hafi ekki verið mjög eftirsóknarverð eins og
að henni hefur verið búið.
- Hvernig var með þínar
vísindarannsóknir? Þú lentir í því að fara
að skoða bein í beinauppgreftri.
Já, það var nú stuttu eftir að ég kom að
háskólanum, nánar tiltekið 1939, sem
ég tók þátt í samnorrænu arkeólógísku
verkefni. Það voru menn hér frá öllum
Norðurlöndunum og fékk hver sinn skika eða
hver sinn bæ. Grafnar voru upp bæjarrústir
í Borgarfirði og í Þjórsárdal. Matthías
Þórðarson þjóðminjavörður stóð fyrir þessu og
annaðist sjálfur uppgröftinn á Skeljastöðum
en þar reyndist vera gamall kirkjugarður.
Hann fékk mig til þess að rannsaka bein
og beinagrindur og þar með dróst ég inn í
þetta. Hjá honum höfðu safnast saman bein
við haugfundi og voru geymd á safninu,
en höfðu aldrei verið rannsökuð neitt. Ég
vildi fá eitthvert samanburðarmateríal,
og tók öll beinin á safninu til að bera
saman við Skeljastaðabeinin. Ekki þar
fyrir að aðalrannsóknir Guðmundar
Hannessonar voru mannamælingar fyrir
utan hygíenurannsóknimar hans. Þetta féll
Mynd 7. Skál notuð til framleiðslu á smyrslum, saman. Skálin var í varöveislu Michael Lars Lund
trúlega komin frá Nesapóteki fyrir 1835. Lyf og apótekara sem safngripur, en erfingjar hans færöu
fylliefni voru sett í skálina, hún síðan hituð í ofni þar Nesstofusafni gripinn. (Safnnr.: NS-512)
til efnin bráðnuðu og unnt var að blanda þeim vel