Læknablaðið - 15.01.1991, Blaðsíða 47

LÆKN ABLAÐIÐ
37
1971 og eru gildandi lög frá þeim tíma.
Breytingar hafa verið gerðar á lögum um
almannatryggingar næstum því árlega og
stundum oft á ári. Fjöldi reglugerða er árlega
settur vegna almannatryggingamála.
Tryggingaráð, sem kosið er af Alþingi,
fer með yfirstjóm Tryggingastofnunar
ríkisins. Stofnunin skiptist lögum samkvæmt
í þrjár deildir, lífeyristryggingadeild,
sjúkratryggingadeild og slysatryggingadeild.
Auk hinna lögbundnu verkefna
hafa Tryggingastofnun verið fengin
þjónustuverkefni í sambandi við lífeyrissjóði
og ýmis önnur mál.
Réttur til bóta úr lífeyristryggingadeild
er bundinn búsetu í landinu og fæst
hámarksréttur við 40 ára búsetu.
Sjúkratrygging er hins vegar bundin við
lögheimili, og eiga allir sem lögheimili eiga
á Islandi rétt samkvæmt sjúkratryggingum.
Um síðustu áramót voru sjúkrasamlög
lögð niður og öll sjúkratrygging flutt til
Tryggingastofnunar ríkisins þannig að
sjúkratryggingadeild tók við verkefnum
sjúkrasamlaga. Slysatryggingadeild
annast vinnuslysatryggingar, greiddar
af atvinnurekendum. Kostnaði af
almannatryggingum er annars þannig
háttað, að ríkissjóður greiðir allan kostnað
vegna sjúkratrygginga en ríkissjóður og
atvinnurekendur greiða kostnað vegna
lífeyristrygginga í hlutföllunum 86:14.
Lög um almannatryggingar hafa verið í
endurskoðun frá árinu 1987. Er gert ráð fyrir
að nýtt frumvarp um almannatryggingar verði
lagt fram á þessu hausti.
Forstjóri Tryggingastofnunar ríkisins er
Eggert G. Þorsteinsson, fyrrum ráðherra.
Formaður Tryggingaráðs er Bolli Héðinsson,
viðskiptafræðingur. í Tryggingastofnun
starfa um 170 starfsmenn. A árinu 1989
voru bótaþegar 50.187. Heildarútgjöld
lífeyristrygginga árið 1989 voru 10.725
milljónir en sjúkratrygginga 8.656 milljónir.
4.2 Ríkisspítalar: Upphaf ríkisspítala má
rekja til stofnunar Kleppsspítala 1907,
Vífilsstaðaspítala, sem stofnaður var árið
1910 en ríkið yfirtók 1916, Kristneshælis,
sem stofnað var 1927 en þó aðallega til
stofnunar Landspítala 1930. A löngu tímabili
eftir stofnun Landspílala gerðist lítið í
sjúkrahúsmálum ríkisins í Reykjavík og
nýbyggingar Landspítalans hófust ekki fyrr
en 1945.
Frá þeim tíma má segja að stöðug uppbygging
og breytingar hafi verið á ríkisspítölum. A
síðasta tuttugu ára tímabili má þar telja til
merkari áfanga að flytja geðdeildarstarfsemi
inn á Landspítalann og sameina þá starfsemi
almennum sjúkrahúsrekstri.
Verulegar breytingar hafa orðið á starfsemi
sjúkrahúsanna á Vífilsstöðum og Kristnesi á
þessu tímabili þar sem berklaveikisjúklingum
hefur fækkað svo mjög að ekki þarf sérstök
sjúkrahús fyrir þá og hafa báðir þessir spítalar
verið teknir til annarra sjúkrahúsnota. Frá
1930 og til 1974 var ríkisspítölum stýrt af
stjómamefnd skipaðri af ráðherra. Arið 1974
var gerð sú breyting að starfslið fékk aðild að
stjómamefnd. Frá 1984 hefur Alþingi kosið
meirihluta stjómamefndar, starfslið tilnefnir
fulltrúa í nefndina en ráðherra skipar formann.
Ríkisspítalar em sem heild langstærsta
sjúkrahúseiningin í landinu með um 1050
sjúkrarúm. Þar vistast árlega um 21 þúsund
sjúklingar og þar em gerðar um 12.500
læknisaðgerðir.
Forstjóri ríkisspítala er Davíð A. Gunnarsson,
verkfræðingur. Formaður stjómamefndar
ríkisspítala er Guðmundur G. Þórarinsson,
alþingismaður. Á ríkisspítölunum em samtals
um 2130 stöðuheimildir.
4.3 Landlœknir og embœtti hans:
Landlæknisembættið er með elstu embættum
landsins stofnað 1760. Við stofnun heilbrigðis-
og tryggingamálaráðuneytis þótti nauðsynlegt
að setja nýjar reglur um landlækni og embætti
hans því að reglur sem þá giltu um það
embætti voru frá árinu 1828. Reglugerð
var sett 28. desember 1973 og em aðalstörf
landlæknis:
1. Að vera ráðgjafi um allt er viðkemur
heilbrigðismálum. 2. Að hafa faglegt
eftirlit með heilbrigðisstofnunum og
heilbrigðisstéttum. 3. Að sinna kvörtunum og
kærum almennings um læknisþjónustu. 4. Að
skipuleggja skýrslugerð um heilbrigðismál
og sjá um útgáfu heilbrigðisskýrslna
ásamt ráðuneyti. 5. Að fjalla um starfsleyfi
heilbrigðisstétta og afturköllun starfsleyfa. 6.
Að hafa eftirlit með notkun lyfja. 7. Að hafa