Læknablaðið - 15.01.1991, Blaðsíða 42
34
LÆKNABLAÐIÐ
Jón Ingimarsson, skrifstofustjóri, féll
frá 2. september 1989. Nýr staðgengill
ráðuneytisstjóra var ekki ráðinn að nýju
fyrr en ári síðar, og tók Guðjón Magnússon,
læknir, við því starfi hinn 1. september 1990.
Fjölmargir starfsmenn hafa á þessu
árabili starfað í ráðuneytinu sem ritarar,
afgreiðslumenn og símaverðir um lengri
eða skemmri tíma. Starfsmannaheimildir
ráðuneytisins nú eru 23,5. Starfsmenn
auk þeirra sem fyrr eru taldir eru nú:
Sólveig Guðmundsdóttir, lögfræðingur,
deildarstjóri, Hrefna Sigurðardóttir
deildarviðskiptafræðingur, fulltrúamir
Anna Borg, Fjóla Lýðsdóttir, Ingibjörg
Sigurðardóttir, Gyða Theódórsdóttir og
Steinunn Steinsdóttir, ritaramir Gróa
Bjamadóttir, Hulda Ólafsdóttir Hall og
Þórður Þórsson, skrifstofumaður. Ingiríður
Hanna Þorkelsdóttir er ritari ráðherra og Páll
Vilhjálmsson er bflstjóri ráðherra. Sigurbjörg
Lámsdóttir sér um kaffistofu.
Sé litið yfir þetta tuttugu ára tímabil í heild
hefur Matthías Bjamason lengst allra gegnt
starfi heilbrigðis- og tryggingamálaráðherra
eða sex ár. Sjálfstæðisflokkurinn hefur farið
með málaflokkinn í átta ár því Ragnhildur
Helgadóttir var ráðherra í tæp tvö ár.
Alþýðubandalag hefur farið með málaflokkinn
í sex ár, þar af Magnús Kjartansson í þrjú ár
og Svavar Gestsson í þrjú ár.
Alþýðuflokkurinn hefur farið með
málaflokkinn í þrjú ár, Eggert G. Þorsteinsson
og Magnús H. Magnússon, um það bil eitt og
hálft ár hvor, og Framsóknarflokkurinn hefur
farið með málaflokkinn í þrjú ár, og hefur
Guðmundur Bjamason verið ráðherra þann
tíma.
í þessu yfirliti er ekki reynt að eigna
ráðherrum sérstök mál. Reynslan sýnir að
meginstefna í heilbrigðis- og tryggingamálum
er svipuð þegar til langs tíma er litið, hver
sem pólitísk stefna ríkisstjóma eða ráðherra
er. Þetta sýnir hve mikil samstaða er um
málaflokkinn í heild á Alþingi.
Tilviljun ræður því oft, hvaða ráðherra
kemur máli fram sem lengi hefur verið í
deiglu og í undirbúningi. Sem dæmi um
þetta má nefna eitt fyrsta málið sem tekið
var upp eftir að ráðuneytið var stofnað, þ.e.
lög um heilbrigðisþjónustu. Frumtillögur
málsins vom unnar af nefnd í stjómartíð
Eggerts G. Þorsteinssonar. Lögin náðu fram
að ganga á Alþingi í ráðherratíð Magnúsar
Kjartanssonar og það kom í hlut Matthíasar
Bjamasonar, að hefja framkvæmd laganna.
Endurskoðun laganna hefur farið fram í tíð
Matthíasar, Svavars Gestssonar og Guðmundar
Bjamasonar.
3. SJÚKRAHÚS OG
HEILSUGÆSLUSTÖÐVAR
3.1. Heilsugæslustöðvar: Lög um
heilbrigðisþjónustu, sem samþykkt vom
1973 og tóku gildi í ársbyrjun 1974,
kveða mjög skýrt á um hvar eigi að reka
heilsugæslustöðvar og hvaða starf eigi þar að
vinna. Hér var um mikla breytingu að ræða á
starfi utan sjúkrahúsa, þar sem með lögunum
var sett á fót stofnun til að sinna verkefninu
í stað þeirrar einyrkjavinnu sem héraðslæknar
áttu áður að vinna.
Þegar lögin tóku gildi, störfuðu 55
héraðslæknar að almennum lækningum utan
Reykjavíkur. Þeir höfðu ekkert samstarfslið og
starfsaðstaða þeirra var yfirleitt í tengslum við
heimili þeirra.
Nú starfa 130 læknar, um 210
hjúkmnarfræðingar og ljósmæður og
um 300 aðrir starfsmenn á meira en 74
heilsugæslustöðvum utan Reykjavíkur. Þar
af em 28 H2 stöðvar, þ.e. stöðvar sem hafa
tvo eða fleiri lækna og 19 H1 stöðvar þar sem
starfar einn læknir. í Reykjavík eru nú fimm
heilsugæslustöðvar en fimm til átta að auki
fyrirhugaðar samkvæmt þeim lagabreytingum
sem gerðar vom fyrr á þessu ári.
Ráðuneytið hafði forgöngu um að láta hanna
þrjár gerðir heilsugæslustöðva, sem hentuðu
stöðum þar sem ekki var sjúkrahús. Náðist
samkomulag við sveitarstjómir þannig að víða
var byggt samkvæmt þessum uppdráttum.
Ein gerðin og sú stærsta var byggð á Höfn
í Homafirði, á Dalvík, í Ólafsvík og á
Hvammstanga. Önnur gerð með tveimur
útfærslum var reist á Kirkjubæjarklaustri, í
Vík í Mýrdal, í Búðardal, á Fáskrúðsfirði, í
Bolungarvík, á Hólmavík og á Þórshöfn og
þriðja gerðin á Vopnafirði, í Þorlákshöfn og á
Djúpavogi.