Læknablaðið - 15.01.1991, Blaðsíða 23

LÆKNABLAÐIÐ
15
þar sem næmi (sensitivity) er skilgreint sem
a/(a + c), sértæki (specificity) d/(b + d),
jákvætt forspárgildi a/(a + b) og neikvætt
forspárgildi d/(c + d).
Ennfremur voru til samanburðar tekin
nefkokssýni eingöngu til ræktunar frá 45
bömum (21 stúlka og 24 drengir) á aldrinum
níu mánaða til sex ára (meðalaldur 2.5 ár) sem
komu til aðgerða á háls-, nef- og eymadeild
Borgarspítala í mars og apríl 1989 (einkum
ísetningar »röra« í hljóðhimnur og/eða
nefeitlatöku). Ekkert bamanna hafði bráða
miðeymabólgu við sýnistöku.
Foreldrum var gerð grein fyrir tilgangi og
eðli rannsóknarinnar og veittu þeir samþykki
sitt til þátttöku bams síns. Rannsóknin
var samþykkt af starfs- og siðanefnd
Borgarspítala.
í þessari greinargerð er fjallað um niðurstöður
bakteríuræktana eingöngu, en samanburður á
árangri lyfjanna tveggja verður kynntur annars
staðar.
Staðtölulegt mat var lagt á niðurstöður með
kí-kvaðrat (chi-square) prófi með leiðréttingu
Yates (StatView 512+, BrainPower Inc.,
Calabasas, Califomia). Marktækt frávik var
miðað við p<0.05.
NIÐURSTÖÐUR
Frá miðeymasýnum 75 barna af 159 (47%)
uxu 84 sjúkdómsvaldar og skiptust þeir eftir
tegundurn skv. mynd 1. Frá sýnum 84 bama
ræktuðust annað hvort engir sýklar eða eðlileg
húðflóra. Algengustu sýkingavaldar voru S.
pneumoniae og H. influenzae og ollu þeir
tæplega 80% sýkinga þar sem sýkill greindist
9 (9%) Sýklar I miöeyra
/
34
(41%)
Mynd. Sýklar sem greindust í miðeyrnasýnum 75
barna af 159 og skipting þeirra eftir tegundum (fjöldi
og prósentur, N=84).
■ S. pneumoniae
□ H. influenzae
□ B. catarrhalis
0 S. aureus
□ S. pyogenes
■ Peptococcus
É1 E. coli
□ A. calcoaceticus
■ P. aeruginosa
□ C. alhicans
á annað borð. Frá átta sýnum ræktuðust fleiri
en einn sýkill og var oftast um S. pneumoniae
með B. catarrhalis eða H. influenzae að ræða
eða í fimm tilvikum. Stungið var á báðum
hljóðhimnum 35 bama og ræktuðust engir
sýklar frá 11 þeirra; í 16 tilvikum fannst sýkill
í öðru miðeyra en enginn í hinu; sami sýkill
greindist í báðum miðeyrum í sjö tilfellum
(H. influenzae fimm, S. pneumoniae tvö) en
mismunandi sýklar í hvoru miðeyra fundust
eingöngu hjá einu bami.
Hljóðhimnur 31 bams (19%) voru brostnar, og
hjá tveimur bömum höfðu báðar brostið. Frá
einungis 10 þessara 33 eyma (30%) greindust
sjúkdómsvaldandi sýklar, en hjá hinum
ræktaðist annað hvort ekkert eða eðlileg
húðflóra (Corynebacteriae, S. epidermidis).
Af H. influenzae stofnum frá miðeyra
framleiddu níu (28%) /3-lactamasa en
hinsvegar allir B. catarrhalis stofnanna (alls
sex).
Niðurstöður ræktana úr nefkoki bamanna 148
með bráða miðeymabólgu eru dregnar saman í
töflu I og bomar saman við nefkoksræktanir
bamanna 45 sem ekki höfðu sjúkdóminn.
Sýkt böm voru mun líklegri að bera sýkil í
nefkoki (91%) en þau sem ósýkt voru (64%,
p<0.001). Algengastir sýkla í nefkoki voru S.
pneumoniae, B. catarrhalis og H. influenzae,
og voru sýkt böm marktækt líklegri að hafa
S. pneumoniae og H. influenzae í nefkoki sínu
en ósýkt (p<0.001 og <0.05). Ennfremur var
líklegra að frá sýktu bömunum ræktaðist fleiri
en einn sýkill úr nefkoki (108 börn, 73%) en
þeim ósýktu (18 böm, 40%, p<0.001). Af
Tafla I. Sýklar frá nefkokssýnum 148 barna meö
bráða miöeyrnabólgu (hópur I) og 45 barna í
samanburðarhópi án miðeyrnabólgu (hópur II, sjá
texta).
Hópur I (N=148) Hópur II (N=45)
Sýkill n % n % P
S. pneumoniae .85 (57) 13 (29) <0.001
H. inttuenzae .78 (53) 16 (36) <0.05
B. catarrhalis .80 (54) 20 (44) e.m.*
S. aureus ..8 (5) 1 «1) e.m.
S. pyogenes ..3 (2) 0 (0) -
N. meningitidis ..1 (1) 0 (0) -
Moraxella sp ..2 (1) 0 (0) -
P. fluorescens . .0 (0) 1 «1) -
Enginn vöxtur/eðlileg flóra .14 (9) 16 (36) <0.001
* ekki marktækt