Læknablaðið - 15.01.1992, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ 1992: 78: 3-7.
3
Friðrik Kristján Guðbrandsson
MIÐEYRNABÓLGUR OG MIÐEYRNAVÖKVI
í ÍSLENSKUM BÖRNUM
ÁGRIP
Til rannsóknarinnar sem hér er greint frá
völdust 108 böm, sem meðhöndluð voru
vegna miðeymabólgu á árunum 1986-1989.
Hjá bömum með bráða miðeymabólgu
ræktaðist H. influenzae í 54% í hreingróðri.
I þeim tilvikum þar sem hljóðhimna hafði
brostið vegna sýkingar, ræktaðist H. influenzae
og S. pneumoniae saman í 58% sýna úr
miðeyra. I hópi bama með langvarandi
vökvaslím í miðeyra kom í ljós, að enginn
vöxtur reyndist vera í 60.5% sýna. S. aureus
var algengasta bakterían sem óx úr sýnum frá
börnum með langvarandi útferð úr miðeyra.
Niðurstöður benda til þess að H. influenzae sé
algengari í bráðri miðeyrnabólgu hérlendis en
annars staðar. Jafnframt ræktast meinvaldandi
bakteríur í 40% tilvika úr vökvaslími í
miðeyra.
INNGANGUR
Miðeymabólga með vökva (otitis media
cum effusione - OME) er einn algengasti
sjúkdómur bama á Islandi, sem og víðar á
Vesturlöndum. Faraldsfræðilegar rannsóknir
sýna að a.m.k. 70% bama hafa fengið
miðeyrnabólgu einu sinni eða oftar við fimm
ára aldur (1,2). Allt að 10% barna með bráða
miðeyrnabólgu mynda langvarandi vökva
í miðeyra sem nemur þremur mánuðum
eða lengur (3,4). Miðeyrnabólga með
vökva orsakast af samspili margra þátta.
Veirusýkingar í efri öndunarvegum og
vanstilling á kokhlust stuðla að myndun
eymabólgu og vökva í miðeyra sem getur
verið með ýmsu móti:
- með greftri - (otitis media purulenta -
POM),
- með þunnfljótandi vessa - (otitis media
serosa - SOM),
- með seigu slími - (otitis media mucoidea -
MOM) (5).
Frá háls-, nef- og eymadeild Borgarspitala.
Mynd I. Samfella miðeyrnabólgusjúkdómsins.
Jafnframt getur miðeymabólga orðið langvinn
með vefrænum breytingum á hljóðhimnu og
miðeyra ásamt útferð úr eyranu (otitis media
chronica - COM) (6).
Líta má á sjúkdóminn sem mismunandi stig
í samfellu atburða er leitt geta til ýmissa
afleiðinga, þótt batinn sé algengastur (7), (sjá
mynd 1).
Rannsóknir hafa leitt í ljós vöxt baktería
úr miðeyra í allt að 70% tilfella með bráða
miðeyrnabólgu (POM) (8-10) og í um 30-
50% tilvika þegar um langvarandi slímsöfnun
(MOM) er að ræða (11,12). Niðurbrotsefni
baktería finnast jafnframt í enn fleiri tilfella
ef að er leitað og eru talin eiga þátt í að
viðhalda langvarandi slfmmyndun (13,14). í
bráðasýktum eyrum (POM) ber helst að geta,
að Streptococcus pneumoniae vex í um 30%
sýna og Haemopliilus influenzae í um 20%
(15,16). I þeim tilfellum þar sem bakteríur
vaxa úr langvarandi slími úr miðeyra finnast
//. influenzae, S. pneumoniae, Staphylococcus
epidermidis og Moraxella catarrhalis oftast
(11).