Læknablaðið - 15.01.1992, Blaðsíða 6

4
LÆKNABLAÐIÐ
Einungis tvær rannsóknir á íslandi hafa
kannað baktenur í miðeymavökva, annars
vegar í bráðasýkingu (POM) (17) og hins
vegar í langvarandi miðeymavökva (SOM-
MOM) (18). Til frekari glöggvunar var
ákveðið að athuga nánar bakteríur í hinum
ýmsu tegundum miðeymabólgusjúkdómsins
hérlendis.
AÐFERÐ OG EFNIVIÐUR
Til rannsóknarinnar völdust böm, sem
meðhöndluð voru vegna miðeymabólgu á
árunum 1986 til 1989, á aldrinum átta mánaða
til fjögurra ára, alls 108 böm.
Bömunum var skipt í eftirfarandi fjóra flokka
eftir gerð eymabólgu og vökva í miðeyra:
1. Bráð miðeymabólga (POM).
2. Langvarandi vökvaslím í miðeyra, >3
mánuðir (MOM).
3. Bráðabólga með brostinni hljóðhimnu
(innan 12 klst. frá skoðun/sýnatöku).
4. Langvinn eymabólga með útferð úr
miðeyra, (>6 vikur) gegnum gat eða rör á
hljóðhimnu (COM).
Öll börn í hópi 1 (POM) höfðu áður verið
meðhöndluð að minnsta kosti einu sinni með
sýklalyfi án þess að fullum bata væri náð. Þar
af voru fimm böm á sýklalyfi við ástungu:
tvö á erýthrómýsíni, tvö á amoxicillíni og
eitt á trimethoprími - súlfamethoxazóli.
Böm í hópi 2 (MOM) fóru í ástungu á
hljóðhimnu vegna langvarandi vökvasöfnunar
í miðeyranu með heyrnartapi og höfðu ekki
svarað annarri meðferð. Hópur 3 hafði ekki
verið meðhöndlaður innan tveggja vikna áður
en hljóðhimnan brast við bráðasýkingu. Hópur
4 (CÖM) hafði haft leka úr miðeyra gegnum
gat eða rörventil í að minnsta kosti sex vikur
og ekki svarað sýklalyfjameðferð gegnum
munn eða í staðbundnu formi í eyra.
Vökvi úr miðeyra fékkst úr hópi 1 og 2 með
ástungu á hljóðhimnu í staðdeyfingu eða
í svæfingu í flestum tilfellum. Mergur var
hreinsaður úr hlust. Ástunga var gerð með
hjálp skurðsmásjár í fremri, neðri helming
hljóðhimnu. Vökvi var sogaður beint úr
miðeyra í svokallaða Juhn Tymp Tap®
gildru (Xomed®, Jacksonville, Fl.) gegnum
ástungugatið án snertingar við hlust. Sýni var
svo strax sent í sýklarannsókn, (að minnsta
kosti samdægurs). Sáð var frá miðeymasýnum
innan tveggja klukkustunda frá komu
á sýkladeild á blóðagar, súkkulaðiagar,
McConkey agar og saltagar. Agarskálamar
voru hafðar í hitaskáp (37°C) í koldíoxíðbættu
andrúmslofti (4.5% CO^) í 36-48 klst. Auk
þess var sáð á blóðagar og blóðagar bættan
með nalidixín sým og vítamíni K fyrir
loftfælnar bakteríur og voru þessar skálar
hafðar við loftfælnar aðstæður (GasPak,
anaerobic).
Örverumar voru greindar
samkvæmt venjulegum aðferðum á
sýklarannsóknadeildum Landspítala og
Borgarspítala.
Sýni úr hópum 3 og 4 voru tekin með
strokpinna og sett í flutningsæti (Culturette®
Marion Scientific, Kansas City, MO). Var
sýnið tekið beint frá vökva við brostna
hljóðhimnu eða gegnum gat á hljóðhimnu,
eftir að óhreinindi höfðu verið hreinsuð
frá hlust. Sýni var síðan sent beint í
sýklarannsókn. Meðhöndlun þeirra sýna var
á sama hátt og greint var frá hér á undan.
NIÐURSTÖÐUR
Bráð miðeyrnabólga: Niðurstöður ræktana
úr flokki 1, bráðri miðeymabólgu (POM),
sýndu að algengasti sýkingarvaldurinn var
H. influenzae þ.e. í 15 sýnum af 28 (54%) í
hreingróðri (mynd 2). S. pneumoniae fannst
í fjórum af 28 (14%). Enginn vöxtur kom
fram í sýnum frá 10.7% sjúklinga með
bráða miðeymabólgu. S. pneumoniae og
H. influenzae ræktuðust saman í 10.7%
tilfella og H. influenzae með M. catarrhalis
í 3.6%. Alls ræktuðust fimm tegundir sýkla úr
graftrarsýnum.
Langvarandi vökvaslím í miðeyra: í hópi 2
(MOM), kom í ljós að enginn vöxtur reyndist
vera í 23 af 38 sýnum (60.5%). M. catarrhalis
fannst í 13.2% og S. pneumoniae í 10.5%.
H. influenzae fannst einungis í 5.3% tilvika
(mynd 3).
Miðeyrnabólga með brostinni hljóðhimnu:
Þegar litið er á niðurstöður ræktana úr
sjúklingum með miðeymabólgu og brostna
hljóðhimnu, má sjá að algengustu bakteríumar
voru H. influenzae og S. pneumoniae, samtals
í um 58% tilvika. Bakteríuvöxtur kom fram
frá öllum sýnanna nema einu (5.3%). Alls