Læknablaðið - 15.01.1992, Blaðsíða 28

26
LÆKNABLAÐIÐ
Tablc VI. Percentage distribution of the mtmber of prescriptions per person per month by ATC groups in 1989 (and
1984).
Number of prescriptions Number of prescriptions
ATC groups 1 2 3 or more X2 p
Neuroleptics 81.2 (76.8) 14.0 (12.5) 4.8 (5.6) ns 414 (468)
Tranquillizers 73.7 (77.8) 16.8 (14.6) 9.4 (7.6) 12.12 <0.01 2510 (2827)
Hypnotics 78.1 (84.1) 15.7 (11.7) 6.2 (4.2) 28.32 <0.01 2797 (2162)
Antidepressants 88.3 (87.4) 10.7 (11.2) 1.0 (1.4) ns 871 (652)
Stimulants 66.7 (64.5) 22.2 (12.9) 11.1 (22.5) ns 27 (31)
Table VII. Prevalence of prescriptions for psychotropic drugs by sex and ATC groups and DDD per 1000 population
aged 15 years and older per one month in 1989 (and 1984).
Prevalence per 1000 population DDD per 1000 population
Males Females Males Females
ATC group % SE' % SE* % SE* % SE*
Neuroleptics ........ 6.9 (6.1) 0.6 5.6 (7.5) 0.6 5.2 (5.0) 0.5 6.6 (5.2) 0.5
Tranquillizers....... 25.7(31.3) 1.3 42.5(50.7) 1.5 28.9(33.9) 1.3 44.7 (50.2) 1.5
Hypnotics............ 27.3(22.7) 1.2 48.1(39.9) 1.5 35.0(43.1) 1.5 55.5 (73.8) 1.8
Antidepressants .... 7.9 (7.0) 0.6 15.5(11.8) 0.8 13.9(10.5) 0.8 27.6 (17.3) 1.1
Stimulants........... (0.6) (0.3) (1.4) 0.6 (0.9)
All psychotropics 49.9(53.4) 1.7 84.7(86.3) 2.1 84.0(93.9) 2.2 135.1(147.6) 2.6
Ef Iitið er til þess hvort breyting hefur orðið
á þeim fjölda, sem fengu þrjá eða fleiri
lyfseðla á róandi lyf og svefnlyf eða sem
fengu ávfsað meir en 90 SDS í mánuði, kemur
í ljós að heldur hefur aukist hlutfall þeirra,
sem fengu þrjá eða fleiri lyfseðla fyrir róandi
lyf, hlutfallið hækkar úr 7.6% í 9.4% og fyrir
svefnlyf úr 4.2% í 6.2%.
Hlutfall þeirra, sem fengu meira en 90 SDS af
róandi lyfjum, er nánast óbreytt, eða um 4.0%,
en fyrir svefnlyf lækkar hlutfallið úr 9.9% í
5.4%.
Tafla VII sýnir fjölda SDS á 1000 íbúa 15
ára og eldri af geðlyfjaflokkunum fimm,
skipt eftir kyni. Taflan sýnir auk þess
algengi geðlyfjaávísana handa fullorðnum
í mánuðinum. A töflunni kemur fram, að
konum er ávísað 65% fleiri dagskömmtum
en körlum í mánuðinum.
Munurinn er minnstur í flokki sefandi lyfja,
en í þeim flokki var konum ávfsað 27% fleiri
dagskömmtum en körlum, þrátt fyrir að mun
fleiri konur fengu sefandi lyf. Konum var
ávísað í kringum 60% fleiri dagskömmtum af
bæði róandi lyfjum og svefnlyfjum. Munurinn
var mestur á geðdeyfðarlyfjum, en þar fengu
konur tvöfalt fleiri dagskammta en karlar.
Þegar borin eru saman árin 1989 og 1984,
kemur í ljós að nokkur fækkun hefur orðið
á SDS geðlyfja á 1000 íbúa 15 ára og eldri
hjá báðum kynjum, eða um 10.5% hjá
körlum og um 8.5% hjá konum eins og
sjá má á töflu VII. Þetta skýrist einkum af
breytingum á róandi lyfjum og svefnlyfjum.
Töluverð aukning hefur orðið á SDS í flokki
geðdeyfðarlyfja, bæði hjá konum og körlum.
Ekki hafa orðið miklar breytingar á algengi
geðlyfjaávísana milli áranna 1984 og 1989.
Algengi ávísana á róandi lyf hefur að vísu
lækkað, en því er öfugt farið með algengi
svefnlyfja sem hefur hækkað. Þegar svefnlyf
og róandi lyf eru tekin saman. hefur nánast
engin breyting orðið á algengi milli áranna.
Hins vegar hefur orðið nokkur hækkun á
algengi ávísana á geðdeyfðarlyf, og er það
sérlega áberandi hjá konum.
Mynd 1 sýnir glögglega, hvemig algengi
geðlyfjanotkunar vex með hækkandi aldri
fram yfir áttrætt, en eftir það fækkar SDS,
sérlega hjá konum. Veruleg fylgni er á milli
algengis allra ávísana geðlyfja og SDS, þegar
litið er á hina ýmsu aldursflokka, eins og
mynd 1 sýnir.