Læknablaðið - 15.01.1992, Blaðsíða 38

34
LÆKNABLAÐIÐ
horfið. Kennsluhættir læknadeildar hafa nýlega
verið endurskoðaðir og breytingar í þessa átt
eru varla raunhæfar í dag eins og málum er
háttað, þ.e. nemendur fáir og kennarar störfum
hlaðnir.
Læknanemar eiga þess kost að velja og taka
BS-verkefni, kynnast þannig rannsóknavinnu,
skrifa grein eða greinar og ljúka BS-prófi í
læknisfræði. Fyrir konur getur þetta verið
ómetanlegt tækifæri og inneign vegna
samkeppni síðar, því samkvæmt athugunum þá
virðast ungar konur í sémámi eiga erfiðara en
karlar með að samræma klíníska vinnu, lestur
og rannsóknir og fjölskyldu- og heimilislíf.
Eftir sex ára nám tekur við kandídatsár sem
lýkur með lækningaleyfi. A undanfömum
árum hafa flestir kandídatar teygt talsvert
úr kandídatsárinu, eða allt upp í þrjú ár.
Margir hafa síðan haldið áfram að vinna sem
aðstoðarlæknar og þannig unnið hér heima í
alls fjögur til timm ár áður en haldið hefur
verið út í sémám. Heildarfjöldi unglækna
sem útskrifuðust 1986 og sfðar, þ.e. síðustu
fimm ár er 230, þar af rétt rúmlega þriðjungur
konur (78) og tæplega tveir þriðju hlutar
karlar (152). Af þessum hópi eru um það
bil 61% karlanna búsettir á íslandi (92) en
68% kvennanna (53). Ef litið er hins vegar á
einstaka árganga þá eru hlutfallslega talsvert
fleiri konur hérlendis af árgöngum sem
útskrifuðust 1985, 1986 og 1987. Konumar
eru þannig hlutfallslega fleiri hérlendis og
virðast fara seinna út í sémám. Taka skal þó
fram að sumir kandídatar taka hluta eða allt
sémám sitt hér heima, þannig að það gæti
hugsanlega skýrt þennan mun að einhverju
leyti. Ef svo er vaknar spumingin hvort konur
velji frekar að byrja sémám og/eða Ijúka því
hér heima.
Meirihluti þeirra 145 unglækna sem búa
hérlendis starfaði á Ríkisspítölum (58),
Borgarspítala (39) og Landakoti (16) þann
1. febrúar 1991 eða samtals 113. Hlutfall karla
og kvenna var jafnt eða um 77%.
A næstu árum er fyrirsjáanlegur skortur á
aðstoðarlæknum og í læknadeild eru nú á
fjórða til sjötta ári um það bil 100 nemendur
sem líklega koma inn á vinnumarkaðinn
á næstu þremur árum. Kynjahlutfall þessa
hóps er jafnt og aldrei áður hefur verið
svo hátt hlutfall kvenna í læknisfræði. Ef
gengið er út frá því að konur dvelji almennt
lengur hérlendis eftir brautskráningu, er til
þess vinnandi að reyna að breyta og bæta
fyrirkomulag sem í dag hentar þessum
hópi ekki fullkomlega. í því sambandi er
augljóst að konur sem tefjast hérlendis vegna
bameigna skila sér ekki á vinnumarkaðinn
nema vel sé búið að dagvistun bama þeirra.
Einnig er skynsamlegt að koma til móts við
þennan hóp með meiri fjölbreytni hvað varðar
stöður. Má þar nefna hugmyndir eins og
hlutastöður, mismunandi stöður eða möguleika
á að deila einni stöðu milli tveggja starfandi
lækna.
Ein þessara hugmynda felur í sér að á ýmsum
stærri deildum mætti bjóða upp á eins
konar »rúllandi« stöður. I þeim væri gefinn
kostur á minni vinnu, hugsanlega hluta úr
degi eða fyrri part dags þegar mest er að
gera á deildum. Þessar stöður gætu verið
vaktalausar eða með minni vöktum, sem
yrði reynt að haga þannig að þær væru sem
lærdómsríkastar. Allir kandídatar viðkomandi
deildar gætu rúllað inn í svona stöðu eða
einn haldið henni í nokkra mánuði standi
þannig á. Þannig skiluðu sér hugsanlega
fleiri unglæknar í vinnu en ella og héldust
lengur í vinnu, til dæmis konur á síðari hluta
meðgöngu. Einnig gætu þeir kandídatar sem
taka sér frí milli vinnutímabila á deildum, en
það er ekki óalgengt, séð sér hag í því að
falla ekki út af launaskrá en minnka samt
sem áður við sig vinnu. Loks má minna á
það að væri foreldrum gert kleift að skipta
með sér fæðingarorlofi gætu konur sem eru
læknar valið að byrja vinnu fyrr en ella. Væri
möguleiki á sveigjanlegri vinnutíma mætti
búast við að margar konur notfærðu sér það
og mannafli nýttist betur en nú.