Læknablaðið - 15.08.1992, Blaðsíða 25

LÆKNABLAÐIÐ 1992; 78: 233-6
233
LÆKNABLAÐIÐ
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
Læknafélag íslandsog I[ |P|
Læknafélag Reykjavíkur q|°
78. ÁRG. - ÁGÚST 1992
Hvert stefnir
íslensk læknisfræði?
INNGANGUR
Sumarið 1943 að loknu stúdentsprófi fékk
ég vinnu í grjótnámu í Eskihlíðinni, þar sem
nú er stundað keiluspil. Þetta var heldur
óvistlegur vinnustaður, vinnuöryggi í slakara
lagi og engan sem í slagviðri bograði þar yfir
grjóti óraði fyrir því að á toppi bersköllóttrar
hæðarinnar myndi rísa musteri, ekki reist á
bjargi heldur á heitu vatni.
Ég lenti með fingur á milli tveggja steina
og særðist nokkuð. Landspítalinn, háborg
íslenskrar læknislistar, var ekki langt undan og
þangað leituðu þeir sem urðu fyrir líkamlegum
skakkaföllum í þann tíð. Ég fór með minn
særða fingur og var vel tekið af ungum og
glaðlegum lækni sem saumaði saman sárið og
batt um. Við tókum tal saman og þegar hann
frétti að ég hefði nýlokið stúdentsprófi spurði
hann um áform mín um framhaldsnám. Ég
sagðist hafa í hyggju að læra læknisfræði.
Það þótti unga lækninum hið mesta óráð,
sagði að þegar væri offjölgun í íslenskri
læknastétt og engar líkur til að stöðum
fjölgaði á næstunni. Helsta von um starf væri
að gerast héraðslæknir, sem þó væri ekki
heldur vænlegt, því að minnsta kosti allar
sæmilegar héraðslæknisstöður væru nú setnar.
Ibúar á Islandi voru þá þá 121.579 og læknar
610, eða einn á hverja 1100 íbúa.
Ungi læknirinn, sem tók þama á móti mér
og brá nokkmm skugga á bjartar vonir mínar
um tækifæri til að líkna sjúkum á Islandi, hét
Gunnar Cortes. Þremur árum áður hafði hann
komið með svo kölluðum Petsamoförum heim
frá námi og starfi á Norðurlöndum. I þeim
hópi voru 11 læknar, en sex aðrir komu heim
um svipað leyti eftir öðrum leiðum. Koma
þessa unga hóps lækna olli nokkmm óróa hjá
þeim sem fyrir voru og það svo, að ástæða
þótti til að kalla saman fund í Læknafélagi
Reykjavíkur til að ræða þann vanda, sem þessi
mikla fjölgun í íslenskri læknastétt mundi
valda.
STRAUMHVÖRF í LÆKNISFRÆÐI
Fullyrða má, að heimstyrjöldin síðari hafi
valdið staumhvörfum í læknisfræði á Islandi,
en þau straumhvörf urðu ekki eingöngu fyrir
tilkomu hópsins, sem kom heim í byrjun
styrjaldarinnar, heldur fóru íslenskir læknar
einnig að sækja á ný mið til að afla sér
menntunar, fyrst og fremst til Bretlands og
Bandaríkjanna.
Fræðilegur grunnur íslenskrar læknisfræði
hefur breikkað jafnt og þétt síðan í
styrjöldinni. Fyrir hana voru sérfræðingar fáir,
flestir þeirra stunduðu ýmiss konar lækningar
utan við sitt sérsvið og þótti ekkert óeðlilegt.
í hópnum, sem kom heim 1940 og þar um
kring, voru nokkrir sérfræðingar og stunduðu
þeir sérfræðistörf að mestu leyti. Þessir
sérmenntuðu menn nutu mikillar virðingar og
fólk sem kaus sér heimilislækni vildi gjaman
að hann væri líka sérfræðingur, og skipti þá
ekki öllu máli í hverju sérhæfing hans var
fólgin. Sérfræðistörf voru þá ekki betur launuð