Læknablaðið - 15.12.1994, Síða 48

556
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
10. Mat á árangri Nissen-
aðgerðar við bakflæði í
vélinda
Kristján Guðmundsson1', Tómas Kristjánssoir’,
Jónas Magnússon1)
‘jBorgarspítalinn, 2)stud.med., 3)Landspítalinn
Sjúklingar með mikið bakflæði í vélinda eiga kost
á ævilangri lyfjameðferð eða aðgerð. Arangur að-
gerðar er yfirleitt góður en lyfjameðferð dugir ekki
alltaf og er dýr. Greining með 24 klst. pH mælingu
og meðfylgjandi þrýstimæling í vélinda er venjulega
undanfari aðgerðar. Mælingarnar sýna lengd og
þrýsting í neðri hringvöðva vélinda og nákvæmt
mynstur bakflæðis og tengsl þess við einkenni. Við
rannsóknina eru einkenni metin og reynt að gefa
þeim tölugildi.
Sextán sjúklingar (10 konur og sex karlar) sem
gengist hafa undir Nissen fundoplication á þremur
sjúkrahúsum voru mældir fyrir og eftir aðgerð.
Meðalaldur var 44 ár (20-70 ár) og það liðu að
meðaltali 7,9 mán. (2-18 mán.) frá aðgerð til mæl-
ingar.
Varðandi einkenni varð verulegur og marktækur
munur til hins betra á brjóstsviða (p=0,0013) og
regurgitation (p=0,0004) en ekki marktækur bati á
dysphagiu og brjóstverkjum. Þrýstingur í neðri
hringvöðva vélindans var óbreyttur en lengdin
marktækt meiri (p=0,027). Intraabdominal hluti
hringvöðvans lengdist marktækt (p=0,006). Mark-
tæk breyting til hins betra varð á heildartíma með
pH <4 (p=0,003). (Wilcoxon Signed Rank Test).
11. Afdrif sjúklinga sem
hljóta mjaðmarbrot
Bent Áge Rolandsen, Brynjólfur Mogensen
Bæklunarlækningadeild Borgarspítalans
Inngangur: Sjúklingar sem hljóta mjaðmarbrot
eru langflestir aldraðir og margir orðnir mjög las-
burða. Fyrir þessa sjúklinga getur mjaðmarbrotið
orðið afdrifaríkt.
Efniviður: Skoðaðar voru sjúkraskýrslur sjúkl-
inga sem hlutu mjaðmarbrot árið 1990 og voru með-
höndlaðir á Bæklunarlækningadeild Borgarspítal-
ans. Kannaður var meðalaldur, brot og aðgerðarteg-
und, hvaðan sjúklingarnir komu og hve margir voru
lifandi í mars 1994.
Niðurstöður: Árið 1990 komu 68 sjúklingar með
mjaðmarbrot til meðferðar á Bæklunarlækninga-
deild Borgarspítalans. Meðalaldur var 74,6 ár (32-
100). Brot á lærleggshálsi hlutu 31 (25 konur, sex
karlar), lærhnútubrot 34 (23 konur, 11 karlar) og
brot neðan lærhnútu þrjú (tvær konur, einn karl).
Lærleggshálsbrotin voru negld með tveimur nöglum
að ætti Hansons í 29 tilvikum en tvisvar sinnum var
settur í hálfliður. Lærhnútubrot og brot neðan lær-
hnútu voru öll negld með renniskrúfu og spöng utan
eitt sem var fest með AO-spöng.Gera þurfti nýja
aðgerð hjá 10 sjúklingum með lærleggshálsbrot
(fimm hálfliðir, fimm naglatökur) en hjá tveimur
lærhnútusjúklinganna (renniskrúfa og spöng tekin).
Fjörutíu og einn sjúklingur kom að heiman en 27 af
ýmiss konar öldrunarstofnunum. Tuttugu sjúklingar
fóru beint heim aftur, níu fóru á endurhæfingadeild
en 37 sjúklingar útskrifuðust á ýmis konar öldrunar-
stofnanir. Meðallegutími sjúklinga á Bæklunarlækn-
ingadeild var 10,1 (1-43) dagur en á endurhæfingar-
deild 53 (17-126) dagar. í mars 1994 voru 26 af 68
sjúklingum látnir, þar af létust 17 eða 25% á fyrsta
ári. Af þeim 20 sjúklingum sem komu að heiman og
fóru beint heim aftur voru aðeins tveir látnir. Engir
sjúklingar sem þurfti að gera á nýja aðgerð á voru
látnir við eftirlit í mars 1994.
Ályktun: Sjúklingar sem hljóta mjaðmarbrot eru
orðnir aldraðir og lasburða. Þeir sem koma að heim-
an farnast mun betur en þeim sem koma af öldrunar-
stofnunum. Lífslíkur þeirra sem koma að heiman
eru mun meiri en þeirra sem koma af stofnunum.
12. Árangur
skálaraukaaðgerða vegna
liðhlaups eftir
gerviliðaaðgerð í mjöðm
Þórgunnur Ársælsdóttir, Ásbjörn Jónsson*, Brynj-
ólfur Jónsson, Brynjólfur Mogensen
Bæklunarlækninga- og röntgendeild* Borgarspítal-
ans
Inngangur: Liðhlaup kemur fyrir hjá um 2-5%
sjúklinga eftir gerviliðaaðgerð í mjöðm. Hjá þriðj-
ungi þessara sjúklinga þarf að gera nýja aðgerð til
þess að fyrirbyggja endurtekin liðhlaup. Árangur er
þó ótryggur og aukaverkanir algengar. Við segjum
hér frá reynslu af skálaraukaaðgerðum vegna lið-
hlaups eftir gerviliðaaðgerð.
Efniviður: Sjúkraskýrslur og röntgenmyndir allra
sjúklinga sem fengu skálarauka frá september 1984
til desember 1991 voru skoðaðar. í skálaraukaað-
gerð er tekinn geiri úr liðskál og skrúfaður fastur á
skálina sem fyrir er á þann stað sem liðhlaupið á sér
stað.
Niðurstöður: Alls fengu 20 sjúklingar skálarauka
á tímabilinu. Hjá 19 þeirra var skálaraukinn settur
vegna endurtekins liðhlaups eftir gerviliðaaðgerð og
hjá einum var hann settur strax í gerviliðaaðgerðinni
þar sem skurðlækninum fannst mjöðmin óstöðug.
Skálaraukinn var oftast settur vegna aftara lið-
hlaups, eða í 19 tilvikum, og hjá einum vegna fremra
liðhlaups. Meðaltími frá gerviliðaaðgerð að skálar-
aukaaðgerð var 16 mánuðir (14 dagar upp í fimm ár).
Sjúkdómsgreining fyrir gerviliðaaðgerðina var slit-