Læknablaðið - 15.12.1994, Síða 57

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
565
ferð, og stig sjúkdómsins voru könnuð í aftur-
skyggnri rannsókn sem tók til áranna 1982-1992 á
skurðlækningadeild Borgarspítala. Tímabilinu var
skipt í tvennt, og talið að áhrifa kembileitar gætti frá
og með árinu 1988. Stuðst var við sjúkraskrár, vefja-
greiningar, og gögn frá röntgendeild Krabbameins-
félagsins. Á árunum 1982-1987 voru gerðar 62 að-
gerðir vegna brjóstakrabbameins og 129 aðgerðir ár-
in 1988-1992. Miðaldur við greiningu var 63 ár fyrra
tímabilið en 61 ár hið síðara. Meinið fannst við sjálf-
skoðun hjá 66% kvenna fyrra tímabilið en 40% á þvf
síðara, og á því tímabili fundust 47% meinanna við
kembileit. Brjóstabrottnámi var beitt í 74% tilfella á
fyrra tímabilinu og 47% á því síðara, og fleygskurðir
jukust úr 24% í 52% á sama tíma. Sjúkdómsstig
breyttist verulega milli tímabila. Þannig fjölgaði in-
situ meinum úr 6% í 19%, og meinum á stigi I úr 32%
í 42%. Samfara kembileit á brjóstakrabbameini hef-
ur þannig orðið fækkun á brottnámsaðgerðum og
niðurfærsla á sjúkdómsstigi við greiningu. Sjálfs-
greiningum hefur fækkað, en aldur þess sjúklinga-
þýðis sem rannsóknin náði til hefur ekki breyst.
31. Húðbeðsbrjóstnám og
tafarlaus endursköpun með
púða við útbreitt
brjóstakrabbamein
Kristinn P. Benediktsson, Leif Perbeck
Huddinge sjukhus, Svíþjóð
Inngangur: Skurðaðgerð gegn brjóstakrabba-
meini miðar að því að fjarlægja sjúkan kirtilvef, en
húð ásamt geirvörtu má oftast skilja eftir. Hjá um
það bil þriðjungi sjúklinga þarf að nema brott allan
kirtilinn, og er þá víðast hvar venja að taka með alla
húð yfir honum (fullnaðarbrjóstnám). Á Huddinge
sjúkrahúsi í Suður-Stokkhólmi hefur síðan í desem-
ber 1988 vaxandi hluti slíkra sjúklinga í staðinn geng-
ist undir húðbeðsbrjóstnám, fengið að halda húð og
geirvörtu og um leið fengið brjóstið endurskapað.
Fyrstu 220 aðgerðirnar af þessu tagi voru fram-
kvæmdar innan ramma framskyggnrar könnunar og
verða efniviður doktorsritgerðar flytjanda. Kynntar
verða frumniðurstöður könnunarinnar.
Tilgangur: Að kanna hvort húðbeðsbrjóstnám og
tafarlaus endursköpun með púða sé nothæf og full-
nægjandi aðgerð við útbreitt brjóstakrabbamein.
Efniviður: Tvöhundruð og tuttugu konur með út-
breitt brjóstakrabbamein á mismunandi stigi og ým-
ist ífarandi eða staðbundið en án íferðar í húð eða
geirvörtu.
Aðferð: Húðbeðsbrjóstnám með frystiskurði frá
kirtilleifum undir geirvörtu og innsetningu púða
undir húð eða vöðva. Geisla-, hormóna- og lyfja-
meðferð samkvæmt gildandi reglum „Onkologiskt
Centrum" í Stokkhólmi. Konunum fylgt eftir í tvö til
sjö ár (meðalfylgitími 48 mán.) og gerðar ýmsar
kannanir á fylgikvillum aðgerðarinnar, sermismynd-
un og hýðisherpingu umhverfis púða, tilfinningu og
blóðrás í brjósti og áhrifum geislunar á blóðrásina.
Tíðni ítrekana og eftirlifun metin með samanburði
við aðrar konur með brjóstakrabbamein, sem geng-
ist hafa undir fullnaðarbrjóstnám á öðrum sjúkra-
húsum á Stokkhólmssvæðinu á sama tímabili.
Frumniðurstöður (meðalfylgitími 30 mán. (6-64):
ítrekanir (loco-regional recurrence) 10%
(meðal geisiaðra sjúklinga 0%)
Meinvörp 6%
Eftirlifun 98%
Hýðisherping 15%
(aðgerðarkrefjandi 5%)
Igerðir og sermisgúlar 6%
Ánægðir sjúklingar (útlit brjósts gott eða frábært)
84%
Umræða: Við brjóstakrabbamein án íferðarí húð
eða geirvörtu er húðbeðsbrjóstnám og tafarlaus end-
ursköpun með púða að öllum líkindum jafnvígt full-
naðarbrjóstnámi hvað varðar tíðni ítrekana og eftir-
lifun. Fylgikvillar aðgerðarinnar eru tiltölulega væg-
ir og sjaldgæfir. Aðgerðin gefur oftast gott útlit og
kann að draga verulega úr neikvæðum áhrifum
brjóstnáms á sálarlíf sjúklinga.
32. Parathyroidea-aðgerðir á
Landakotsspítala 1973-1994
Elín Stefánsdóttir, Helgi ísaksson, Guðjón Lárus-
son, Sigurgeir Kjartansson
Tilgangur rannsóknarinnar er að kanna árangur
skurðaðgerða vegna ofstarfsemi í kalkkirtlum sem
gerðar voru á Landakotsspítala á tímabilinu 1973-
1994. Kannaðar voru sjúkraskrár þeirra 42 sjúklinga
sem gengust undir þessa skurðaðgerð á fyrrnefndu
tímabili. Kynjahlutfall var einn karl á móti 3,3 kon-
um. Méðalaldur var 62,8 ár. Allir sjúklingarnir fengu
sjúkdómsgreininguna hyperparathyroidismus
primarius. Tveir sjúklingar höfðu greinst með MEN
typu I. Þau einkenni sem oftast leiddu til sjúkdóms-
greiningar voru slappleiki (31%) og nýrnasteinar
(19%). I 19% tilvika greindist sjúkdómurinn vegna
tilviljunar. Algengustu einkennin voru slappleiki og
þreyta (50%), obstipation (40%), magabólgur eða
maga-/skeifugarnarsár (38%) og nýrnasteinar
(33%). Geðræn einkenni fundust hjá 30% sjúklinga.
Aðeins 4% sjúklinga voru einkennalausir. Fundvísi
ómskoðunar á hálsi var 27%, technetium-thallium
frádráttarskanns 33% og truncus thyrocervicalis
angiografiu 83%.
Kalkvakaóhóf var staðfest með vefjagreiningu hjá
öllum sjúklingum. Góðkynja kirtilæxli (adenoma)
greindist hjá 88,4%, þar af tvöföld adenoma hjá sjö