Læknablaðið - 15.12.1994, Síða 62

570
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
sjúklinganna fóru í hjartalost og af þeim dóu tveir.
Heildardánartala var tveir af 23 og er það lágt miðað
við birtar niðurstöður. Annar sjúklingurinn var með
alla áhættuþætti fyrir kransæðasjúkdóm og hinn
hafði NYHA stig 4. Prátt fyrir það að átta sjúklingar
höfðu NYHA stig 4 fyrir aðgerð þá deyr aðeins einn.
Ályktun: Lítil hætta er á bráðri CABG í kjölfar
PTCA. Ef aðgerð er þvinguð þá eru horfur góðar og
flestir vinnufærir sjúklingar hverfa til fyrra lífs.
44. Faraldsfræði slasaðra í
umferðarslysum í Reykiavík
1974-1993
Brynjólfur Mogensen, Helgi Sigvaldason, Ingibjörg
Richter*
Slysa- og bæklunarlækningadeild Borgarspítalans,
*tölvudeild Borgarspítalans
Inngangur: Umferðarslys eru ein helsta orsök
bæklunar og ótímabærs dauða. Um helming alls
kostnaðar, eða um 5 milljarða, á hverju ári má rekja
til afleiðinga umferðarslysa. Tilgangur þessarar
rannsóknar var að kanna faraldsfræði umferðarslysa
í Reykjavík og látna á Islandi vegna umferðarslysa
síðastliðin 20 ár.
Efniviður: Gerð var leit í gagnabanka slysadeildar
Borgarspítalans að öllum Reykvíkingum sem höfðu
komið á deildina 1974-1993 vegna áverka eftir um-
ferðarslys. Upplýsingar um látna í umferðarslysum á
Islandi voru fengnar frá Umferðarráði og Hagstofu
Islands. Upplýsingar um fjölda bifreiða í Reykjavík
voru fengnar frá Umferðarráði.
Niðurstöður: Slösuðum vegna umferðarslysa í
Reykjavík fækkaði frá tímabilinu 1974—1976 til 1983-
1985 um 13% hjá körlum og 11% hjá konum. Tíðnin
fór úr 13,4/1000 í 11,7/1000 hjá körlum og úr 9,8/1000 í
8,7/1000 hjá konum. Tíðnin jókst aftur í 15,7/1000 hjá
körlum eða 34% og í 13,7/1000 hjá konum eða 57% á
tímabilinu 1986-1991. Ekki átti sér stað nein tíðni-
breyting á slösuðum tímabilið 1992-93. Hæst tíðni
slasaðra fyrir bæði kynin á sér stað á aldrinum 15-19
ára eða 43,3/1000 hjá körlum og 30/1000 hjá konum.
Aldurshópurinn 20-24 ára kemur þar næst á eftir. Á
tímabilinu fækkaði innlögnum á sjúkrahús um 44%
niður í 2,3/10000 hjá körlum og 1,6/10000 hjá konum.
Fækkunin átti sér stað á fyrri hluta tímabilsins en
hélst óbreytt seinni hlutann. Á þessum 20 árum hef-
ur fjöldi bifreiða í Reykjavík næstum því tvöfaldast.
Á árinu 1993 slösuðust 76% í bifreiðaslysum, 12% í
reiðhjólaslysum, 6% voru gangandi og mótorhjóla-
slys voru 4%. Algengustu áverkarnir voru brot 10%,
sár 20%, mar 18%, tognanir 49% og kviðar-, brjóst-
hols- og höfuðáverkar 3%.
Á tímabilinu 1974-1993 dóu 499 í umferðarslysum,
eða að meðaltali 25 á ári. Tíðni látinna í umferðar-
slysum hefur lækkað á síðustu árum.
Umræða: Látnum og alvarlega slösuðum í um-
ferðinni hefur fækkað á síðastliðnum 20 árum en
nokkur fjölgun hefur orðið á minna slösuðum. Þessi
árangur hefur náðst þrátt fyrir allt að tvöföldun á
bifreiðaeign á sama tímabili. Algengustu áverkarnir
eru tognanir, mar og brot.
45. Háþrýstivatnssprautu-
áverki á olnboga
Brynjólfur Mogensen
Bæklunarlækningadeild Borgarspítalans
Inngangur: Afleiðingar háþrýstisprautuáverka
geta verið mjög alvarlegar. Áverkarnir eru fátíðir en
algengastir á höndum. Lýst er óvenjulegum áverka á
olnboga.
Sjúkratilfelli: Þrjátíu ára maður var að vinna með
háþrýstivatnsdælu við að hreinsa salt af rörum. Hann
fékk vatnsgeislann eitt augnablik á vinstri olnboga.
Vatnsgeislinn skemmdi ekki fötin en skar þriggja cm
þverlægt sár utanvert yfir vinstri olnboga. Sárið náði
inn í olnboga og hafði geislinn skorið í gegnum hlið-
arliðbandið utanvert og sært brjóskið á geislung-
shöfðinu. Framhandleggurinn var örlítið spenntur
en ekki teikn um yfirþrýsting í vöðvahólfum. Sárið
var hreinsað og saumað eftir að búið var að leggja inn
kera. Sýklalyf voru gefin í stuttan tíma og olnbogi
hafður í gipsspelku í 14 daga. Við lokaeftirlit var geta
olnbogans og handleggsins í góðu lagi en vantaði 2°
upp á fulla réttigetu. Maðurinn hafði skaddað sig á
vinstri hendi nokkrum mánuðum áður með sama
háþrýstivatnsdælutækinu og hlotið meðal annars
varanlegt mein er vatnsgeislinn skar í sundur fingur-
taug.
Ályktun: Mikil aðgát skal höfð við notkun á
háþrýstidælum þar sem ekki þarf nema augnabliks
misvísun á geislanum til þess að orsaka alvarlegan
áverka.
46. A-V fistill eftir
magaaðgerð — Sjúkratilfelli
Tómas Guðbjartsson, Tómas Jónsson, Sigurður V.
Sigurjónsson, Einar Oddsson, Jónas Magnússon
Handlækninga-, lyfja- og röntgendeild Landspítal-
ans, læknadeild Háskóla íslands
Sjötíu og fjögurra ára maður var lagður inn á
bráðamóttöku Landspítalans vegna tveggja vikna
sögu um dreifða kviðverki og þaninn kvið. Auk þess
var nokkurra mánaða saga um vaxandi mæði við
áreynslu. Þrjátíu og tveimur árum áður hafði hann
gengist undir hlutabrottnám á maga (B^) vegna skeif-
ugarnarsárs. Að öðru leyti var hann hraustur.
Við komu var sjúklingur þjáður af verkjum en
lífsmörk eðlileg. Kviður var verulega þaninn og