Læknablaðið - 15.06.1998, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
465
og fjarvistir frá vinnu lengri.
Tíðni fylgikvilla er fremur há ef borið er
saman við erlend uppgjör (12,14,18). Hins veg-
ar verður að hafa í huga hve hátt hlutfall bráða-
aðgerða er og bera tölur saman með það í huga.
Almennt er það reglan að fylgikvillum fjölgar
með auknu hlutfalli bráðaaðgerða (6). Hér er
þó í fáum tilfellum um alvarlega fylgikvilla að
ræða. Eitt dauðsfall átti sér stað og var það
mikið veikur sjúklingur sem eftir kögun gekkst
undir opna aðgerð í leit að skýringu á blóðsýk-
ingu. Enginn sjúklingur lést eftir gallkögun.
Einn alvarlegasti fylgikvilli gallblöðrutöku er
skaði á gallpípu. Einn sjúklingur (1/353 eða
0,28%) hlaut skaða á gallpípu við gallkögun.
Hann gekkst síðar undir aðgerð þar sem garna-
bútur var lagður upp í galltréð (hepatico-
jejunostomy) og þannig opnuð rás fyrir gall-
flæði. Er þetta hefðbundin aðgerð við þessar
aðstæður. Er þessi tíðni vel innan þess sem
gerist og gengur í sambærilegum uppgjörum
þar sem nefndar eru tölur á bilinu 0,2%-4%.
Við hefðbundna aðgerð er tíðni talin á bilinu
0%-0,4%. Aðrir alvarlegir fylgikvillar sem lýst
hefur verið við gallkaganir svo sem gat á görn
eða stærri æðum komu ekki fyrir.
Gallkögun er fjárhagslega hagkvæm bæði
fyrir sjúkling og þjóðarbú (19). Það er auðvelt
reikningsdæmi að sjúklingur sem liggur um
þrjá daga eftir aðgerð og er kominn til vinnu
sinnar eftir 17-18 daga kostar minna en sá sem
liggur viku eða lengur og er um það bil heilan
mánuð frá vinnu. Þess bera að gæta að margir
sjúklinganna sem koma til bráðaaðgerðar eru á
biðlista til valaðgerðar. Þeir lenda því í aukinni
áhættu með að fá fylgikvilla sem fylgja bráða-
aðgerðum og kostnaður vegna þeirra verður um
leið meiri en ella. Með því vægi valaðgerða,
sem eru við lok þess tímabils sem hér um ræðir
einungis 40% af heildinni, mætti reikna með
færri fylgikvillum, skemmri legu og fjarvistum
frá vinnu, auk þess að vera minna álag á sjúk-
ling og þjóðfélagið.
HEIMILDIR
1. Liu CL, Fan ST, Lai EC, Lo CM, Chu KM. Factors affec-
ting conversion of laparoscopic cholecystectomy to open
surgery. Arch Surg 1996; 131: 98-101.
2. Bentzon N, Adamsen S. Impact of laparoscopic technique
on the quality of cholecystectomy. J Laparoendosc Surg
1995; 5: 279-87.
3. Bender JS, Zenilman ME. Immediate laparoscopic chole-
cystectomy as definitive therapy for acute cholecystitis.
Surg Endosc 1995; 9: 1081-4.
4. Samkoff JS, Wu B. Laparoscopic and open cholecystec-
tomy outcomes in Medicare beneficiaries in member
states of the Large State PRO Consortium. Am J Med
Quality 1995; 10: 183-9.
5. Estes NC, McElhinney C, Estes MA, Opie H, Johnson M.
Acute cholecystitis treated urgently by nonselective lapa-
roscopic cholecystectomy. Am Surg 1996; 62: 598-601.
6. Bjarnadóttir RI, Gunnlaugsson GH. Gallblöðrutökur um
kviðsjá: Fyrstu hundrað tilfellin á Borgarspítala. Lækna-
blaðið 1994; 80: 225-31.
7. Nathanson LK, Shimi S, Cuschieri A. Laparoscopic chole-
cystectomy: the Dundee technique. Br J Surg 1991; 78:
155-9.
8. Go PM, Schol F, Gouma DJ. Laparoscopic cholecystec-
tomy in The Netherlands. Br J Surg 1993; 80: 1180-3.
9. Fried GM, Barku JS, Sigman HH, Joseph L, Glas D, Gar-
zon J, et al. Factors determining conversion to laparotomy
in patients undergoing laparoscopic cholecystectomy. Am
J Surg 1994; 167: 35-9.
10. Schrenk P, Woisetschlager R, Wayand WU. Laparoscopic
cholecystectomy. Cause of conversions in 1,300 patients
and analysis of risk factors. Surg Endosc 1995; 9: 25-8.
11. Schirmer BD, Dix J, Schmieg RE Jr, Aguilar M, Urch S.
The impact of previous abdominal surgery on outcome
following laparoscopic cholecystectomy. Surg Endosc
1995; 9: 1085-9.
12. Deziel DJ, Millikan KW, Economou SG, Doolas A, Ko
ST, Airan MC. Complications of laparoscopic cholecys-
tectomy: a national survey of 4,292 hospitals and an ana-
lysis of 77,604 cases. Am J Surg 1993; 165: 9-14.
13. Barkun JS, Fried GM, Barkun AN, Sigman HH, Hinchey
EJ, Garzon J, et al. Cholecystectomy without operative
cholangiography. Implications for common bile duct
injury and retained common bile duct stones. Ann Surg
1993; 218: 371-9.
14. Bailey RW, Zucker KA, Flowers JL, Scovill WA, Graham
SM, Imbembo AL. Laparoscopic cholecystectomy. Expe-
rience with 375 consecutive patients. Ann Surg 1991; 214:
531-40.
15. Trondsen E, Ruud TE, Nilsen BH, Marvik R, Myrvold
HE, Buanes T, et al. Complications during the introduc-
tion of laparoscopic cholecystectomy in Norway. A pros-
pective multicentre study in seven hospitals. Eur J Surg
1994; 160: 145-51.
16. Peters JH, Krailadsiri W, Incarbone R, Bremner CG, Froes
E, Ireland AP, et al. Reasons for conversion from laparo-
scopic to open cholecystectomy in an urban teaching
hospital. Am J Surg 1994; 168: 555-9.
17. Koo KP, Thirlby RC. Laparoscopic cholecystectomy in
acute cholecystitis. What is the optimal timing for opera-
tion? Arch Surg 1996; 131: 540-5.
18. Sanabria JR, Gallinger S, Croxford R, Strasberg SM. Risk
factors in elective laparoscopic cholecystectomy for con-
version to open cholecystectomy. J Am Coll Surg 1994;
179: 696-704.
19. Wenner J, Graffner H, Lindell G. A financial analysis of
laparoscopic and open cholecystectomy. Surgycal Endo-
scopy 1995; 9: 702-5.