Læknablaðið - 15.06.1998, Qupperneq 32

482
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
þótt þeir séu sjaldgæfir, ef unnt er að fyrir-
byggja þá. Mesóþelíóma á sér hér að hluta hlið-
stæðu við til dæmis alnæmi að því leyti að
sjúkdómarnir eru sjaldgæfir og báðir hafa
þekkta áhættuþætti, en hér á landi dóu 26 úr al-
næmi á árunum 1983 til 1994 (31). í nágranna-
löndum okkar hefur verið rætt um af hverju at-
vinnutengt krabbamein, illkynja mesóþelíóma,
fær ekki meiri athygli en raun ber vitni (20-
22,24). Ein af ástæðunum er talin vera sú að
læknar kynni sér ef til vill ekki hvort sjúkling-
arnir hafi orðið fyrir mengun og taki ekki at-
vinnusögu sjúklinga sinna (20,22). Greinist
sjúklingur með alnæmi er leitað smitleiða og
áhættuþátta (31). Þessu er öðruvísi varið hjá
sjúklingi með atvinnutengt krabbamein. Sú til-
laga virðist réttmæt, sem sett var fram fyrir
nokkrum árum, að tekið verði staðlað viðtal til
þess að leita að atvinnubundnum áhættuþáttum
þegar krabbamein hefur greinst (20). Ef ekki er
hægt að útiloka að sjúklingur hafi orðið fyrir
áhættuþáttum, ætti að vísa honum til atvinnu-
sjúkdómadeildar þar sem tekin yrði enn ná-
kvæmari atvinnusaga (20).
HEIMILDIR:
1. Wagner JC, Sleggs CA, Marchand P. Diffuse pleural
mesothelioma and asbetsos exposure in the North Westem
Cape Province. Br J Ind Med 1960; 17: 260-71.
2. Hirsch A, Brochard P, De Cremoux H, Erkan L, Sebastien
P, Di Menza L, et al. Features of asbestos-exposed and
unexposed mesothelioma. Am J Ind Med 1982; 3: 413-22.
3. Meijers JMM, Planteydt HT, Slangen JJM, Swaen GMH,
van Vliet C, Sturmans F. Trends and geographical patterns
of pleural mesotheliomas in the Netherlands 1970 S7. Br
J Ind Med 1990; 47: 775-81.
4. Spirtas R, Heinemann EF, Bernstein L, Beebe GW, Keehn
RJ, Stark A, et al. Malignant mesothelioma: attributable
risk of asbestos exposure. Occup Environ Med 1994; 51:
804-11.
5. Reglugerð um bann við innflutningi og notkun asbests.
Stjórnartíðindi B, nr74, 1983.
6. Reglur um asbest. Stjórnartíðindi B, nr 75, 1983.
7. Greenberg M, Davies TAL. Mesothelioma register 1967-
1968. Br J Ind Med 1974; 31: 91-104.
8. McDonald JC, McDonald AD. The epidemiology of
mesothelioma in historical context. Eur Respir J 1996; 9:
1932^12.
9. Damhuis RAM, Planteydt HT, Mesothelioma (letter).
Lancet 1995; 345: 1233-4.
10. De Vos Irvine H. Mesothelioma (lelter). Lancet 1995; 345:
1233.
11. Price B. Analysis of current trends in United States mesot-
helioma incidence. Am J Epidemiol 1997; 145: 211-8.
12. Reynolds T. Asbestos-linked eancer rates up less than
predicted. JNCI 1992; 84: 560-2.
13. Peto J, Hodgson JT, Matthews FE, Jones JR. Continuing
increase in mesothelioma mortality in Britain. Lancet
1995; 345: 535-9.
14. Mowé G, Tellnes G, Andersen A. Malignt pleuralt mesot-
eliom i. Norge 1960-92. Tidsskr Nor Lægeforen 1995;
115: 706-9.
15. Karjalainen A, Pukkala E, Mattson K, Tammilehto L,
Vainio H. Trends in mesothelioma incidence and
occupalional mesotheliomas in Finland in 1960-1995.
Scand J Work Environ Health 1997; 23: 266-70.
16. Nicholson WJ, Perkel G, Selikoff IJ. Occupational expos-
ure to asbestos: population at risk and projected mortality
- 1980-2030. Am J Ind Med 1982; 3: 259-311.
17. Price B, Crump KS, Baird EC. Airborne asbestos levels in
buildings: maintenance worker and occupant exposures. J
Exp Anal Environ Epidemiol 1992; 2: 357-74.
18. Newhouse ML, Thompson H. Mesothelioma of pleura and
peritoneum following exposure to asbestos in the London
area. Br J Ind Med 1965; 22: 261-9.
19. Lilienfeld DE. Asbestos-associated pleural mesothelioma
in school teachers: a discussion of four cases. Ann N Y
Acad Sci 1991; 643: 454-8.
20. Skov T, Mikkelsen S, Svane O, Lynge E. Reporting of
occupational cancer in Denmark. Scand J Work Environ
Health 1990; 16:401-5.
21. Danö H, Skov T. Lynge E. Underreporting of occupational
cancers in Denmark. Scand J Work Environ Health 1996;
22: 55-7.
22. Andersson E, Torén K. Pleural mesotheliomas are under-
reported as occupational cancer in Sweden. Am J Ind Med
1995; 27: 577-80.
23. Burdorf L, Swuste PHJJ, Heederik D. A history of
awareness of asbestos diseases and the control of
occupational asbestos exposure in the Netherlands. Am J
Ind Med 1991; 20: 547-55.
24. Mowé G, Andersen A, Osvoll P. Trends in mesothelioma
incidence in Norway 1960-1988. Toxicol Ind Health
1991;7:47-52.
25. Anmalda arbetssjukdomar i Norden 1990 - 1992.
TemaNord 1996: 545. Köbenhavn: Nordisk Ministerrád
1996.
26. Rafnsson V, Benediktsson H, Oddsson H, Jóhannesdóttir
S. Illkynja mesóþelíóma á íslandi. Læknablaðið 1984; 70:
145-9.
27. Battifora H, McCaughey EWT. Palhology in tumors of
serosal membranes. Atlas of Tumor Pathology. Was-
hington D.C.: Armed Forces Institute of Pathology 1995.
28. Hagskýrslur fslands II, 65; 67; 70; 72; 75; 76; 78; 81; 83;
84; 85; 87. Reykjavík: Hagstofa Islands.
29. Hagskýrslur íslands III, 1; 4; 7; 10; 13; 19; 27; 35. Reykja-
vík: Hagstofa íslands.
30. Reglur um asbest. Stjórnartíðindi B, nr 379, 1996.
31. Briem H, Þorsteinsson SB, Guðmundsson S, Erlendsson
K, Löve A. Faraldsfræði alnæmis á íslandi fyrstu 10 árin.
Læknablaðið 1996; 82: 21-31.