Læknablaðið - 15.06.1998, Blaðsíða 51

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
501
Úr framsöguræðu Össurar Skarp-
héðinssonar formanns heilbrigðis- og
trygginganefndar Alþingis
f viðtalinu við Dögg Pálsdóttur vitnar
hún í framsöguræðu sem Össur Skarphéð-
insson formaður heilbrigðis- og trygginga-
nefndar Alþingis hélt þegar frumvarp til
laga um réttindi sjúklinga var til umfjöll-
unar. A þingfundi 17. maí 1997 mælti
þingmaðurinn fyrir þeim breytingum sem
nefndin vildi gera á frumvarpinu og sagði
svo um 14. og 15. grein þar sem kveðið er
á um sjúkraskrár:
„Þær breytingar helstar sem nefndin legg-
ur til í ákvæðunum í 14. og 15. gr. eru í fyrsta
lagi að í 14. gr. er lögð til sú breyting að
hverfa frá því að skilgreina sjúkraskrá sem
eign heilbrigðisstofnunar eða þeirra heil-
brigðisstarfsmanna sem færa hana í eigin
starfsstofum. Það er að vísu mælt svo fyrir í
gildandi læknalögum, en við teljum að það sé
ekki rétt að hafa þetta svo. í stað þess að skil-
greina sjúkraskrá sem eign heilbrigðisstofn-
unar þar sem hún er færð eða læknis eða ann-
ars heilbrigðisstarfsmanns sem færir hans á
sinni starfsstöð, þá leggjum við til að gert sé
ráð fyrir því að sjúkraskrámar skuli varðveitt-
ar hjá framangreindum aðilum. Tel ég með
öðrum orðum að það sé siðferðilega ekki hægt
að segja að sjúkraskrá sem felur í sér sjúkra-
sögu einstaklings sé eign einhvers annars en
viðkomandi sjúklings.
Ég tek það fram, herra forseti, að þessi
breyting okkar var borin undir Læknafélagið
og ýmsa sem komu til fundar við nefndina
eftir að hún ákvað að gera þetta að sinni til-
lögu, og enginn mælti þessu í gegn.“
Síðar í framsöguræðunni segir Össur að
nefndarmönnum hafi þótt rétt að það kæmi
fram í lagatextanum „að upplýsingar í sjúkra-
skrám séu viðkvæmar persónuupplýsingar.
Þetta kann ekki að skipta miklu í fljótu bragði,
en þama er um meginreglu að ræða sem við
teljum að sé rétt að sé fest í lög.“
HEIMILD:
Heimasíða Alþingis, slóð:
http://www.althingi.is/altexl/121 /05/rl 6252817.sgml
breytingin var gerð. Þar kemur skýrt fram að
með breytingunni hafi löggjafinn viljað tryggja
það að sjúklingurinn ætti upplýsingarnar. En
um leið er lögð varðveisluskylda á sjúkrastofn-
unina sem þýðir að sjúklingurinn getur ekki
komið og krafist þess að fá skrána. Hann getur
fengið afrit af henni en ekki fjarlægt hana eða
krafist þess að henni sé eytt. Þetta tel ég einnig
að þýði að hann geti haft áhrif á það hvernig
með þessar upplýsingar er farið, það er að segja
notkun sjúkraskráa í öðrum tilgangi en þeim
sem tengist meðferð hans á stofnuninni.“
- Geta sjúklingar þá neitað því að gögn úr
sjúkraskrám þeirra fari inn í gagnagrunninn?
„Ég er þeirrar skoðunar að sjúklingar geti
neitað því að upplýsingar um þá fari inn í
gagnagrunn. Þessa skoðun byggi ég annars
vegar á þeirri breytingu sem Alþingi gerði á
lögunum um réttindi sjúklinga og hins vegar á
almennum mannréttindasjónarmiðum. Ég tel
nauðsynlegt að við endurskoðun frumvarpsins í
sumar verði þess gætt að tryggt verði að sjúk-
lingur geti neitað því að sjúkraskrá hans fari í
slíkan gagnagrunn.“
Skárnar ber að umgangast með varúð
- En hvernig taka þessi lög um réttindi sjúk-
linga og læknalög á ábyrgðinni á því ef upplýs-
ingar leka út úr sjúkraskrám til þeirra sem ekki
eiga að fá þær? Og hver er bótaskyldur ef af því
hlýst skaði?
„í lögunum um réttindi sjúklinga er kveðið á
um að sjúkraskrá skuli varðveitt á heilbrigðis-
stofnun sem þýðir að varðveisluskyldan er lögð
á stofnunina eða þann heilbrigðisstarfsmann
sem færir skrána. Það er hnykkt á þessu með
því að árétta að þess skuli gætt við aðgang að
sjúkraskrám að þær hafi að geyma viðkvæmar
persónuupplýsingar og að þær séu trúnaðarmál.
Ég tel því ljóst að ef upplýsingar úr sjúkraskrá
verða opinberar án samþykkis sjúklings, þá
hljóti bótaskyldan að vera hjá stofnuninni eða