Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1996, Blaðsíða 64

56
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82/FYLGIRIT 31
found in 45% of the RA patients but less than 1% of
the other patients.
Elevation of more than one RF isotype may be
more helpful than conventional agglutination for
distinguishing RA from other rheumatic diseases.
Combined elevation of IgM RF and IgA RF is rarely
found in rheumatic diseases other than RA. Most
RF positive patients with rheumatic diseases other
than RA have elevation of only one RF isotype.
V-13. Áhrif alendronate á
beinbúskap og beinskemmdir
sjúklinga með mergæxli
Helga Guðmundsdóttir*, Vilhelmína Haraldsóttir*,
Leifur Franzson**, Gunnar Sigurðsson*
Frá *lyflœkningadeild og **rannsóknadeild Sjúkra-
húss Reykjavíkur
Mergæxli (multiple myeloma) er illkynja sjúk-
dómur sem einkennist af einklóna paraprótínum í
sermi og/eða þvagi. Aukning er á plasmafrumum í
beinmerg. Breytingar í beinum koma fram hjá yfir-
gnæfandi fjölda sjúklinga og eru þær helstar bein-
gisnun, úrátur í beinum og oft hvort tveggja. Þessar
beinbreytingar eru tilkomnar vegna aukinnar virkni
beinætna (osteoclasta) og hafa mikil áhrif á líf og
lífsgæði sjúklinganna.
Alendronate (Fosamax®) er lyf af flokki bisphos-
phonata og hefur þann eiginleika að hemja virkni
beinætnanna og geta þannig komið í veg fyrir bein-
niðurbrotið. Lyfið hefur verið notað í þessum til-
gangi hjá konum með beinþynningu eftir tíðahvörf
og gefið góðan árangur.
Tilgangur þessarar rannsóknar er að athuga hvort
þetta lyf geti á sama hátt dregið úr áhrifum mergæxl-
is á bein og beinuppbyggingu.
Rannsakaðir eru 10 sjúklingar með mergæxli á
öllum stigum. Allir þátttakendur taka inn 10 mg
alendronate daglega í þrjá mánuði. Beinbúskapur
sjúklinganna er metinn í upphafi með mælingu á
ýmsum vísum bæði í þvagi og sermi. Meðal annars er
mælt kalsíum, osteocalcín, PTH, 25-OH-vítamín-D
og telopeptide ICTP er mælt með samkeppnis RIA-
aðferð. Deoxypyridinoline krosstengi eru mæld í
þvagi með samkeppnis ELISA-prófi. Jafnframt er
gerð beinþéttnimæling (DEXA; dual energy x-ray
absorptiometry) á mjöðm og hrygg. Eftir einn mán-
uð eru blóð- og þvagrannsóknir endurteknar og aft-
ur eftir þrjá mánuði ásamt nýrri beinþéttnimælingu.
Til viðbótar er reynt að leggja mat á verki og
verkjalyfjanotkun. Kalk og D-vítamíninntaka er
skráð hvort sem hún er á töfluformi eða sem mjólk-
urafurðir og lýsi.
Kynntar verða rannsóknarniðurstöður fyrsta
hópsins.
V-14. Insúlínviðbót við töflumeðferð
hjá insúlínóháðum sykursjúkum
Svana Steinsdóttir*, Þórir Helgason**, Ástráður B.
Hreiðarsson*, **
Frá *lyfjafrœði lyfsala HÍ, **göngudeild sykursjúkra
Landspítalanum
Þrátt fyrir meðferð með töflum og áherslu á rétt
mataræði hjá insúlínóháðum sykursjúkum næst ekki
alltaf viðunandi blóðsykursstjórnun, einkum þegar
fram líða stundir. Á síðustu árum hefur verið sýnt
fram á að minnka megi nýmyndun glucosu frá lifur
þessara sjúklinga með því að bæta litlum skammti af
langvirku insúlíni við töflumeðferðina.
Fram að 1995 höfðu 67 insúlínóháðir sykursjúkir
hafið insúlínmeðferð sem viðbót við töflumeðferð á
göngudeild sykursjúkra. Hjá 57 þeirra (27 konur og
30 karlar) meðalaldur 63,5±14,3 ár var mögulegt að
meta árangur meðferðarinnar. Allir höfðu verið á
meðferð með sulfonylurea lyfjum, en um 80% á
metformíni. Alls 43 sjúklingar voru á samhliða með-
ferð með sulfonylurea og metformíni.
Insúlínmeðferð var hafin að meðaltali 10 árum
eftir greiningu sjúkdómsins og oftast með insulatardi
gefnu um kl. 22 . Meðal byrjunarskammtur var 11,8
einingar (8-16) ep meðal núverandi skammtur var
13,4 einingar (6-36). Sjúklingar höfðu að meðaltali
verið á insúlínmeðferð í tvö og háflt ár (<l-7 ár).
Alls höfðu 17,5% viðvarandi eggjahvítumigu,
37% háþrýsting, 30% merki um úttaugaskaða og
39% augnbotnabreytingar.
Meðaltalsblóðsykur (random) við byrjun insúlín-
meðferðar var 14,2±33 og lækkaði í 9,7±3,7
mmól/L (p<0,01) við fyrstu endurkomu og hélst
óbreyttur við síðustu komu á deildina það er
9,6±2,9 mmól/L. HbAlc var tiltækt fyrir og eftir
insúlínmeðferð hjá einungis 26 sjúklingum. Það var
8,9±1,5 (viðmiðunargildi: 4,9-5,9), og lækkaði í
8,0±1,5% (p<0,05) í byrjun en var hins vegar
8,9±2,7 við síðustu komu.
Þyngd hélst óbreytt, var 74,±16,6 fyrir insúlín-
meðferð og við síðustu komu 74,9±16,8 kg. Ekki
komu fram blóðsykurföll sem kröfðust utanaðkom-
andi hjálpar.
Niðurstaða: Insúlínmeðferð sem viðbót við töflu-
meðferð lækkaði þannig blóðsykur um 33% bæði til
skamms og langs tíma hjá insúlínóháðum sykursjúk-
um. Aðeins var hægt að meta langtímastjórnun með
HbAlc hjá tæplega helmingi sjúklinga. Langtíma-
stjórnun þeirra batnaði í byijun en síðar sótti í sama
farið. Þyngd var óbreytt og blóðsykurföll voru ekki
vandamál.