Sagnir - 01.10.1983, Blaðsíða 71

Ef velja skal um tvær fyrrnefndar leiðir,
verður að sjálfsögðu að líta á það, hvor færari
sé og ríkinu og þjóðfélaginu áhættuminni.
Með því að ríkið taki að sér rekstur bankans
og ábyrgð á fjárreiðum hans, - jafnvel þótt
sú ábyrgð ætti í upphafi að vera takmörkuð, -
mundi alveg óútreiknanlegum vanda velt yfir
á ríkissjóð og dregin yfir hann áhætta af við-
sjálum, gömlum og nýjum ótryggum við-
skiptum og ábyrgðum, sem á bankanum
hvíla, áhætta, sem ógerlegt er að meta enn
sem komið er.
Loks sögðust þeir telja, að umtal um láns-
traustsspjöll erlendis væri ótímabær hugar-
burður og að „rétt skil um fjárreiður bank-
ans eftir lögfullri skiptameðferð, mundi öllu
líklegri til að endurreisa viðskiptatraustið
útávið.“ Hitt væri nær sanni, að íslands-
banki ætti sök á því með ráðstöfunum
sínum, að lánstraustið væri ekki uppá það
besta um þessar mundir.1*
í minni hluta nefndarinnar voru Ólafur
Thors og Magnús Guðmundsson. Þeir töldu
ljóst, að stórtjón hlytist af fullnaðarlokun
bankans, en ágreiningur væri um, hvort það
tjón væri „meira en sá skaði er ríkissjóður
gæti beðið vegna þeirra ráðstafana, sem
nauðsynlegar verða að teljast til að bankinn
geti haldið áfram að reka starfsemi sína.“
Þeir töldu engan vafa leika á, að endur-
reisn bankans væri heppilegri. Lokun bank-
ans hefði í för með sér stórtjón fyrir eig-
endur sparifjár, fyrir atvinnuvegi landsins
og lánstraust þess.2)
Harðar deilur urðu um þessi mál í þing-
inu og hafði Jón Þorláksson sig mikið
frammi í þeim. Hann sagði m.a. að skipta-
meðferð þýddi að innheimta yrði allar
skuldir íslandsbanka og skila því fé til lána-
drottna bankans. Bankinn ætti útistandandi
um 30 milljónir í skuldum hjá viðskipta-
mönnum sínum og af öllu sem innheimtist
yrði að skila 1/3 til útlanda, en erlendir
kröfuhafar ættu um þriðjung starfsfjár
bankans. Landsbankinn yrði að yfirfæra
þetta fé, auk þess sem hann þyrfti að lána
skuldunautum íslandsbanka til að rekstur
þeirra stöðvaðist ekki. Taldi Jón mikla
hættu á að þetta yrði bankanum ofraun, auk
þess sem skuldaskil leiddu til stöðvunar
fjölda fyrirtækja.
Þá lagði hann einnig áherslu á að láns-
traust landsins væri í hættu, ef yrði af fulln-
aðarlokun bankans, vegna þess að bankinn
væri álitinn íslensk stofnun á ábyrgð stjórn-
arinnar. Því til stuðnings benti hann á að
íslendingar hefðu meiri hluta bankaráðsins,
með forsætisráðherra sinn, Tryggva Þór-
hallsson, sem formann þess og auk þess
hefði stjórnin skipað tvo af þremur banka-
stjórum bankans.3'
Niðurstaðan þessa máls varð þó sú, að
frumvarp þeirra Sveins og Hannesar var
samþykkt í neðri deild þann 12. febrúar, en
með þeirri mikilvægu breytingu að skipta-
meðferð skyldi frestað til 1. mars.
Klofningur hjá Framsókn -
Stofnun Utvegsbánkans
Það virtist ekki vera bjart framundan hjá
stuðningsmönnum íslandsbanka. Sam-
staðan hjá stjórnarfylkingunni var þó engan
veginn jafn mikil og sýndist og sennilegt að
hluti Framsóknarflokksins hafi verið tví-
stígandi allt frá upphafi. Frestun gjaldþrota-
skipta var merki um að samstaðan var tekin
að rofna, og 10. febrúar er ljóst, af gögnum
sendiráðs íslands í Kaupmannahöfn, að
meirihluti var fyrir endurreisn bankans á
Alþingi. Sá meirihluti samanstóð af 6 þing-
mönnum Framsóknarflokksins, undir for-
ystu Asgeirs Ásgeirssonar, og öllum þing-
mönnum Sjálfstæðisflokksins.
Fresturinn, sem samþykktur var með
frumvarpi um skiptameðferð, hefur í
meginatriðum verið notaður á þrennan
hátt. í fyrsta lagi var hann notaður til samn-
inga við aðallánadrottna íslandsbanka
erlendis, en þeir voru: Privatbankinn í Dan-
mörku, Hambrosbanki í Englandi og ríkis-
sjóður Dana. Sveinn Björnsson sendiherra
í Danmörku hafði aðalforgöngu um það
mál í samvinnu við Jón Þorláksson, sem var
fulltrúi bankaráðs íslandsbanka. í öðru lagi
fór fram hlutafjársöfnun innanlands af
69