Sagnir - 01.10.1983, Blaðsíða 10

Umhverfi — breytingar á umhverfi
Staða sögunnar gagnvart öðrum
námsgreinum í skólakerfinu.
Fyrir nokkrum árum var sagan felld inn í
svokallaða samfélagsfræði í grunnskólum
(sjá þó svar Ingvars Sigurgeirssonar hér á
eftir, bls. 11). í ágúst 1977 kom út námskrá í
samfélagsfræði þar sem gerð er grein fyrir
því hvernig námsgreinin er hugsuð. Til-
greind eru markmið hennar og uppbygging
auk ómótaðra hugmynda um hvað skuli
kennt á hverju ári.
Samfélagsfræðin sækir efnivið sinn til
sögu, félagsfræði, landafræði, mannfræði
o.fl. greina, eða samþættir þær. Námsefnis-
landgæði og landshættir móta lifshætti manna [ 5. námsár: \ Visland og Evrópa. / verslun og vöruskipti
möguleikar manna til að nýta umhverfi sitt eru m. a. háðir tæknikunnáttu þeirra /4. námsár: \ Upphaf byggðar \ tá islandi / samstarf manna eykur möguleika þeirra á að nýta , umhverfi sitt
samskipti manns og umhverfis f námsár: >. Nokkur samfélögy (m. a. eskimóar tA SJansanir) / samvinna við öflun lifsviðurværis
ólíkt umhverfi, umhverfi breytist | '2. námsár: \ i Umhverfi í sveit, Y Utorpi og borg /' verkaskipting við ýmis störf
skóli og heimili sem umhverfi I f\. námsár: \ / Skólinn — V ójölskyldan /\ samvinna innan skólans, fjölskyldunnar
gerð fyrir samfélagsfræðina hefur ekki
miðað eins hratt og aðstandendur hennar
ætluðu sér í upphafi. Mun gerð námsefnis
fyrir fimm fyrstu námsárin og 7. bekk nú
vera vel á veg komin en varla hafin fyrir 8.-
9: bekk.
Það er ekkert undarlegt þótt sagnfræð-
ingar sýni því tortyggni að grein þeirra sé
felld niður sem slík, en það sarinar reyndar
ekki að sögulegu efni séu ekki gerð góð skil
í samfélagsfræðinni.
Gerð námsefnis fyrir efstu bekki grunn-
skólans er t.d. enn svo skammt á veg komin
að of snemmt er um það að segja hvert rúm
söguleg viðfangsefni munu skipa þar.
Enn sem komið er munu mannkynssögu-
bækur Ólafs Þ. Kristjánssonar og Jóns R.
Hjálmarssonar notaðar þótt það færist í
vöxt að kennarar láti nemendur vinna að
öðrum viðfangsefnujn. í>á mun vera unnið
að nýrri mannkynssögu fyrir unglinga sem
er ætluð a.m.k. til bráðabirgða á meðan efni
í samfélagsfræði er óútkomið.
í Sögnum 1981 birtist könnun sem bendir
til þess að auðveldara þyki að læra samfé-
lagsfræði (landafræði og sögu) en svokall-
aðar raungreinar (líffræði og eðlisfræði) og
virðist sem nemendur með lægri einkunnir
í 8. bekk velji helst samfélagsfræði í 9.
bekk.
í framhaldsskólunum er stundafjöldi/ein-
ingafjöldi í sögu mismunandi, en algengt
8