Sagnir - 01.10.1983, Síða 74

beiðni bankans um aðstoð í byrjun febrúar
og gera honum þar með kleift að halda
áfram starfsemi sinni í aðalatrióum
óbreyttri. Hér verður þeirri spumingu svarað
neitandi. Það má vera ljóst afsögu bankans,
að hann gat ekki vænst starfsfriðar, meðan
hann var að meginhluta til í erlendri eigu.
Litlar líkur eru á að Alþýðuflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn hefðu breytt veru-
lega um stefnu í málinu.
Telja má að það hafi tvímælalaust verið
heppilegt að hreinsa til í skuldasúpu
bankans. Þrátt fyrir að íslandsbanki hefði
fengið 1,5 milljóna kr. rekstrarlán og
ábyrgð hjá ríkissjóði, eins og hann fór upp-
haflega fram á hefði rekstur hans orðið
ákaflega erfiður, bæði vegna dýrs rekstrar-
fjár og ekki síður vegna mikilla tapa sem
hvíldu á bankanum, en voru þó enn óupp-
gerð.
Útvegsbankinn gat hins vegar gengið að
sæmilega hreinu búi hvað þetta snerti og var
auk þess með mun meira starfsfé og betri
starfsskilyrði en íslandsbanki. Þrátt fyrir
það lenti hann í erfiðleikum á fyrstu starfs-
árum sínum og má nærri geta að ekki hefði
róðurinn verið léttari fyrir íslandsbanka.
Vissulega hefði verið ódýrara fyrir ríkis-
sjóð um stundarsakir að veita íslandsbanka
umbeðna ábyrgð og lán, en hætt er við að
þar hefði aðeins verið tjaldað til einnar
nætur. Stofnun Útvegsbankans eyddi deil-
um, sem staðið höfðu allt frá stofnun
íslandsbanka og með henni var skapaður
sæmilegur friður um aðra mikilvægustu
lánastofnun landsmanna.
Lokaorð
Niðurstaða þessarar greinar er í stuttu
máli þessi:
Fjárhagsstaða íslandsbanka var erfið
1930. Að stærstum hluta var orsakanna að
'eita til örðugleika efnahagslífsins á 3. ára-
tugnum, einkum sjávarútvegsins, sem
bankinn var svo háður. Ógætileg útlána-
stefna á sennilega einnig nokkurn þátt í
erfiðleikum bankans.
Þrátt fyrir að fjárhagsörðugleikar skipti
miklu, hvað varðar lokun íslandsbanka, eru
þeir þó ekki höfuðatriði. Lokun bankans
var pólitísk ákvörðun og deilurnar um hann
voru einnig deilur um grundvallarstefnu í
þjóðfélagsmálum. Sennilega hefði bankinn
verið tekinn til gjaldþrotaskipta, ef ekki
Draumur stjórnarinnar.
Úr Speglinum
72