Nýtt Helgafell - 01.04.1957, Side 10

4
HELGAFELL
Ótalin er sú lífsskoðun, sem menn
aðhyllast almennast nú á dögum til
að komast undan kvöl sjálfstæðra
ákvarðana, en helzta inntak hennar
er, að allir verði að fylgjast með tím-
anum, framförum tækninnar og nýj-
ungum aldarinnar. Þeir sem þannig
hugsa og starfa, forðast ekki aðeins
andstreymi og einmanaleik hinna,
sem fara sínar eigin brautir, heldur
lifa þeir jafnvel í þeirri sælu trú, að
þeir séu brautryðjendur og framfara-
menn, vegna þess hve hratt þá ber
áfram undan straumi almennings-
álitsins og tíðarandans, án viðnáms
og siðferðilegs þreks til að mynda
sér skoðanir og standa við þær.
ÞESSI AFSTAÐA er að verða
hættulega almenn meðal þeirra, sem
fyrirsvarsmenn eiga að vera á ís-
landi. í stað þess að vera raunveru-
legir leiðtogar þjóðarinnar, er kanna
nýjar leiðir, vara við hættum, gagn-
rýna misferli, segja mönnum til synd-
anna, er hlutverk lýðskrumarans að
verða ráðandi hjá allt of mörgum
þeirra. Stjórnmálamennirnir hlusta
eftir rödd kjósandans og reyna að
skyggnast í hugskot hans leitandi
að því, sem þeir gætu fyrir hann gert.
Hafi kjósandinn engar óskir látið í
ljós, er reynt að finna upp á ein-
hverju, sem álitið er að mundi gleðja
hann. Honum er ekkert of gott. Hver
keppist við annan, hver smitar ann-
an, unz úr verður múgsefjun, sem
heltekur upphafsmennina ekki síður
en áhangendurna. Og vei hinum,
sem reyna að malda í móinn, vé-
fengja skoðanir fjöldans, benda á
kostnað eða önnur vandkvæði og
vara við afleiðingum. Þeirra bíður
ekkert nema pólitískur dauði.
En fjarri fer því, að stjórnmála-
menn séu einstakir í þessum efnum.
Sama hugarfar hefur sett mjög svip
sinn á stefnu ýmissa menningar-
stofnana hér á landi, svo sem út-
varps og Þjóðleikhúss- Á þeim hvílir
mikil ábyrgð og mikill vandi, ef þeim
á að takast að rækja skyldur sín-
ar gagnvart menningu þjóðarinn-
ar. Án vinsælda hafa þær lítil sem
engin áhrif, en einmitt þess vegna
er sú hætta ætíð yfirvofandi, að þær
geri óskir fjöldans að æðsta dómara
og láta rekast fyrir straumi, unz þær
verða lægsti samnefnari af smekk
þjóðarinnar í stað þess að vera í
andlegri forystu: mennta, göfga og
heilla.
NÚ FYRIR SKÖMMU fluttu út-
varpsstjóri og formaður útvarpsráðs
þjóðinni þann boðskap, að ákveðið
hefði verið að hefja starfrækslu sjón-
varps hér á íslandi innan fárra ára.
Þessi óvænta og örlagaríka ákvörð-
un varðandi framtíð Ríkisútvarps-
ins og reyndar allrar menningar-
starfsemi á íslandi virðist hafa verið
tekin án teljandi rannsókna, ef frá
eru taldar nokkrar tæknilegar at-
huganir. Ekki var á framangreindum
forráðamönnum útvarpsins að
heyra, að þeir væru vissir um að
sjónvarp væri æskilegt fyrir íslend-