Nýtt Helgafell - 01.04.1957, Blaðsíða 34

Nýtt Helgafell - 01.04.1957, Blaðsíða 34
28 HELGAFELL þau vandamál, sem einkum þarf að beina athygli að á þessu stigi málsins, og mun ég byggja á hinum trausta grundvelli, sem lagður hefur verið af listlaunanefnd. Það er í fyrsta lagi sjálfsagt, að sett verði leyndarráð yfir allar helztu stofnanir þjóð- félagsins í stað þeirra ráða og nefnda, sem nú starfa, t. d. yfir útvarp, þjóðjeikhús, menntamál, banka, innflutningsskrifstofu o. s. frv. Kosning til þeirra mundi fara fram á svipaðan hátt og til listráðs, þ. e. a. s. þau yrðu kosin af sérstökum leynilega kosnum kjörráðum. Til leyndarráðanna yrði svo öll- um meiriháttar ákvörðunum skotið, en bréfa- viðskipti mundu fara fram með ábyrgðarráð- bréfum og fyrir milligöngu kjörstjórna, sem einar vissu nöfn leyndarráðsmanna. Hitt er vandasamara, hvernig haga skuli æðstu stjóm landsins, og koma þar ýmsar leiðir til greina. Ég tel varla heppilegt, að Alþingi verði algerlega lagt niður í núver- andi mynd og tekið upp fullkomið leyndar- þingræði, enda þótt því mundi fylgja sú mikla blessun, að þingmenn vissu ekkert hver um annan og gætu ekki haldið ræður yfir neinum nema sjálfum sér. Ég hallast að því, að heppilegra yrði í framkvæmd, að þingdeildirnar yrðu tvær: kjaftaþing og leyndarþing. Hið fyrra tali og undirbúi frum- vörp, en allt vald verði hjá hinu síðara. Kosning til leyndarþings yrði að vera óbein til þess að ekki komist upp, hverjir þingið skipa. Fyrst mætti til dæmis kjósa 500 kjör- menn af opinberum framboðslistum, en því yrði haldið leyndu, hverjir kjörmenn væru. Þeir mundu síðan kjósa leyndarþing án framboða. Ríkisstjórn í núverandi mynd yrði afnum- in, en í hennar stað kæmi leyndarríkisráð kosið af leyndarþingi. Virðist mér það ómet- anlegur kostur, að enginn skuli þá lengur vita, hverjir eru í stjórn eða á þingi. Má jafnvel vænta þess, að allir stjómmálaflokk- ar, klíkur og hagsmunasamtök, sett upp í því skyni að hrella þing og stjórn, muni þá leysast upp, þar sem þeirra þref yrði sann- kölluð eftirsókn eftir vindi. Samkvæmt tillögum nefndarinnar mundi hvíla sérstök ábyrgð á kjörstjórninni, en meðlimir hennar yrðu einu mennimir, sem vissu, hverjir væru í kjörstjóm listráðs. Sama máli mundi gegna um kjörstjómir undir leyndarráðsstjórn. Um hendur kjörstjómanna mundu ekki aðeins fara atkvæðaseðlar í öll- um kosningum til leyndarráða heldur einnig öll bréfaviðskipti milli leyndarráðanna og leyndarþingsins og annarra stofnana í þjóðfélaginu. Kjörstjórnarmenn yrðu því nokkurs konar æðstu prestar þjóðfélagsins, sem væri falið það trúnaðarstarf að varð- veita hin miklu leyndarmál varðandi skipan leyndarráðanna. Það yrði því að taka hina dýrustu eiða af kjörstjómarmönnum, en jafn- framt launa þeim ríkulega þagmælskuna. Fullkomið öryggi fengist þó varla nema þeir væm algerlega einangraðir og þeim og fjöl- skyldum þeirra bannað allt samneyti við annað fólk. Mætti til dæmis fá þeim til um- ráða einhverja afskekkta eyðisveit, en með því væri jafnframt stuðlað að jafnvægi í byggð landsins. Enginn vafi er á því, að mönnum mun verða mikil forvitni á að vita, hverjir sitja í leyndarráðum og á leyndarþingum og það- an af tignari embættum, og verður öllum ráðum beitt til að komast að hinu sanna. Má ætla að hin mikla leynd muni örva mjög ímyndunarafl manna, svo að af því spinnist ekki aðeins sögur og sagnir heldur jafnvel nýjar bókmenntir. Einnig mun leynd- in auka mjög jafnræði meðal þjóðarinnar og draga úr stéttaríg. Engin mun nú lengur vita, hverjir skipa hin æðstu embætti, og mun því úr sögunni það titlatog og hégómi, sem áður spillti mörgum góðum dreng. Þeir sem í leynd eru kallaðir til ábyrgðarstarfa munu læra að bera upphefð sína með lítillæti og án þess að hreykja sér. Og ekki mun hitt draga minna úr hroka manna í skiptum við náungann, að þeir geta aldrei vitað nema þeir hitti þar fyrir leyndarráðsmann eða ein- hvem þaðan af meiri. Með varúð skyldu menn umgangast vini, ættingja og jafnvel eiginmenn og bræður, því þar kunna að
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Nýtt Helgafell

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Nýtt Helgafell
https://timarit.is/publication/1049

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.