Sveitarstjórnarmál - 01.08.2000, Qupperneq 6

AFMÆLI
Smábátahöfnin.
Húsavíkurkaupstaður 50 ára
- bær með fortíð og bjarta framtíð
Reinhard Reynisson bœjarstjóri
Húsavík við Skjálfanda rekur sögu sína allt aftur til
870 er Garðar Svavarsson hafði hér vetursetu, en um
ferð Garðars til íslands segir m.a. svo í Landnámu:
„Garðarr sigldi umhverfís landit ok vissi, at þat var
eyland. Hann var um vetrinn norðr í Húsavík á Skjálf-
anda ok gerði þar hús. Um várit, er hann var búinn til
hafs, sleit frá honum mann á báti, er hét Náttfari, ok
þræl ok ambátt.“
Hafa Þingeyingar löngum litið á Náttfara sem fyrsta
landnámsmanninn og fögnuðu til að mynda ellefu alda
afmæli íslands byggðar á árinu 1970, fjórum árum áður
en flestir aðrir landsmenn.
Kirkja mun hafa verið reist á Húsavík strax á tólftu
öld, helguð Magnúsi Orkneyjajarli. Hefur Húsavík síðan
verið kirkjustaður. Á Húsavík hefur löngum verið skást
höfn í Þingeyjarþingi en skipakomur eru ekki miklar eft-
ir miðja elleftu öld og allt ffam til þess tíma að þingeyski
brennisteinninn varð mikilvæg útflutningsvara í upphafi
sextándu aldar og frá árinu 1614 hefur Húsavík verið
fastur verslunarstaður.
Það er ekki fyrr en seint á nítjándu öld að þorpsmynd-
un hefst að marki á Húsavík. Árið 1910 eru skráðir 574
íbúar í þorpinu á Húsavík og 1912 varð kauptúnið að
sérstökum hreppi - Húsavíkurhreppi. Með lögum nr.
109, 30. desember 1949 hlaut Húsavík svo kaupstaðar-
réttindi frá og með 1. janúar 1950 og halda Húsvíkingar
því i ár upp á fimmtiu ára afmæli kaupstaðarins. Árið
1949 var íbúafjöldi Húsavíkur um 1.200 en hinn 1. des-
ember sl. voru þeir 2.428 þannig að íbúafjöldinn hefur
ríflega tvöfaldast á þessari hálfu öld.
1 32