Morgunblaðið - 10.12.2011, Blaðsíða 16

ólögmætar og felldi ákvörðun
sænsku tryggingastofnunarinnar úr
gildi og til að taka málið fyrir aftur.
Málinu var áfrýjað og enn á eftir að
taka það fyrir á efra dómstigi. „Mér
finnst allt sýna að við höfum haft
réttinn okkar megin í þessu máli
sem við erum búin að vera heyja,
þó svo það hafi ekki enn skilað
árangri, því miður,“ segir Katrín.
Vita ekki hvað er í boði
Málin eru skráð sem landamæra-
hindrun fyrir nema og hafa bæði ís-
lenskir og norskir námsmenn
kvartað, þótt norsku dæmin séu
töluvert færri. „Eins og staðan er
núna er túlkunin óljós, sem veldur
mjög mikilli óvissu fyrir þá sem eru
að velta fyrir sér námi í Svíþjóð.
Þeir vita ekki hvað er í boði og
hvað ekki,“ segir Alma.
Í ofangreindu svari ráðherra,
sem birtist á vef þingsins í vikunni,
kemur einnig fram að þingsályktun-
artillaga verði lögð fram
á vorþingi. Ef sam-
þykkt felur hún í sér
að reglugerðirnar, sem
innleiddar hafa verið í
EES-samninginn, taka
gildi. Munu þá sömu
reglur gilda milli
allra EES-ríkj-
anna, sem þýðir
þó ekki að allir
námsmenn öðlist
bótarétt í náms-
landi.
„Liður í því að hafa eitt norrænt
menntunarsvæði er að allt gangi
snurðulaust þannig að þetta hef-
ur að sjálfsögðu valdið mér mikl-
um áhyggjum,“ segir Katrín Jak-
obsdóttir mennta- og
menningarmálaráðherra. „Stóra
málið er að fólk viti hvar það
stendur og ég veit að þetta hefur
valdið óöryggi.“
Katrín segir að ráðuneytið sé í
mjög miklum samskiptum við öll
Norðurlöndin og málið hefur ver-
ið tekið upp á vettvangi mennta-
málaráðherranna, en raunar hafi
vandkvæði hafist þegar Svíar
tóku upp tvö sett af innrit-
unarreglum við sænska háskóla í
fyrra, þar sem Svíar voru öðrum
megin og aðrir hinum megin.
„Við það gerðum við alvarlegar
athugasemdir og Svíar tóku
breytinguna til baka, sem
betur fer. En síðan þá hef-
ur þetta bæst ofan á,“
segir Katrín og vonar að
þetta verði ekki til þess
að fæla námsmenn frá
Svíþjóð.
„Auðvitað
áhyggjuefni“
VELDUR ÓÖRYGGI
Katrín
Jakobsdóttir
16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 2011
Vigdís Harðardóttir hefur lokið doktorsprófi frá Háskól-
anum í Ottawa í Kanada. Doktorsritgerð Vigdísar
fjallar um jarðhitavökvann á Reykjanesi og útfellingar
sem verða í holum og pípum við nýtingu vökvans sem
HS-Orka nýtir til framleiðslu rafmagns. Jarðhitavökv-
inn var sóttur á 1500 m dýpi og inniheldur 1-6 μg/kg
(míkrógrömm per kíló) af gulli og 100 μg/kg af silfri
sem er mun hærra magn en mælist í sambærilegum jarðhitakerfum á
sjávarbotni (Black smoker). Útfellingarnar samanstanda af súlf-
íðsteindum og innihalda allt að 950 mg/kg af gulli og 2,3 wt.% silfri,
það mesta sem mælst hefur hér á landi.
 Vigdís er í sambúð með Gesti Gíslasyni jarðfræðingi. Hún á þrjár dætur.
Vigdís er starfandi jarðefnafræðingur hjá Íslenskum orkurannsóknum
(ÍSOR).
Doktor í jarðefnafræði
Eiríkur Jónsson hefur varið doktorsritgerð sína, Vernd
lögaðila samkvæmt 71. og 73. gr. stjórnarskrárinnar, við
lagadeild Háskóla Íslands.
Markmið rannsóknarinnar er að svara því hvaða
verndar lögaðilar njóta samkvæmt mannréttinda-
ákvæðum stjórnarskrárinnar, þ.e. annars vegar 71. gr.,
sem mælir fyrir um friðhelgi einkalífs, heimilis og fjöl-
skyldu og tengd réttindi, en hins vegar 73. gr., sem mælir fyrir um tján-
ingarfrelsi og tengd réttindi. Að fengnum þeim svörum lýsir höfundur
viðhorfum sínum til niðurstaðnanna, þ. á m. efasemdum sínum um þá
dómaþróun sem orðið hefur í átt til aukinnar mannréttindaverndar. lög-
aðila.
 Eiríkur Jónsson er fæddur árið 1977. Hann er dósent við lagadeild HÍ, for-
maður fjölmiðlanefndar og formaður áfrýjunarnefndar neytendamála. Eiríkur
er giftur Bryndísi Alexandersdóttur, verkfræðingi, og þau eiga fjórar dætur.
Doktor í lögfræði
BAKSVIÐ
Andri Karl
andri@mbl.is
„Verst er þegar maður heyrir dæmi
um fólk sem er hreinlega að gefast
upp og ætlar að hætta námi. Það er
allra verst,“ segir Alma Sigurðar-
dóttir, verkefnastjóri hjá Halló
Norðurlönd, sem er upplýsinga-
þjónusta Norrænu ráðherranefnd-
arinnar, um íslenska námsmenn í
Svíþjóð en enn eru að koma upp
dæmi um að námsmönnum sé neit-
að um skráningu í sænsku trygg-
ingastofnunina (s. Försäkringskass-
an). Misræmi er í sænska kerfinu
og talið að um fimm prósent ís-
lenskra námsmanna sem sækja um
fái höfnun.
Meginreglan er sú að íslenskir
námsmenn erlendis njóta trygg-
ingaverndar á Íslandi. Undantekn-
ingin hefur verið tryggingavernd
námsmanna sem skráðir eru í þjóð-
skrá með lögheimili á Norðurlönd-
unum vegna ákvæðis Norðurlanda-
samningsins um almannatrygg-
ingar. Í gegnum árin hefur verið
farið eftir því ákvæði í Svíþjóð en
með nýjum ESB-reglugerðum sem
tóku gildi í fyrra milli ESB-land-
anna breyttist það.
Í svari Katrínar Jakobsdóttur,
ráðherra norrænna samstarfsmála,
við fyrirspurn á Alþingi um málið
er á það bent að nýju reglugerð-
irnar hafi ekki tekið gildi milli Ís-
lands og Noregs annars vegar og
ESB-landanna hins vegar. „Nú rík-
ir ákveðið millibilsástand þar sem
mismunandi reglur gilda milli nor-
rænu ríkjanna og það eitt og sér
hefur valdið vandkvæðum.“
Haustið 2010 fóru að koma upp
dæmi þar sem íslenskum náms-
mönnum var meinuð skráning í fé-
lagslega kerfið þótt það væri alls
ekki algilt. Túlkunin virðist mis-
munandi eftir því á hvaða starfs-
manni íslensku námsmennirnir
lenda hverju sinni, og eru dæmi um
áþekkar fjölskyldur sem komu til
Svíþjóðar á sama tíma þar sem
önnur var skráð en hinni hafnað.
Þeir námsmenn sem fá höfnun
eru engu að síður sjúkratryggðir en
fá ekkert sem telst til félagslegra
trygginga, s.s. húsaleigubætur,
barnabætur eða fæðingarorlof. Á
þetta einnig við um maka náms-
manna sem ekki eru á vinnumark-
aðnum, og hefur komið nokkrum
fjölskyldum afskaplega illa.
Katrín lýsti því á síðasta Norð-
urlandaráðsþingi að hún teldi að
Svíar stæðu ekki við Norðurlanda-
samninginn varðandi almanna-
tryggingar með því að láta tilskipun
ESB vega þyngra. „Þeir báru við
að Norðurlandasamningurinn væri í
endurskoðun, en málið er að hinn
samningurinn hefur ekki verið
felldur úr gildi,“ segir Katrín.
Farið var með mál eins náms-
mannsins fyrir sænska stjórnsýslu-
dómstólinn sem úrskurðaði að for-
sendur fyrir synjun hefðu verið
Gefast upp á námi í Svíþjóð
 Vegna „millibilsástands“ er íslenskum námsmönnum enn neitað um aðgang að félagslega kerfinu
 Geta nýtt sér sjúkraþjónustu en fá ekki greiddar húsaleigubætur, barnabætur eða fæðingarstyrki
Morgunblaðið/Ernir
Námsmenn Fáir hugsa eflaust til þess að hefja nám í Svíþjóð að sinni.
Siggeir Fannar Brynjólfsson hefur varið doktorsritgerð
sína við læknadeild Háskóla Íslands. Ritgerðin heitir
Bólusetning nýbura gegn meningókokkasjúkdómi.
Rannsóknin sýndi að það er fýsilegt að nota ónæm-
isglæða við nýburabólusetningar gegn smitsjúkdóm-
um snemma á ævinni. Þá er í ritgerðinni lagt til að
notkun fjölsykrubóluefna í klínískum prófunum, bólu-
setningarrannsóknum og bólusetningum áhættuhópa verði endur-
skoðuð.
 Siggeir Fannar er fæddur 1980. Hann lauk MS prófi í líffræði frá Há-
skólanum í Lundi árið 2005 og hóf doktorsnám við læknadeild HÍ sama
ár. Siggeir er sonur hjónanna Brynjólfs Jónssonar og Kristínar Siggeirs-
dóttur. Unnusta hans er Berglind Ósk Einarsdóttir og eiga þau saman tvö
börn.
» FÓLK
Doktor í læknisfræði
Við erum sérfræðingar í matvælaflutningum
Upplýsingar um afgreiðslustaði og opnunartíma
er að finna á landflutningar.is
Hámarksþyngd 30 kg eða 0,1 m3
750 kr.
GLEÐI
GJAFIR
Sendu jólapakkann með
Landfluningum. Í ár rennur allt
andvirði flutningsgjaldsins
til barna- og unglingastarfs á
landsbyggðinni.ENNE
M
M
/
S
IA
•
N
M
44
05
5