Uppeldi og menntun - 01.01.2013, Side 14

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(1) 201314
nám og námsUmhverfi 21. aldarinnar
Greindar voru niðurstöður úr spurningakönnunum meðal kennara sem fram fóru á
árunum 2009 og 2010 á vegum rannsóknarinnar Starfshættir í grunnskólum. Svarendur
voru 822. Svarhlutfall kennara var misjafnt eftir spurningum en að jafnaði um 80%
(sjá nánari upplýsingar um kannanirnar í grein Amalíu Björnsdóttur og Kristínar
Jónsdóttur, 2010). Markmiðið var að fá upplýsingar um viðhorf til byggingarinnar og
starfs í skólunum. Spurt var meðal annars um ánægju með skólahúsnæðið, samstarf
starfsfélaga og einstaklingsmiðun kennsluhátta.
Við úrvinnslu á niðurstöðum spurningakannana var notað tölfræðiforritið SPSS
(Statistical Package for the Social Sciences). Í töflum og myndritum eru birtar niður-
stöður um skólana fjóra og bornar saman við samtölu allra 20 skólanna sem tóku þátt
í rannsókninni Starfshættir í grunnskólum.
Til þess að fá samanburðarhæf gögn úr svörum þátttakenda var hverjum
svarmöguleika gefið tiltekið talnagildi (að undanskildu svarinu veit ekki, það fékk
ekki talnagildi og hafði því ekkert vægi). Því hærra talnagildi, þeim mun meiri ánægja
eða samþykki við spurningunni. Algjör höfnun eða algjör óánægja fékk talnagildið 0.
Mismunandi var eftir spurningum á hversu margra bila kvarða svarmöguleikar voru.
Í flestum spurningum var um að ræða sjö bila kvarða. Auk þessa var búinn til raðkvarði
úr samsettum breytum, meðal annars til að mæla samstarf kennara, einstaklings-
miðun og ánægju með húsnæði. Innri áreiðanleiki hverrar breytu var greindur með
Cronbach's Alpha og var niðurstaðan í öllum tilvikum fyrir ofan 0,7. Óháð t-próf var
notað til að mæla hvort einhver af skólunum fjórum skæri sig marktækt frá hinum 19
skólunum í úrtakinu.
Hverri rannsóknaraðferð fylgja takmarkanir. Þar sem ákveðið var að nýta
gagnasafnið úr rannsókninni Starfshættir í grunnskólum var ekki unnt að rýna í hönn-
unarforsendur annarra skóla sem byggðir voru á þessu tímabili, það er frá síðustu
aldamótum. Fáir skólar eru í úrtaki þessarar rannsóknar og því ber að fara varlega í
alhæfingar við túlkun niðurstaðna. Einnig er varasamt að draga of sterkar ályktanir
um gerð skólabygginganna, það er hvort þeir eru klasaskólar eða opnir skólar, þar
sem í tveimur tilvikum hafa byggingarnar að hluta til einkenni hefðbundins skóla
með skólastofum meðfram göngum.
niÐUrstÖÐUr
Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að skólastefna sveitarfélaganna vísaði að ein-
hverju leyti veginn að hönnun skólanna. Í skólastefnunum var boðað að í skóla-
starfinu ætti að leggja áherslu á einstaklingsmiðun, fjölbreytt hópastarf, sveigjanlega
kennsluhætti og náið samstarf kennara. Fræðslustjórar sveitarfélaganna tóku virkan
þátt í hönnun allra skólanna sem og skólastjórnendur. Kennarar höfðu misjafnlega
mikil áhrif á hönnunarforendur þessara fjögurra skóla. Aðkoma kennara var hvað
minnst í Birkiskóla en mest í Furuskóla. Segja má að viðhorf kennara hafi ráðið því að
Asparskóli var byggður sem klasaskóli en ekki opinn skóli. Í Greniskóla var gengið
lengra í opnun húsnæðis en kennarar vildu.