SunnudagsMogginn - 04.03.2012, Blaðsíða 16

16 4. mars 2012
ósjaldan sofið á bílpallinum enda snýst
þetta ekki um þægindi – heldur um að
taka myndir.“
Spurður hvers vegna í ósköpunum hann
hafi aldrei sýnt áður svarar Haraldur því
til að það hafi aldrei verið sér kappsmál í
sjálfu sér. „Ég hef heldur aldrei tranað mér
fram, það er einfaldlega ekki í karakt-
ernum. Undanfarin ár hef ég verið að taka
myndir meira á mínum eigin forsendum
og það gerði útslagið þegar mér var boðið
að halda þessa sýningu. Mér fannst ég hafa
meira fram að færa en oft áður. Það er
heldur ekki amalegt að halda sína fyrstu
sýningu í svona fínu safni,“ segir hann
brosandi.
Myndirnar á sýningunni, sem eru frá
síðustu tíu árum eða svo, eru bæði teknar
á filmu og einnig stafrænar myndavélar
sem Haraldur hefur notað til jafns en þó
hallast meira að stafrænni tækni und-
anfarin ár. „Gæðin eru þau sömu, bæði
kostir og gallar í hvoru fyrir sig þó svo
ákveðin nostalgía hafi verið að taka á
filmu og fara síðan að framkalla og vinna
myndirnar endanlega. Við horfum á
breytta tíma og stafrænar myndavélar eru
í stöðugri þróun og orðnar býsna góðar þó
svo að í dag reyni meira á færni í mynd-
vinnslu en áður. Það sem hefur gerst með
þessari nýju tækni er að áhugi fólks á ljós-
myndun hefur vaxið ótrúlega hratt og frá-
bært að sjá hversu mikla sköpunargleði Ís-
lendingar hafa. Það sem hefur reyndar
setið eftir hér á Íslandi er skilningur
myndkaupenda á gæðum því það er ekki
nóg að hafa fangað gott augnablik því
myndvinnslan, prentunin og almennur
frágangur þarf að vera í takti svo úr verði
frábær ljósmynd.“
Orka, gleði og sköpun
Haraldur, eða Halli eins og hann kallar sig,
fékk snemma gríðarlega mikinn áhuga á
ljósmyndun, bæði vegna tjáningarforms-
ins sem og hrifningar af orku, gleði og
sköpunarkrafti ljósmyndaranna sem voru
aðal töffarar bæjarins á þeim tíma, eins og
hann orðar það. „Ég fékk vinnu sem
sendill á Morgunblaðinu fjórtán ára gamall
og var svo lánsamur að kynnast Ragnari
Axelssyni sem gerði það að verkum að ég
heillaðist af ljósmynduninni. Raxi var ein-
staklega hjálplegur á alla vegu og kenndi
mér undirstöðuatriðin sem ég bý enn að.“
Hann tók sína fyrstu ljósmynd á alvöru
myndavél þann 11. ágúst 1980 (safn Har-
aldar er vandlega skráð) og var myndefnið
Gísli Ástþórsson og Ólafur K. Magnússon
ljósmyndari sem stóðu glaðbeittir í Aust-
urstræti. „Fyrstu árin tók ég myndir af
fólki og ýmsu öðru í svart-hvítu og lærði
þá um leið hvernig átti að framkalla filmur
og stækka myndir í myrkraherbergi. Með
árunum horfði ég meira til landslags-
mynda og hef stundum velt fyrir mér
hvort það hafi verið feimnin við fólk sem
gerði það að verkum að ég hneigðist í
þessa átt. Í dag er ég mjög ánægður með
þessa þróun, annars hefði ég kannski
aldrei upplifað landið okkar með sama
hætti.“
Sami staður – ólík upplifun
Í dag er Haraldur heillaður af landinu,
veðrinu og því frábæra ljósi og birtu sem
við Íslendingar búum að. „Þannig upp-
lifum við landið með ólíkum hætti í hvert
sinn sem gerir það einmitt svo fjöl-
breytilegt. Ég á mér marga uppáhalds
landslagsljósmyndara sem hafa veitt mér
innblástur og má nefna Christopher Lund,
Pál Stefánsson, Ragnar Th. Sigurðsson og
Sigurgeir Sigurjónsson sem mér finnst
hafa náð að sýna íslenska náttúru á ein-
stakan hátt. Verk þeirra eru þannig að þau
hvetja mann til að fara af stað, finna sinn
eigin stíl og skapa eitthvað fallegt, eitt-
hvað sem er í náttúrunni eins og hún
kemur fyrir.
Kannski er það landinu að þakka að við
eigum fleiri framúrskarandi ljósmyndara
en nokkur önnur þjóð, líkt og með ís-
lenska hestinn þar sem harðgert landið
hefur mótað bæði menn og dýr. Þrátt fyrir
að ég heillist mest af landslagsljósmyndun
þá finnst mér afskaplega gaman að fylgjast
með öllum þeim ljósmyndurum sem hafa
ástríðu fyrir heimildarljósmyndun (docu-
mentary). Hvernig þeir nálgast verkefnið
og búa til heilsteypta sögu úr verkinu og
koma því á framfæri er aðdáunarvert. Þó
svo ég hafi stundum hugsað hvort ég ætti
að reyna fyrir mér á þessum vettvangi þá
hef ég ekki fundið löngunina eins og að
fanga fegurðina sem er í landslaginu.“
Selur myndir sínar
Haraldur tók eingöngu svart/hvítar
myndir fyrstu árin en skipti fljótt yfir í lit-
myndir þegar áhuginn kviknaði á lands-
lagsljósmyndun og hefur nánast eingöngu
tekið litmyndir síðustu 28 árin. Myndir
hans hafa verið til sölu hjá erlendum
myndabönkum og eru þær þá helst not-
aðar til auglýsinga, í bækur og tímarit.
Einnig hefur hann starfrækt vefsíðuna
www.global-photos.com í tíu ár. Hún er
myndabanki þar sem nokkrir ljósmynd-
arar eru saman.
„Ég hef einnig selt myndir í römmum
sem prýða bæði heimili og fyrirtæki hér á
landi sem og erlendis og fer sá áhugi vax-
andi og myndi ég telja við ættum eftir að
sjá mikla aukningu í áhuga fólks á svo-
kölluðum „Fine Art“ myndverkum. Gall-
erí víða um heim hafa sýnt ljósmyndun
mikinn áhuga og hefur sala ljósmynda
aukist gríðarlega og því er annað óumflýj-
anlegt að slíkt verði einnig hér á landi.“
Eftir að hafa tekið litmyndir í áratugi
sem eru hugsaðar sem „stock photos“ þá
langaði Harald að skipta þessu í tvennt,
annars vegar myndir sem fara í mynda-
bankana og síðan myndir sem eru þær
myndir sem hann langar að taka. Þær
myndir eru svarthvítar landslagsmyndir
og hefur hann unnið að þessu verkefni
undanfarin tvö ár og opnaði af því tilefni
vefsíðuna www.halli.is.
Framkvæmdastjóri Toyota
Haraldur hefur um langt árabil starfað við
sölu bíla. Hann hóf að selja notaða bíla
með framhaldsskólanámi og fyrir tuttugu
árum réð hann sig til Toyota í Kópavogi.
Þar gegnir hann nú starfi framkvæmda-
stjóra.
„Þetta tvennt fer afar vel saman,“ upp-
lýsir hann. „Bisness á daginn og sköpun í
frítímanum. Það gæti ekki verið betra.“
Spurður hvort hann hafi aldrei íhugað
að leggja ljósmyndunina fyrir sig af fullum
þunga kinkar Haraldur kolli. „Ég hug-
leiddi það strax um tvítugsaldurinn og hef
oft velt því fyrir mér síðan. Það sem mælir
gegn því er sú staðreynd að það er alls ekki
auðvelt að komast að í vinnu sem ljós-
myndari á Íslandi, fjölmargir mjög færir
ljósmyndarar hafa þurft að snúa sér að
öðru. Síðan hentar þetta bara svo vel með
bílasölunni. Ég vinn hjá stóru fyrirtæki og
hef mjög gaman af því að umgangast fólk
en þegar ég er ekki að vinna veit ég ekkert
betra en að fara í allt annað umhverfi, það
er kyrrðina úti á landi.“
Eigendur Toyota eru líka skilningsríkir í
garð ástríðunnar. „Byrji að gjósa eða gangi
ísbjörn á land þá er ég farinn. Svo einfalt
er það. Það vita menn og sætta sig við.
Þetta gerist samt ekki oft. Ætli ég vinni
þetta ekki líka upp, hef til dæmis ekki gert
mikið af því að taka mér löng sumarfrí
gegnum tíðina. Það á bara ekki við mig að
sitja með tærnar upp í loftið.“
Þegar hér er komið sögu hleypir höf-
undur þessa skrifs brúnum enda virkar
Haraldur sultuslakur á hann. „Láttu það
ekki blekkja þig,“ segir hann glottandi.
„Rólegir menn geta líka verið bullandi of-
virkir. Orkustigið hjá mér er mjög hátt.
Fyrir nokkrum árum keypti ég sumarhús
og ætlaði að innrétta það á tveimur árum.
Ég fann fljótt að það var alltof langur tími,
gaf fyrir vikið allt í botn og kláraði verkið
á sex mánuðum.“
Hann hlær.
Það er ekki öllum gefið að höndla í senn
krefjandi starf og tímafrekt áhugamál. Til
allrar hamingju fékk Haraldur skipulags-
gáfu í vöggugjöf. Hann er mjög duglegur
að setja sér ný og ný markmið og vinna
Maður á ísjaka á Breiðamerkursandi.
Seljalandsfoss.
’
Haraldur tók eingöngu svart/hvítar myndir fyrstu
árin en skipti fljótt yfir í litmyndir þegar áhuginn
kviknaði á landslagsljósmyndun og hefur nánast
eingöngu tekið litmyndir síðustu 28 árin.