SunnudagsMogginn - 04.03.2012, Blaðsíða 22

22 4. mars 2012
Umræðan á Íslandi lagast lítið. Margursem vindur sér á vettvang hennar hef-ur litla burði til að taka þátt en læturþað þó ekki aftra sér. Minnir á löngu
liðna sögu úr breska þinginu og er stundum á
reiki hvaða stórmenni á í hlut, en það breytir ekki
sögunni. Ein útgáfa hennar segir að stjórn-
málajöfurinn Churchill hafi á efri árum verið í
setustofu þingsins og yngri þingmenn í kring til
að njóta návistar hans og geta hreykt sér af henni
síðar. Inn í stofuna hraðar sér þingmaður, allur á
iði, snýr sér í ógöngum sínum að næsta manni og
leggur hönd á öxl hans og spyr hvar næstu snyrt-
ingu sé að finna. Churchill, því sá var maðurinn
sem hinn þurfandi spurði til vegar, sneri sér hægt
í átt að manninum um leið og yngri þingmenn-
irnir ætluðu að flæma hinn óuppdregna dóna burt
frá mikilmenninu. En Churchill bandaði þeim frá
og sagði með röddinni sem kom úr barka breska
ljónsins þegar mestu varðaði: „Þér gangið svo sem
10 skref eftir ganginum þarna. Þá beygið þér til
vinstri og gangið svo ein 15 skref áfram. Þá komið
þér að svartmáluðum dyrum. Á þeim stendur
gylltum stöfum: „GENTLEMEN“. Látið þá yfir-
skrift ekki stöðva yður.“
Sagan flaug um þinghúsið eins og eldur um sinu
og fór svo víðar. Hlandsprengur þingmannsins
varð hans minnsti vandi á næstunni. Hann átti sér
ekki viðreisnar von og var úr sögunni með næstu
kosningum.
Sendiherra fer fram úr sér
Og á Íslandi láta menn það ekki aftra sér frá að
belgja sig út um öll umræðuefni, þótt þeir þekki
manna minnst til þess sem þar skiptir öllu.
Yfirgengileg framkoma sendiherra Evrópusam-
bandsins á Íslandi hefur vakið nokkra eftirtekt að
undanförnu. Hann fer um landið með skefja-
lausan áróður fyrir því að Íslendingar skuli ganga í
Evrópusambandið. Vitnisburðir eru um það að við
áróðurstilburði sína gagnvart íslenskum bændum
og starfsmönnum í sjávarútvegi leyfi hann sér að
gera lítið úr framgöngu og þekkingu framámanna
í þessum tveimur greinum. Þetta bætist við fréttir
um þær fúlgur fjár sem Evrópusambandið setur
nú í sama áróður gagnvart Íslendingum almennt.
Óduldu greiðslurnar (við kölluðum slíkt fé „hags-
munafé“ í Nígeríu) eru háar, en þær duldu enn
hærri. Þegar einstaklingar réttilega furða sig á
þessu atferli þá tekur umræðustjóri Ríkisútvarps-
ins sig til og líkir starfseminni sem um ræðir við
þá sem lítil stofnun, kennd við Johann Wolfgang
von Goethe, stóð fyrir á sínum tíma! Ekki er hægt
að fullyrða hvort þetta inngrip umræðustjórans
hafi verið heimska eða hótfyndni. Og breytir ekki
öllu. Þessi fámenna menningarskrifstofa Vestur-
Þýskalands blandaði sér að sjálfsögðu aldrei í
heitustu deilumál innlend á sinni tíð. Hún var
ekki að myldra út miklu fé inn í viðkvæmt póli-
tískt andrúmsloft til að reyna að fá íslensku þjóð-
ina til að varpa frá sér drjúgum hluta fullveldis og
sameinast Vestur-Þýskalandi. En hver er skýr-
ingin á því að sendiherra Evrópusambandsins á
Íslandi sýnir slíkan yfirgang hér á landi? Og af
hverju setja íslensk yfirvöld ekki ofan í við hann
og ef hann lætur ekki skipast vísa honum úr
landi? Framganga hans er augljóst brot á 41. grein
Vínarsáttmálans um samskipti ríkja (The Vienna
Convention on Diplomatic Relations (1961)).
(1. Without prejudice to their privileges and
immunities, it is the duty of all persons enjoying
such privileges and immunities to respect the
laws and regulations of the receiving State. They
also have a duty not to intervene in the internal
affairs of that State.)
Nú er auðvitað öllum ljóst að sá ráðherra ís-
lenskur sem á að gæta þess að erlendir sendimenn
brjóti ekki gegn grundvallarreglum, á meðan þeir
njóta friðhelgi og fríðinda hér á landi, er persónu-
lega löngu genginn í Evrópusambandið. En það
hefur sú þjóð sem borgar honum ennþá launin á
hinn bóginn ekki gert. Honum ber því að láta gera
alvarlegar athugasemdir við hina óviðunandi
framgöngu hins erlenda sendimanns. Því skal hér
spáð að núverandi utanríkisráðherra Íslands muni
í þessu máli sem öðrum er snúa að ESB líta á sig að
öllu öðru leyti en að formi til sem undirmann
sendiherra sambandsins hér á landi, en ekki sem
háttsettan fulltrúa gestgjafaþjóðarinnar, sem enn
eigi að gæta hagsmuna hennar.
Allt gert til að fela þingviljann
Og umræðan um landsdómsmálið á Alþingi í sl.
viku var einnig óravegu frá því að vera fram-
bærileg. Óþarft er að rekja þá sögu, því hana
þekkja flestir. En upp úr standa þó þau sér-
kennilegheit, þegar talsmenn hinna pólitísku
réttarhalda, líka þeir sem greiddu atkvæði á móti
ákæru á sínum tíma, segjast ekki mega „blanda
sér í dómsmál“, og taki þess vegna þátt í að koma
í veg fyrir að formlega verði í ljós leitt að ekki sé
lengur stuðningur við ákæruna á þinginu. Dóms-
málið, sem Alþingi má ekki blanda sér í, er málið
sem það stofnaði sjálft til! Málið, þar sem þingið
fer með hlutverk ákæruvaldsins frá byrjun til
enda, eins og starfsmaður þess í málinu, sjálfur
ríkissaksóknarinn, hefur reynt að útskýra fyrir
hinum tornæmu þingmönnum. Ekkert gekk það
þó hjá saksóknaranum. Þingmennirnir láta enn
eins og verið sé að kalla eftir því að þeir blandi sér
í framgang máls sem hafi verið höfðað af lögregl-
unni í Kópavogi vegna innbrots í söluturn í bæn-
um.
Ákæruatriðunum hefur fækkað nokkuð í lands-
dómsmálinu. Eitt lítið og skrítið ákæruatriði er þó
m.a. eftir. Það er um það að fyrrverandi forsætis-
ráðherra hafi brotið gegn 17. grein stjórnarskrár-
innar um að nýmæli í lögum og mikilvæg stjórn-
armálefni skuli ræða á ráðherrafundi (reyndar er
ekki sagt að öll mikilvæg stjórnarmálefni skuli
rædd né gefin vísbending um hvað séu „stjórn-
armálefni“ og hvenær einstök mál verði það).
Mjög er vandmeðfarið að ákveða hvenær slík
grein er brotin, ef í henni felst eitthvað annað og
meira en hið almenna viðmið, sem svo víða finn-
ast, jafnvel í sjálfri stjórnarskránni.
Hvar var seytjándagreinin þá?
Í merkri bók, Sögu landhelgismálsins, eftir Davíð
Ólafsson, kennir margra grasa. Á blaðsíðu 238 er
birt minnisblað úr skjalasafni Guðmundar Í. Guð-
mundssonar utanríkisráðherra. Þar segir: „Með-
ferð mín á utanríkismálum hófst á árinu 1956 í
ríkisstjórn Hermanns Jónassonar. Fyrsta veiga-
mikla utanríkismálið, sem ég fjallaði um, var end-
urskoðun varnarsamningsins við Bandaríkin. Ég
samdi um það mál við Bandaríkjastjórn í full-
komnu og nánu samstarfi við forsætisráðherra og
aðhafðist ekkert í málinu, nema með hans sam-
þykki og vilja. Það var í algjöru samráði við for-
sætisráðherrann, að á meðan á samningum stóð
Reykjavíkurbréf 02.03.12
Látið það ekki stöðva yður
Guðfinna Ragnarsdóttir með fullnaðarprófsskírteinið 1956 á ljósmynd Folkes Kahlins, sem frá segir í rabbi hér á opnunni. Á næstu mynd sitja Ulla og Folke með Guðfinnu lengst til vinstri,
Ragnari Jónssyni föður hennar fyrir miðju og Ólöfu yngstu dóttur hans. Og á þriðju myndinni úr safni Kahlins er giftingarmynd af Ullu og Kahlin.