Morgunblaðið - Sunnudagur - 16.12.2012, Blaðsíða 44

44 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16.12. 2012
S
ífellt berast nýjar fréttir af stjórnar-
skrártillögunum, sem voru hrað-
soðnar á átta vikum af umboðslausu
úrtaki þátttakenda úr Silfri Egils.
Þær áttu að feykja burtu stjórnar-
skránni, sem rétt tæp hundrað pró-
sent þjóðarinnar samþykktu í þjóðaratkvæði sem
rétt tæp hundrað prósent þjóðarinnar tóku þátt í lýð-
veldisárið 1944. Fyrsti forsetinn staðfesti Stjórnar-
skrána með undirritun sinni og hún fékk dynjandi
klapp á Lögbergi á Þingvöllum, 17. júní, á fæðingar-
degi Jóns Sigurðssonar. Þessu samsæri um stjórnar-
skrána, sem að framan er lýst, þurfti að kasta fyrir
róða, enda hafði Jóhanna Sigurðardóttir komist að
því að viðskiptabankarnir þrír hefðu notað þá stjórn-
arskrá til að koma sjálfum sér á hausinn. Jóhanna
mun hafa gætt ýtrustu jafnaðrasjónarmiða, í sam-
ræmi við lífsskoðun sína og hefur því hvorki lesið
gildandi stjórnarskrá né tillögurnar nýju, sem eiga
að eyðileggja hana, og auðveldar þetta henni mjög
alla leiðsögn í málinu.
Þrjár nýjar fréttir
Síðustu þrjár fréttirnar um stjórnarskrána eru í
fyrsta lagi um að hinir nýju stofnforeldrar þjóðar-
innar (the founding fathers) hafa ákveðið að koma
orðinu „drengskapur“ út úr stjórnarskránni. Bíða
verður næstu útgáfu á Njálu til að koma þeim góða
dreng Bergþóru úr þeirri bók.
Í öðru lagi berast nýjar fréttir af „Feneyjanefnd-
inni.“ Sú nefnd var sem kunnugt er sett á laggirnar
til að aðstoða fyrrverandi kommúnistastjórnir til að
koma sér upp raunverulegum stjórnarskrám í stað
lygafroðunnar og upphafins orðagjálfurs sem þau
ríki bjuggu áður við og virtust samkvæmt orðanna
hljóðan tryggja alþýðunni himnaríki á jörð. Feneyja-
nefndin segist nú þurfa þrjá mánuði til að skoða mál-
ið sem til hennar var beint frá Íslandi. Einstökum
þingnefndum á Íslandi eru ætlaðar tvær vikur til
þess verks og innifalið í því var að senda tillögurnar
út til umsagnar, lesa þær umsagnir sem bærust
þrátt fyrir ónógan tíma til að semja þær, ræða og
spyrja umsagnaraðila út úr og fara yfir einstök ný
stjórnarskrárákvæði. Það má vera að það veki undr-
un hjá Feneyjanefndinni að sjá að höfundar „Nýju
stjórnarskrárinnar“ fóru froðusnakksleiðina sem
þótti ekki gefast vel austan tjalds forðum.
Í þriðja lagi birtist í Morgunblaðinu sl. fimmtudag
yfirgripsmikið viðtal við Gunnar Helga Kristinsson
prófessor um hinn sérkennilega málatilbúnað sem
einkennt hefur tilraun til að setja þjóðinni nýja
stjórnarskrá. Hefur viðtalið við prófessorinn að von-
um vakið mikla athygli og opnað augu margra. Meira
að segja sóðalegustu bloggarar netheima hafa í til-
efni þess veist harkalega að prófessornum með sví-
virðingum að sínum hætti. Það gæti verið sjálfstætt
og áhugavert rannsóknarefni að kanna hvers vegna
sóðalegustu og svívirðilegustu mannorðsníðingar
netheima séu svona hrifnir af nýju stjórnlagatillög-
unum.
Viðtalið, Feneyjanefndin
og drengskapurinn
Rétt er að fara nokkrum orðum um þessar þrjár
nýju stórfréttir sem snúa að tilraunum til að setja
þjóðinni nýja stjórnarskrá og byrja á hinni síðustu.
Í viðtali við Baldur Arnarson blaðamann segir pró-
fessor Gunnar Helgi: „Því miður held ég að þetta
ferli allt saman sé þannig að það sé ekki hægt að
gefa því annað en falleinkunn. Þá alveg frá því að
ferlið byrjaði með stjórnlaganefnd og þjóðfundi yfir í
störf stjórnlagaráðs, þjóðaratkvæðagreiðsluna og yf-
ir í núverandi meðferð þingsins. Hvert einasta þrep í
þessu ferli hefur verið gríðarlega gallað.“
Fræðimenn eru oft tregir til að vera algjörlega af-
gerandi í umsögnum sínum eða úrskurðum og hafa
gjarnan á þeim fyrirvara. Og ekki verður sagt að
prófessorinn sem á í hlut hafi hrapað að sinni niður-
stöðu. Hann hefur fylgst með málinu og þróun þess
síðustu árin. Það er ekki ólíklegt að hann hafi lengi
haldið í þá von að vinnubrögðin yrðu vandaðri og
markvissari en einkenndi byrjunarskrefin og fyrsta
framhald þeirra. En þegar við honum sem öðrum
blasir að knýja á í gegn sjálf grunvallarlög landsins,
þótt mikið og jafnvel flest vanti upp á, bæði um efni,
aðferð, vinnubrögð og vísindalega nálgun, þá fái
hann og aðrir fræðimenn ekki lengur orða bundist.
Enda hlýtur fræðimannsheiður og samviska að hafa
sín áhrif, þegar þeir eiga í hlut, sem taldir eru búa
yfir sérfræðiþekkingu og gegna trúnaðarstarfi sem á
henni er reist, annars vegar og stjórnarskráin hins
vegar.
Safnhaugur
sérviskunnar
* Það má vera að það veki undrunhjá Feneyjanefndinni að sjá aðhöfundar „Nýju stjórnarskrárinnar“
fóru froðusnakksleiðina sem þótti
ekki gefast vel austan tjalds forðum.
Reykjavíkurbréf 14.12.12