Morgunblaðið - 04.05.2013, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. MAÍ 2013
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Skattar eru ofháir á Ís-landi. Þetta
er staðhæfing sem
ekki er mjög um-
deild því að ríflega
fjórir af hverjum
fimm sem spurðir voru nýlega
í skoðanakönnun Capacent
Gallup lýstu þessari skoðun.
Tæpur helmingur sagði að
skattarnir væru ekki aðeins
„of háir“ heldur „allt of háir“.
Hjá stuðningsmönnum Sjálf-
stæðisflokksins var þetta mest
afgerandi, 98% töldu skattana
of háa, en framsóknarmenn
voru ekki langt undan; 92%
þeirra telja skatta of háa. Af-
staðan er síður afgerandi þeg-
ar horft er til stuðningsmanna
Samfylkingar og Bjartrar
framtíðar, en engu að síður er
meirihluti stuðningsmannanna
þeirrar skoðunar að skattar
séu of háir. Af stuðnings-
mönnum VG telur helmingur
skattana hæfilega en aðeins
40% að þeir séu of háir.
Þessi afstaða stuðnings-
manna flokkanna er í ágætu
samræmi við verk þeirrar rík-
isstjórnar sem nú er að fara
frá og eðlilegt að þeir sem
styðja þá flokka sem að henni
standa, beint og óbeint, skuli
minna gagnrýnir á háa skatta
en stuðningsmenn annarra
flokka.
Þeir tveir flokkar sem sam-
anlagt náðu meirihluta at-
kvæða og góðum meirihluta
þingmanna eiga jafnframt
stuðningsmenn sem eru mjög
samstiga í þessu stóra máli.
Stærstur hluti stuðnings-
manna beggja flokka telur
augljóslega að þetta sé mikið
forgangsmál, sem það hlýtur
að þurfa að vera hjá þeirri rík-
isstjórn sem tekur við á næst-
unni.
Ekki þarf annað en ræða við
fólk í smásölugeir-
anum eða skoða
tölur um einka-
neyslu til að átta
sig á að almenn-
ingur er farinn að
halda mjög að sér
höndum vegna skatt-
píningarstefnu þeirrar ríkis-
stjórnar sem setið hefur síð-
astliðin fjögur ár. Forysta
Vinstri grænna sýnir þessu
engan skilning og telur vasa
almennings ótæmandi brunna
sem hægt sé að sækja sífellt
meira í með hærri skatt-
hlutföllum. Forysta Samfylk-
ingarinnar er skammt undan í
afstöðu sinni og telur að skatt-
ar hafi verið allt of lágir hér á
landi fyrir fjórum árum og að
brýna nauðsyn hafi borið til að
hækka þá verulega og halda
þeim háum til framtíðar þó að
hún ljái stundum máls á því
inn á milli að einstaka skatta
megi lækka lítillega.
Afkoma ríkissjóðs á fyrsta
fjórðungi ársins er líka vís-
bending um að stjórnvöld hafi
ofmetið illilega stöðu efna-
hagsmála og stöðu heimilanna.
Stjórnvöld hafa talað svo mikið
um að landið sé að rísa að þau
voru farin að trúa því sjálf og
byggðu áætlanir ársins á
óraunhæfum væntingum.
Skatttekjurnar hafa hins vegar
ekki skilað sér vegna þess að
almenningur er að niðurlotum
kominn undan skattbyrðinni.
Kaupmáttur er allt of lítill
vegna of hárra skatta á laun og
neysluvörur allt of dýrar
vegna þess að á þær eru lagðir
of háir skattar og gjöld.
Þessu verður að linna til að
koma efnahagslífinu aftur af
stað og bæta kjör almennings.
Veruleg skattalækkun hlýtur
þess vegna að verða eitt af
meginverkefnum næstu rík-
isstjórnar.
Einkaneyslan sýnir
að almenningur er
að sligast undan
skattbyrðinni}
Skattalækkun
Vinstrimenn víðaum heim, einn-
ig hér á landi, hafa
löngum horft
dreymnum augum
til Kúbu, þar sem
byltingarmenn
hafa hreiðrað um sig áratugum
saman og kúga landa sína í
nafni kommúnismans.
Þeir sem gjarnan daðra við
kúbversk stjórnvöld mættu að
ósekju velta því fyrir sér hvers
vegna Kúba lenti í sjötta sæti á
nýlegum lista Freedom House
yfir þau lönd sem væru verst
blaðamönnum.
Aðdáendur Kastró og félaga
geta að vísu bent á að Norður-
Kórea, sem trónir á toppnum,
er enn verri. Slíkt er hins vegar
lítil huggun fyrir þá blaðamenn
og gagnrýnendur stjórnvalda
sem hafa verið
fangelsaðir árum
saman fyrir að
fylgja ekki þeirri
reglu að opinberar
umræður og blaða-
mennska skuli
fylgja markmiðum sósíalísks
þjóðfélags, eins og það er orðað
í draumaríkinu.
Það hjálpar ekki heldur þeim
sem hnepptir eru í fangelsi fyrir
að tengjast netinu ólöglega eða
gerast „sekir“ um andbylting-
arleg skrif á erlendar vefsíður.
Ein ástæða þess hve lengi
stjórnvöldum á Kúbu hefur
haldist uppi að kúga landsmenn
er sú samúð sem þau hafa notið
allt of víða. Sjötta sætið á ofan-
greindum lastalista mætti að
ósekju verða til að draga úr
daðrinu.
Þeir eru til sem
horfa dreymnum
augum til kúg-
aranna á Kúbu}
Kúba á lastalista Í
nýlegri könnun Huffington Post og You-
Gov í Bandaríkjunum sögðust 20%
svarenda skilgreina sig sem femínista
á meðan 8% sögðust skilgreina sig sem
anti-femínista en 63% vildu hvorki
kannast við að vera femínistar né anti-
femínistar. Af konum sögðust 23% vera femín-
istar og 16% karla en skiptingin eftir stjórn-
málaskoðunum var á þann veg að 32% demó-
krata játtu því að vera femínistar, 19% óháðra og
5% repúblikana.
Þessar niðurstöður einar og sér koma
kannski ekki sérstaklega á óvart en það sem
vakti athygli var að 82% svarenda sögðust
þeirrar skoðunar að karlar og konur ættu að
vera félagslegir, pólitískir og efnahagslegir
jafningar. Sláandi, ekki síst í ljósi þess að
Merriam-Webster skilgreinir femínisma þann-
ig: „The theory of the political, economic, and social equa-
lity of the sexes.“
„Gjána milli hlutfalls þess fólks sem skilgreinir sig sem
femínista og hlutfalls þeirra sem trúa á jafnræði kynjanna
kann að hluta til mega rekja til vandræða vörumerkisins
„femínismi“,“ sagði í frétt Huffington Post en þar kom
einnig fram að 37% svarenda töldu að „femínisti“ væri nei-
kvætt hugtak á meðan 26% töldu það jákvætt.
Könnunin endurspeglar vel ljótan veruleika í banda-
rísku samfélagi og víðar: hugtakið femínismi hefur verið
hertekið, brenglað og því snúið á haus. Út frá sjónarhóli
almannatengilsins er femínismi ekki lengur sú fallega
hugsjón sem færði konum grundvallarmannréttindi held-
ur heróp bitra og ómögulegra kvenna sem láta
sér ekki gott nægja. „Jafnrétti“ hefur steypt
femínismanum af stóli og það gleymist í hita
leiksins að karlmenn hafa ekki síður notið góðs af
þeirri baráttu sem kennd hefur verið við konur.
Bandarískir femínistar hafa nokkra reynslu af
því að berjast gegn andstæðingum sem mæta til
leiks vopnaðir gildishlöðnum hugtökum. Þar má
til að mynda nefna þá sem hafa fylkt liði gegn
fóstureyðingum undir orðunum „pro-life“ eða
„fylgjandi lífi“.
„Með því að stilla sér upp sem pro-life hefur
þessi hópur í raun unnið orðastríðið,“ sagði
Andrea Tyler, prófessor í málvísindum við
Georgetown-háskóla, við NPR árið 2010. Hún
sagði hugtök á borð við pro-life og pro-choice
setja umræðunni ákveðinn ramma; það virtist
til dæmis ekki fýsilegt að vera anti-choice, eða
á móti frelsinu til að velja, en sýnu verra að vera anti-life, á
móti lífi. „Þannig er ójafnræði innan rammanna þegar þú
segir pro-life og pro-choice. Að vera á öndverðum meiði
við pro-choice er ekki jafn slæmt og að vera á öndverðum
meiði við pro-life.“
Í umfjöllun NPR, sem sneri að því hvernig fjölmiðlar
vestanhafs nálguðust fyrrnefnd hugtök, kom meðal ann-
ars fram að New York Times og Washington Post ráð-
legðu blaðamönnum sínum frá notkun þeirra á þeirri for-
sendu að þau væru gildishlaðin. Hugtökin eru þó löngu
orðin hefðbundin í almennri umræðu og það má mikið til
að grýluvæðing hugtaksins „femínismi“ nái ekki einnig
fram að ganga. holmfridur@mbl.is
Hólmfríður
Gísladóttir
Pistill
Baráttan um hugtökin
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Gunnar Dofri Ólafsson
gunnardofri@mbl.is
Það er verið að rýmka til ísuðurbyggingunni í þess-um áfanga fram-kvæmdanna,“ segir Frið-
þór Eydal, talsmaður Isavia.
„Næsta skref verður að taka í
notkun næsta vor nýjan útgang úr
gömlu flugstöðinni fyrir farþega
sem yrðu ferjaðir með sérstökum
rútubílum út í flugvélarnar. Það eru
ekki nógu mörg brottfararhlið sem
hafa brottfararhlið út í flugvélar til
að anna eftirspurninni á háanna-
tíma,“ segir Friðþór. Hann segir
ennfremur að búast megi við 10%
aukningu farþega árlega eins og
þetta blasi við á þessum tímapunkti.
Mikil farþegaaukning
á vetraráætlun milli ára
Í tölum frá Keflavíkurflugvelli
má sjá að farþegum um flugstöðina
hefur fjölgað um tæp 26% fyrstu
þrjá mánuði ársins, eða sem nemur
um 100.000 farþegum. Friðþór segir
þetta jákvæða þróun, þar sem öll
dreifing á farþegaálagi, bæði innan
árs og innan dags, skili sér í betri
nýtingu flugstöðvarinnar og þeirri
fjárfestingu sem varið er í hana.
„Venjulega hafa ekki nema
þrjú flugfélög flogið til landsins og
frá því, en í vetur hafa þau verið
sex. Auk þess sem sætaframboðið
hefur verið mun meira hefur mikil
markaðssókn skilað þessari aukn-
ingu,“ segir Friðþór.
Kostnaðurinn við framkvæmdir
Isavia við flugstöðina nemur einum
milljarði fyrir þann áfanga fram-
kvæmdanna sem nú er unnið að.
„Framkvæmdirnar sjálfar skila um
100 störfum. Markmiðið með þeim
er að geta þjónað þeirri fyr-
irsjáanlegu aukningu sem ég nefndi.
Störf á flugvelli eins og þessum eru
í mörgum tilvikum í beinu samhengi
við fjölda farþega. Það gefur því
augaleið að störfum mun fjölga,“
segir Friðþór.
Isavia stærsti vinnuveitand-
inn á Suðurnesjum
Hjá Isavia starfa um 1.000
manns, fyrirtækið er því stærsti
vinnuveitandinn á Suðurnesjum og
starfsfólki á enn eftir að fjölga.
„Mér sýnist að þessi fjölgun
flugfarþega, með tilheyrandi fjölgun
starfa, sé að miklu leyti til komin
vegna öflugs markaðsstarfs til
margra ára, ekki síst Icelandair og
Isavia með áherslu sinni á að auka
möguleika félaganna á að fjölga far-
þegum sínum. Eldgosið í Eyja-
fjallajökli var ákveðinn vendipunkt-
ur í þessu, þá má segja að árangur
þessa kynningarstarfs hafi sprungið
út.“
Lítið rask fyrir flugfarþega
Friðþór segir að þær fram-
kvæmdir sem nú séu í gangi muni
ekki hafa í för með sér rask í líkingu
við það sem var þegar gamla flug-
stöðin var stækkuð, en þá breyttust
gönguleiðir um flugvöllinn jafnvel
daglega.
„Það sem við erum að gera
núna leysir ekki úr þörf flug-
stöðvarinnar fyrir aukið rými. Það
verður að ráðast í miklu
stærri framkvæmdir og
raunverulega stækkun á
flugstöðvarmannvirkinu.
Innan mjög fárra ára
verður að reisa viðbótar-
aðstöðu við flugstöðina, en
það er á byrjunarstigi
hönnunar. Það verður að
grípa til einhverra ráðstaf-
ana ekki síðar en eftir
fimm ár,“ segir Frið-
þór.
Rýmkað til í flugstöð
Leifs Eiríkssonar
Farþegafjöldi í flugstöð
Leifs Eiríkssonar
*Janúar - mars. Heimild: keflavikairport.is
Ja
n. Feb
.
Ma
rs Ap
r.
Ma
í
Jú
ní Jú
lí
Ág
ús
t
Se
pt. Ok
t.
Nó
v.
De
s.
400.000
350.000
300.000
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
2008
2009
2010
2011
2012
2013*
Eftir mánuðum
Eftir árum
‘08 ‘09 ‘10 ‘1
1 ‘12 ‘13
1.
99
1.
33
8
1.
65
8.
41
9
1.
79
1.
14
3
2.
11
2.
0
17
2.
38
0.
31
0
43
4.
11
1*
Miklar breytingar hafa orðið á
fjölda farþega um flugstöð
Leifs Eiríkssonar frá október-
mánuði 2008.
Farþegum fækkaði svo að
segja stöðugt frá þeim tíma
fram til júnímánaðar 2010, en
frá þeim mánuði hefur farþeg-
um fjölgað óslitið ef bornir eru
saman sömu mánuðir milli ára.
Mest varð farþegafækkun
milli marsmánaða 2008 og
2009, en þá fækkaði farþegum
um flugstöðina um 36,9%.
Metaukning varð milli apríl-
mánaða 2010 og 2011, en í
apríl 2011 fóru 55,8% fleiri
um flugstöðina en í sama
mánuði árið áður. Að sögn
Friðþórs er útlit fyrir að þessi
þróun muni halda
áfram, að
minnsta kosti
næstu ár.
Flugfarþeg-
um fjölgar
UMFERÐ UM FLUGSTÖÐ
LEIFS EIRÍKSSONAR
Friðþór Eydal