Morgunblaðið - 23.10.2013, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. OKTÓBER 2013
Miðvikudags-
PIZZA-TILBOÐ
Ögurhvarfi 2 • 203 Kópavogi • Sími 567 1770 • Opið alla daga kl. 10 -23
Þú hringir
Við bökum
Þú sækir
12“ PIZZA, 3 áleggstegundir
og 1l Coke
1.290 kr.
Samkynhneigð pör í höfuðborg
Ástralíu, Canberra, munu brátt
geta gengið í hjónaband eftir að
þing sjálfstjórnarsvæðis höfuð-
borgarinnar samþykkti ný lög um
hjónaband samkynhneigðra. Þetta
mun vera fyrsta hérað í Ástralíu
þar sem pör af sama kyni geta
gengið í það heilaga, en lögin voru
samþykkt með eins atkvæðis mun.
Stór hópur áheyrenda var við-
staddur í þingsalnum og mikil
fagnaðarlæti brutust út þegar nið-
urstaðan varð ljós. Landsstjórnin
hefur lýst yfir andstöðu sinni við
lögin og segist munu berjast fyrir
því að koma í veg fyrir að samkyn-
hneigðir fái að eigast að því er segir
í frétt AP. Búist er við því að tugir
para muni halda til höfuðborg-
arinnar til að ganga í hjónaband áð-
ur en ríkisstjórnin nær að snúa lög-
unum við, annaðhvort fyrir
dómstólum eða með lagabreytingu.
Fyrr á þessu ári gengu í gildi lög
sem heimila hjónaband samkyn-
hneigðra í nágrannalandi Ástralíu,
Nýja-Sjálandi. larah@mbl.is
AFP
Deilt um lög Skv. áströlskum lögum er hjónaband á milli karls og konu.
Samkynhneigðir
fagna í Canberra
 Ríkisstjórnin andvíg hjónaböndunum
Lára Hilmarsdóttir
larah@mbl.is
Í nýjum skýrslum frá mannréttinda-
samtökunum Human Rights Watch
og Amnesty International gagnrýna
samtökin Bandaríkin fyrir dróna-
árásir í Pakistan og Jemen. Hvor-
tveggju samtökin álykta að dróna-
árásirnar gætu hugsanlega verið brot
á alþjóðlegum mannréttindasáttmál-
um og alþjóðlegum lögum um stríð,
sem gæti þýtt það að árásirnar teldust
stríðsglæpir í augum alþjóðlegra
dómstóla. Einnig fjalla skýrslurnar
um óbreytta borgara sem hafa látið
lífið í slíkum árásum og áhrif sem þær
hafa á daglegt líf fólks í Pakistan og
Jemen.
Drónar eru ómönnuð, fjarstýrð loft-
för. Í ræðu fyrr á árinu sagði Barack
Obama Bandaríkjaforseti að dauðsföll
væru óumflýjanlegur raunveruleiki
hverskyns stríðs, en að drónar væru
meðal nákvæmari vopna sem yllu
minni skaða en við t.d. hefðbundnar
árásir með sprengjum og eldflaugum.
Samtökin álykta einnig að banda-
rísk stjórnvöld hafi ekki fylgt reglum
um notkun dróna sem Obama setti í
maí á þessu ári. Drónar eiga sam-
kvæmt reglum ríkisstjórnarinnar ein-
ungis að vera notaðir þegar yfirvof-
andi ógn steðjar að bandarísku
þjóðinni, þegar það er nær öruggt að
notkun þeirra komi í veg fyrir dauðs-
föll og meiðsli óbreyttra borgara og
þegar skotmarkið er greinilegt.
Þótt nákvæmar tölur yfir dauðsföll
vegna drónaárása séu ekki tiltækar
áætlar Human Rights Watch að að
minnsta kosti 473 óbreyttir borgarar
hafi látið lífið í Jemen í árásum sem
flestar áttu sér stað eftir 2009. Am-
nesty International áætlar að á bilinu
400 til 900 hafi látið lífið í Pakistan síð-
an 2004 í um það bil 330 til 374 árás-
um. Mikill munur er á tölum yfir
dauðsföll frá samtökum á borð við
Amnesty International og Human
Rights Watch og tölum frá bandarísk-
um stjórnvöldum. Mannréttindasam-
tökin segja mikinn skort á upplýsing-
um og gegnsæi koma í veg fyrir að
hægt sé að rannsaka afleiðingar dró-
naárásanna nánar.
Bandarískar drónaárásir
gætu talist stríðsglæpir
 Brot á alþjóðlegum sáttmálum  Obama segir dróna nákvæmasta vopnið
„Milli dróna og
al-Qaeda“
» Í ágúst 2012 hittust fimm
menn í litlum bæ í Suðaustur-
Jemen. Varnarmálaráðuneyti
landsins taldi þrjá þeirra til-
heyra hryðjuverkasamtök-
unum al-Qaeda en hinir tveir
voru prestur og lögreglumað-
ur. Þeir ætluðu að ræða stöðu
al-Qaeda sem presturinn hafði
fordæmt í mosku bæjarins.
Umræðan endaði snögglega
þegar mennirnir urðu fyrir
drónaárás og létu lífið.
» Þetta er eitt af mörgun
dæmum sem koma fram í
skýrslu Human Rights Watch,
„Milli dróna og al-Qaeda“.
AFP
Drónar Fólk í Pakistan mótmælir
notkun þessara fjarstýrðu vopna.
Hópur finnskra vísindamanna við
Háskólann í Tampere hefur fundið
veiru sem veldur sykursýki 1.
Fundurinn gæti leitt til þess að
hægt yrði að þróa bóluefni gegn
sjúkdómnum að því er kemur fram
í finnska ríkisútvarpinu YLE.
Búið er að þróa frumgerð að
bóluefni sem hefur verið reynt á
dýrum en Heikki Hyöty prófessor
segir mikilvægt að hefja tilraunir
með það á mönnum. Kostnaðurinn
við að þróa það gæti hins vegar
numið jafnvirði meira en hundrað
milljarða króna. „Stærsta hindrun
þess að gera tilraunir á mönnum
eru peningar. Þetta er mál sem
vekur alþjóðlega athygli og fólk
hefur áhuga á því sem við erum að
gera. Ég er bjartsýnn á að fjár-
magnið fáist,“ segir Hyöty.
FINNLAND
Vonir um bóluefni
gegn sykursýki 1
Morgunblaðið/Jim Smart
Insúlíndæla Bóluefni gæti hugsanlega
komið í veg fyrir sykursýki 1.
Breskur brúð-
gumi sem
gleymdi að bóka
sal fyrir brúð-
kaupið sitt sá sér
þann kost vænst-
an að hringja og-
hóta sprengju-
árás á
brúðkaupsdag-
inn frekar en að viðurkenna mistök
sín.
Maðurinn hefur verið dæmdur í
árs fangelsi fyrir uppátækið. Í frétt
AP-fréttaveitunnar kemur þó fram
að brúðhjónin tilvonandi séu ennþá
saman þrátt fyrir yfirsjónina.
BRETLAND
Gleymdi að bóka og
hótaði sprengjuárás
Lára Hilmarsdóttir
larah@mbl.is
Stuðningsmenn aðskilnaðarhreyf-
ingar Baska, ETA, fögnuðu í gær
þegar spænsk yfirvöld staðfestu
dóm Mannréttindadómstóls Evr-
ópu með því að láta lausan úr fang-
elsi liðsmann úr röðum ETA, Inés
del Rio Prada.
Mannréttindadómstóll Evrópu
staðfesti þá niðurstöðu hæstiréttar
Spánar að brotið hefði verið gegn
réttindum del Rio með því að neita
henni um rétt til þess að stytta
fangelsisvistina með fangelsis-
vinnu. Inés del Rio var handtekin
og dæmd árið 1987 fyrir sprengju-
árás og 23 manndráp sem hún tók
þátt í á vegum ETA-aðskiln-
aðarhreyfingarinnar. Í upphafi var
del Rio dæmd í 3.800 ár í fangelsi
sem stytt var í 30 ár samkvæmt
refsilögum sem giltu á þeim tíma.
Del Rio vann sér inn refsistyttingu
með því að vinna í fangelsinu og
hafði samkvæmt því átt að geta
verið frjáls ferða sinni í júlí 2008.
Hæstiréttur Spánar kom í veg fyr-
ir það árið 2006 með því að beita
lögum sem kveða á um að stytting
fangavistar sé dregin frá upp-
haflega refsitímanum. Því var
vinna Del Rio dregin frá 3.800 ár-
unum en ekki 30 ára styttu refs-
ingunni. Þetta lengdi fangelsisvist
Del Rio til 2017.
Mannréttindadómstóllinn for-
dæmdi þessi vinnubrögð spænska
réttarkerfisins og úrskurðaði að
spænsk yfirvöld þyrftu að láta Del
Rio lausa og greiði henni 30.000
evrur í skaðabætur, sem sam-
svarar um það bil 4,9 milljónum ís-
lenskra króna.
Úrskurður mannréttinda-
dómstólsins nær aðeins til del Rio,
en ríkisstjórn Spánar segir að
dómurinn geti haft fordæmisgildi
fyrir yfir 100 aðra fanga sem voru
meðlimir ETA og sitja enn inni.
Fordæmi fyrir tugi ETA-fanga
 Mannréttindadómstóll Evrópu úrskurðar að spænsk yfirvöld hafi brotið gegn
ETA-liðsmanni  Dæmd í 3.800 ára fangelsi fyrir árásir og 23 manndráp
AFP
Frjáls Inés del Rio (lengst t.h.) var
látin laus úr fangelsi.