Morgunblaðið - 02.11.2013, Blaðsíða 79

LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 2013 79
Þegar ég byrjaði á Morgun-blaðinu seint á níunda ára-tugnum var ég tekin inn á
teppi til Matthíasar ritstjóra ásamt
öðrum nýliðum. Hann bað okkur í
guðs bænum að reyna ekki að frelsa
heiminn, þeir hefðu reynt það. Hann
sagði þetta þreytulega, þess vegna
vildi ég ekki segja honum að akkúrat
það hefði verið ætlun mín með því að
gerast blaðamaður.
Eitthvað gekk það nú samt treg-
lega að reyna að frelsa þennan guðs-
volaða heim, hins vegar naut ég
starfsins og samveru við kollega
mína sem komu úr öllum áttum með
margvíslega menntun að baki. Á rit-
stjórn sunnudagsblaðsins gat maður
leitað til landfræðings, líffræðings,
sagnfræðings, sálfræðings, það má
rétt ímynda sér hversu gaman það
gat verið í vinnunni.
En þrátt fyrir þessa flóru fræð-
inga komu dagar þegar maður hafði
ekki hugmynd um hvað best væri að
nú að skrifa um og það var einmitt á
slíkum degi sem ég fékk þá flugu í
höfuðið að athuga hvort verið væri
að okra á íslenskum barna-
fjölskyldum.
Ég ákvað að gera verðsamanburð
á barna- og unglingafatnaði, í
Reykjavík annars vegar og í New-
castle á Englandi hins vegar, og
birta síðan niðurstöður í góðri grein.
Þótt áhuginn væri enginn á verslun
og viðskiptum – maður var nú frekar
í því að skrifa um böl heimsins eða
taka viðtöl við viðkvæma listamenn –
stóð efnið mér nærri. Sjálf var ég
með þrjár dætur í menntaskóla,
þekkti útgjöldin, átti auk þess vin-
konur sem voru afar argar yfir verð-
laginu á Íslandi, vildu úrbætur og
horfðu alltaf hvasst á mig, líkt og ég
hefði hækkað vöruverð.
Svo ég fór utan, ásamt mörg-
hundruð Íslendingum sem höfðu
gefist upp á okrinu heima, punktaði
hjá mér og tók myndir af klyfjuðum
kúnnum ensku verslunarinnar.
Verðlag var því miður ekki ís-
lenskum kaupmönnum í hag og þeg-
ar greinin birtist á forsíðu sunnu-
dagsblaðsins fór skjálfti um
lesendur. Í greinina var vitnað í
fréttum útvarps og sjónvarps og ég í
símanum allan sunnudaginn, komst
aldrei úr sloppnum.
En mánudagurinn var þó öllu
verri. Umsjónarmaður sunnudags-
blaðsins sem þá var, Björn Vignir
Sigurpálsson, tjáði mér þungbúinn
að áhrifamestu kaupmenn borgar-
innar væru komnir inn á kontór til
Styrmis ritsjóra, sætu þar æfir.
Sjálfur hefði hann fengið orð í eyra
vegna skrifa minna. Mér skildist að
kaupmenn hefðu lítið getað sagt
vegna verðsamanburðar á þekktum
merkjum eins og t.d. Levi’s galla-
buxum, en hengt sig í úttekt mína á
barnaflauelsbuxum frá ýmsum
framleiðendum. Hvaða vit þóttist
þessi blaðakona hafa á gæðum?
Undir kvöldmat sama dag var ég
boðuð á fund ritstjórans. Björn
Vignir, sem hafði ætíð trúað á frum-
kvæði blaðamanna sinna en bar þó
ábyrgð á skrifum og uppátæki kon-
unnar, fylgdi mér þegjandi og þung-
um skrefum frá Lækjartorgi, þar
sem sunnudagsblaðið var til húsa, og
niður í Aðalstræti. Okkur var tekið
fálega inni á kontór, bent á sætin.
Eftir langa þögn sagði Styrmir og
horfði festulega á hina seku: Ég er
boðaður fyrir hönd Morgunblaðsins
á fund Kaupmannasamtakanna á
morgun, hvað viltu að ég segi?
Ég dró í fáti upp vasabókina mína
og spurði hvort hann vildi sjá tölur?
Hann hafði engan áhuga á þeim.
Vildi frekar vita um þekkingu mína á
gæði efna. Það vottaði fyrir háði í
röddinni. Stuðningur var enginn frá
ábyrgðarmanni, hann strauk hökuna
og horfði á loftlistana. Svo ég ákvað
að upplýsa þá um menntun mína á
sviði innkaupa án þess þó að fara út í
slakar einkunnir eftir það nám. Ég
sagði þeim frá sumardvöl minni í
Þýskalandi hjá vel efnuðum og virt-
um hjónum, frúin af gömlum prúss-
neskum ættum og svo vel að sér í
húshaldi að hún tók að sér nema í
þeim fræðum. Þótt ég væri reyndar
ekki einn af þeim, hafði hún bent
mér á staðreyndir sem hver stúlka
átti að þekkja ætlaði hún sér í fram-
tíðinni að fæða, klæða og ala upp
börn. Þýskt húshald er á háu plani.
Gæði og ending í fyrirrúmi, ég fór
vel í smáatriðin.
Á mig var hlýtt af athygli, og svo
óx mér ásmegin við undirtektir að ég
var komin út í Wagner sem var spil-
aður á heimilinu og var á leiðinni
með þá niður í vínkjallara þeirra
hjóna þegar þeim þótti víst nóg kom-
ið.
Þeir mættu báðir á fund kaup-
manna daginn eftir. Björn Vignir
kom sigri hrósandi af þeim fundi og
sagði mér þær fréttir að ritstjórinn
hefði komið sér þægilega fyrir, lofað
kaupmönnum að hella úr sér, síðan
tekið rólega til máls og tjáð þeim að
umrædd blaðakona væri engin
venjuleg kona. Síðan fengu þeir lest-
urinn, þann hinn sama og hann hafði
fengið daginn áður. Kaupmönnum
var líka boðið að hitta konuna. Þeir
óskuðu ekki eftir því.
Verð á fatnaði lækkaði í landinu.
Foreldrar urðu ánægðari. Ég líka.
Svona gat maður þá frelsað heiminn
þegar maður hafði ekkert annað
þarfara að gera. Síðar frétti ég að
kaupmenn hefðu á ráðstefnu sinni
rætt um árið þegar Morgunblaðið
lækkaði verðlagið í landinu.
Er Morgunblaðið lækkaði verðlagið
Kristín Marja
Baldursdóttir
rithöfundur
Umfjöllun um verðlag undir fyrir-
sögninni Klyfjaðir úr kaupstað, olli
uppnámi kaupmanna.
Kristín Marja Baldursdóttir „fékk þá flugu í höfuðið að athuga hvort verið væri að okra á íslenskum barna-
fjölskyldum“. Töluðu kaupmenn síðar um „árið þegar Morgunblaðið lækkaði verðlagið í landinu.“
Morgunblaðið/Einar Falur