Morgunblaðið - 05.12.2013, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN 27
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. DESEMBER 2013
Jólavörurnar eru komnar í Álnabæ
Álnabær
Allt fyrir gluggann… úrval, gæði og þjónusta.
Síðumúla 32, Reykjavík ▪ Tjarnargötu 17, Keflavík ▪ Glerárgötu 32, Akureyri
alnabaer.is ▪ Opnunartími: Virka daga 10 til 18 og til jóla laugardaga frá 11 til 14
Jólagardínur, jóladúkar og jólaefni
Líttu við og
skoðaðu úrv
alið
bæði hjá lögreglu sem og saksóknara, sama hvort
það er höfundarréttur, vörumerkjaréttur eða
einkaleyfaréttur. Vefsvæðið deildu.net fengi ekki
að vera starfrækt í Svíþjóð og ætti ekki að vera
starfrækt hér ef áhugi lögreglu á svona málum
væri til staðar.
Lögreglan er talin hafa öll gögn um hver er á
bak við deildu.net.
Stórfelldu broti með stuldi á upplýsingum frá
Vodafone var deilt frá sömu síðu til þúsunda. Í til-
kynningu frá Vodafone nú um helgina sagði m.a.
þetta:
Óafturkræfur skaði
„Birting umræddra gagna getur haft í för með
sér óafturkræfan skaða fyrir saklaust fólk. Við hjá
Vodafone minnum á að aðgát skal höfð í nærveru
sálar og höfðum til siðferðiskenndar fólks um að
taka ekki þátt í að dreifa umræddum gögnum. Við
bendum á að það er skýrt lögbrot að birta per-
sónuupplýsingar af þessu tagi. Við biðjum þá sem
nálgast hafa stolnu gögnin að eyða þeim hjá sér en
deila þeim alls ekki.“ Þetta er einmitt heila málið
og vandinn í hnotskurn. Vonandi vakna fleiri í
kjölfarið.
Á SkjáEinum er nú vinsælasti
þátturinn „Sönn íslensk sakamál“ í
leikstjórn Sævars Guðjónssonar,
sannarlega frábærlega vel unnið
efni og metnaðarfullt. Við eðlilegar
aðstæður munu höfundar þáttanna
og framleiðendur geta drýgt tekjur
af sölu þáttanna á VOD, DVD í
verslunum og með öðrum lögmæt-
um hætti sem styrkir grundvöll
þess að vönduð íslensk framleiðsla
sé í boði. Skuggahliðar vinsæld-
anna eru þær að þá fara þjófarnir á
kreik, stela efninu og dreifa til annarra í miklu
magni eins og raunin er með þetta efni. Verkn-
aðurinn kallast ólöglegt niðurhal á höfundavörðu
efni og má ekki rugla saman við önnur álitamál
eins og Netflix og Sky áskriftir. Sævar Guð-
jónsson leikstjóri og honum tengdir við gerð þátt-
anna eru fórnarlömb, á þeim er brotið. Þeir eru
sviptir réttindum sem njóta verndar í Stjórn-
arskrá Íslands. Baltasar Kormákur, Ásgeir
Trausti, Bubbi Morthens og aðrir listamenn
ónefndir þurfa að una því að samskonar brot gegn
þeim eru látin óátalin.
Rétt fyrir þá sem ekki þekkja. Þegar þætti af
„Sönnum íslenskum sakamálum“ er stolið þá ger-
ist það t.d. þannig að brotamaður tekur upp þátt-
inn með sérstökum búnaði og áframsendir út á
Netið, einkum á heimasvæðið deildu.net, en þar er
miðstöð ólöglegrar dreifingar á netefni hérlendis.
Verknaðurinn gengur út á að þeir sem sækja þátt-
inn geta síðan deilt honum áfram með margfeldis-
áhrifum, komið þýfinu fljótt í umferð. Um daginn
voru til að mynda yfir eittþúsund og þrjúhundruð
Íslendingar búnir að fá til sín tiltekinn þátt og
lýstu sig reiðubúnir að deila ránsfengnum áfram.
Tómlæti yfir hugverkaþjófnaði
Vandinn við hugverkaþjófnað er mikill, ekki
síst þegar svo margir skilja ekki eða vilja ekki
skilja um hvað málið snýst og sýna fullkomið tóm-
læti. Ef þjófnaður er leyfður á Netinu án við-
bragða, hvers vegna er hann það ekki í versl-
unum? Er munur á því að hreinsa
DVD-hilluna í Hagkaup og rúlla vör-
unum út eða því að stela sama efni á
Netinu? Sé það ekki. Afleiðingin er sú
að það verður erfiðara að gefa út ís-
lenskt efni. Í dæmi Sævars leikstjóra
þá þarf hann líklega að reikna dæmið
þannig að hann muni þurfa að ná öll-
um tekjum af íslensku efni í frumsýn-
ingu í sjónvarpi, öðru verði stolið. En
það er ekki víst að sjónvarpsstöðv-
arnar standi undir því.
Deildu.net örlagavaldur
Um helgina sáum við birtingar-
mynd af villta vestri Netsins. Tölvuinnbrot hjá
Vodafone og upplýsingar um persónuhagi þús-
unda strax aðgengilegar á deildu.net. Án síðunnar
hefðu SMS upplýsingar ekki farið á flot með þeim
hraða sem varð og skaðinn orðið minni. En hvað
er til ráða?
Til lengri tíma þarf að vinna í breyttu hugarfari
ekki síst á meðal þeirra yngri, en það verður þó að
byrja ofan frá. Löggjafinn sinni sínu, lögreglan
forgangsraði og bregðist við þessum brotum, en
svo virðist sem sinnuleysi ráði ferðinni þegar að
framkvæmdavaldi og lögreglunni koma. Enn-
fremur má spyrja sig, geta fjarskiptafyrirtækin
ekki látið stjórnarskrárvarinn eignarréttinn (höf-
undarréttinn) njóta vafans í ríkara mæli en nú er?
Það er því ýmislegt hægt að gera ef viljinn er fyrir
hendi.
Ef við skoðum næsta umhverfi, þá er í Noregi,
Finnlandi, Danmörku og Bretlandi hægt að fara
fram á lokun á aðgengi að vefsvæðum eins og
deildu.net án þess að fara í lögbann sem er gríð-
arlega kostnaðarsamt. Okkar löggjöf gerir í reynd
mjög erfitt að fara fram á lokun á aðgengi að vef-
svæði á fljótlegan og skilvirkan hátt, sem ekki er
svo hægt að fara framhjá með því einu að skipta
um lén ef um sama vefsvæði er að ræða.
Löggjöfin er eitt en það er síðan lögreglunnar
að framfylgja lögum. Svíþjóð er talin fyrirmynd
annarra þegar kemur að tölvuglæpum, að því leyti
að Svíar eru með álíka löggjöf og við, en hafa sér-
staka deild sem sér um glæpi er varða hugverk
Þjófnaður á Netinu
Eftir Friðrik Friðriksson
Friðrik Friðriksson
Höfundur er hagfræðingur og
framkvæmdastjóri Skjásins ehf.
Viðskiptavinur Virgin í Bretlandi kemst ekki inn
á Pirate.bay (sambærileg deildu.net <http://
deildu.net>) samkvæmt dómsúrskurði til að
verja höfundarétt.
»Er munur á því að hreinsa
DVD-hilluna í Hagkaup og
rúlla vörunum út eða því að stela
sama efni á Netinu? Sé það ekki
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| norir@mbl.is
Góð þátttaka í sveitakeppni
í Gullsmáranum
Afar góð þátttaka er í sveita-
keppni Gullsmára sem hófst mánu-
daginn 2. desember. 14 sveitir
mættu til leiks og eru spilaðir 12
spila leikir allir v/alla.
Eftir 2 umferðir er staða efstu
sveita þessi:
Sveit Ormars Snæbjörnssonar 44 stig
Sveit Hermanns Guðmundssonar 44 stig
Sveit Sigurðar Njálssonar 43 stig
Sveit Arnar Einarssonar 42 stig
Sveit Guðrúnar Hinriksdóttur 39 stig
Sveit Þórðar Jörundssonar 34 stig
Risaskor
Staðan eftir 3 umferðir í sveita-
keppninni hjá Bridsfélagi Reykja-
víkur.
Grant Thornton 54,27
Lögfræðistofa Íslands 42,38
Hvar er Valli 35,68
Guðmundur Snorrason og Ragnar
Hermannsson fengu risaskor í but-
ler, 3,75 stig í 30 spilum, sem er fá-
heyrt.
– með morgunkaffinu